Tadeusz Konwicki

Prozaik, publicysta, filmowiec. Jego twórczość ma silny związek z doświadczeniami współczesnego mu pokolenia, młodych żołnierzy AK walczących na kresach Rzeczypospolitej i poszukujących swego miejsca w powojennej rzeczywistości.

Tadeusz Konwicki urodził się 22 czerwca 1926 roku w Nowej Wilejce (obecnie Wilno, Litwa). Uczył się w Gimnazjum im. Zygmunta Augusta w Wilnie. W latach 1944−1945 był żołnierzem Armii Krajowej, brał udział w akcji "Burza", a później partyzantce antyradzieckiej. Po rozwiązaniu oddziału przedostał się przez nowe granice Polski i tu najpierw przebywał krótko w Gliwicach (gdzie pracował jako niższy urzędnik), a następnie studiował polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, której nie ukończył.

Debiutem pisarskim Tadeusza Konwickiego była powieść „Rojsty” napisana w 1948 roku, lecz wydana dopiero po ośmiu latach. Formalnie Konwicki debiutował zbiorem reportaży „Przy budowie”.

W latach 70. pisarz, który do 1966 roku był w PZPR (wyrzucony za podpisanie listu poparcia dla prof. Leszka Kołakowskiego), odszedł od marksizmu i związał się z ówczesną... opozycją polityczną i intelektualną. Książki z tego okresu: „Kompleks polski” i „Mała Apokalipsa” zostały zdominowane przez tematykę polityczną. Stały się ironicznym opisem rzeczywistości Warszawy i Polski z epoki upadającego systemu komunistycznego.

Utwory Tadeusza Konwickiego zostały przełożone na wiele języków. Pisarz odniósł też sukcesy jako reżyser: był laureatem nagród na festiwalach filmowych w Wenecji, Brukseli, Edynburgu i San Remo. Jest twórcą filmów autorskich (Ostatni dzień lata, Zaduszki, Salto, Jak daleko stąd, jak blisko). Dokonywał także adaptacji, reżyserując: Dolinę Issy (według powieści Czesława Miłosza) oraz Lawę (według Dziadów Adama Mickiewicza).

Tadeusz Konwicki jest pisarzem, łączącym literaturę z twórczością filmową. Od 1956 roku przez 12 lat był kierownikiem literackim zespołu filmowego Kadr, a następnie w latach siedemdziesiątych – Pryzmat.

W 1954 roku wydał wraz z Kazimierzem Somerskim zbiór scenariuszy filmowych „Za żelazną kurtyną”. Następnie sam wyreżyserował kilka filmów na podstawie własnych scenariuszy, m.in. „Ostatni dzień lata” „Zaduszki”, „Salto” czy „Dolinę Issy”.Jego „Kronikę wypadków miłosnych” sfilmował w 1987 roku Andrzej Wajda.

Od czasu wydania w pierwszej połowie lat 90. "Czytadła" i "Pamfletu na siebie" milczy: nie pisze nowych książek, tylko wyjątkowo zgadza się na wznawianie swej prozy, nie bierze aktywnego udziału w życiu filmowym, bardzo rzadko udziela wywiadów. Tym większym wydarzeniem było zatem ukazanie się wywiadu-rzeki "Pamiętam, że było gorąco" K. Bielas i J. Szczerby (2001) i wznowienie pierwszej książki "rozmowowej" Konwickiego, "Pół wieku czyśćca" S. Beresia.

Tadeusz Konwicki był mężem Danuty Konwickiej (1949 - 1999, jej śmierć). Para miała dwie córki: Marię (ur. 1952) i Annę (1959-2008).