15. filmów Andrzeja Żuławskiego w Kopenhadze

Źródło zdjęć: © AFP

22 kwietnia 2011, 13:07

Piętnaście filmów *Andrzeja Żuławskiego, w tym dwie wczesne, rzadko pokazywane produkcje kostiumowe - zrealizowane dla TVP "Pavoncello" i "Pieśń tryumfującej miłości" - jest w programie pełnej retrospektywy polskiego artysty, którą zorganizowano w Danii.*

Retrospektywa jest elementem Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Kopenhadze. Impreza trwa od 14 kwietnia, zakończy się 1 maja.

"Spotkanie z filmem Żuławskiego jest jak obserwowanie gorącej, emocjonalnej eksplozji" - ocenili organizatorzy duńskiego festiwalu. I dodali: "Był on na przestrzeni lat nazywany zarówno twórcą histerycznym, jak i surrealistycznym – i nawet jeśli prawda leży najprawdopodobniej gdzieś po środku, jedno jest pewne: nikt nie wychodzi nietknięty ze spotkania w »poruszającej komnacie atrakcji« Żuławskiego"; "rzadko panuje spokój, gdy Andrzej Żuławski, enfant terrible polskiego kina, zasiada na krześle reżysera".

Jak poinformowała Aleksandra Biernacka, odpowiedzialna w TVP za koordynację festiwali filmowych, retrospektywa Żuławskiego w Kopenhadze "obejmuje wszystkie filmy reżysera, w większości filmy powstałe poza Polską".

Są to np.: "Niebieska nuta" (Francja/Niemcy, 1991), "Borys Godunow" (Francja/Jugosławia/Hiszpania, 1989), "Opętanie" (Francja/Niemcy, 1981), "Kobieta publiczna" (Francja, 1984), "Wierność" (Francja/Portugalia, 2000), "Moje noce są piękniejsze niż twoje dni" (Francja 1989), ale również i najważniejsze polskie dokonania: "Trzecia część nocy" (1971), "Diabeł" (1972), "Na srebrnym globie" (1987) czy "Szamanka" (1996, z Iwoną Petry w roli kobiety, która zabija swojego kochanka).

Andrzej Żuławski urodził się 22 listopada 1940 r. we Lwowie. Szkołę średnią skończył we Francji. Studiował na wydziale reżyserii wyższej szkoły filmowej IDHEC w Paryżu (Institut des Hautes Etudes Cinematographiques, ukończył ją w 1965 r.). Ojciec przyszłego filmowca, pisarz i dyplomata Mirosław Żuławski, w latach 1956-1965 pracował w Paryżu, reprezentując Polskę w UNESCO. Na początku swojej filmowej kariery Andrzej Żuławski był asystentem i drugim reżyserem u Andrzeja Wajdy. Pierwszym głośnym filmem Żuławskiego była "Trzecia część nocy" 1971 r., w której zagrali Małgorzata Braunek i Leszek Teleszyński, a autorem zdjęć był Witold Sobociński. W filmie tym, z akcją osadzoną w czasie II wojny światowej, tematyka okupacyjna stała się tłem dla rozważań o uniwersalnych problemach: miłości, wierności, odwadze, śmierci.

"Pavoncello" i "Pieśń tryumfującej miłości", dwa fabularne filmy telewizyjne, powstały jeszcze przed "Trzecią częścią nocy" - w 1967 roku."Pavoncello" to adaptacja opowiadania Stefana Żeromskiego. Do Włoch przyjeżdża bogaty i schorowany starzec Szczebieniew wraz ze swoją młodą, piękną żoną Zinaidą. Zinaida nudzi się w towarzystwie męża. Szuka rozrywek i miłostek. Poznaje skrzypka Foscę (gra go Stefan Friedmann).

W "Pieśni tryumfującej miłości" - która powstała na motywach opowiadania Iwana Turgieniewa - do pałacu Fabiusza przybywają dwaj jeźdźcy: Mucjusz, dawny przyjaciel pana domu, oraz jego towarzysz Malaj. W Fabiuszu niespodziewana wizyta budzi obawy: przed laty Mucjusz kochał się bowiem w jego pięknej żonie, Walerii. W Walerię wcieliła się Beata Tyszkiewicz.

Do najbardziej znanych obrazów Andrzeja Żuławskiego należy - obok "Trzeciej części nocy" - "Opętanie", dramat psychologiczny z cechami horroru. Przez wielu krytyków jest on uważany za najlepszy film Żuławskiego. Główne role wykreowali Isabelle Adjani i Sam Neill. Adjani otrzymała za tę kreację Nagrodę Jury w Cannes dla najlepszej aktorki.

W "Narwanej miłości" Żuławskiego, swobodnej adaptacji powieści Fiodora Dostojewskiego "Idiota", wystąpiła z kolei Sophie Marceau. Marceau - nazywana przez Żuławskiego Zośką, młodsza od reżysera o 26 lat - była przez 17 lat, do 2001 r., jego życiową partnerką. W 1995 r. urodziła Żuławskiemu syna, Vincenta. Matką starszego syna Żuławskiego - Xawerego (ur. 1971), reżysera filmowego, jest Małgorzata Braunek.