60. urodziny Agnieszki Holland
Agnieszka Holland, należąca do grona najwybitniejszych i najbardziej znanych na świecie polskich reżyserów i scenarzystów filmowych, obchodzi dziś 60. urodziny.
"Opowiedziałam dużo historyjek, jedne się podobały, inne mniej, ale osiągnęłam dużą sprawność i dlatego w ramach filmowej narracji mogę manipulować widzem w sposób dość precyzyjny. Żeby się śmiał albo żeby płakał" - powiedziała w jednym z wywiadów ("Polityka", 2006, nr 48).
Urodziła się 28 listopada 1948 r. w Warszawie. W 1971 r. ukończyła studia w szkole filmowej FAMU w Pradze (czyli Wydział Filmowy i Telewizyjny Akademii Muzycznej w Pradze, w skrócie: FAMU).
Po powrocie do Polski rozpoczęła swoją karierę filmową w 1972 r. jako asystentka Krzysztofa Zanussiego na planie jego filmu "Iluminacja". Jako reżyser zadebiutowała w 1975 r. filmem telewizyjnym "Wieczór u Abdona".
Jednym z jej pierwszych samodzielnych filmów pełnometrażowych byli "Aktorzy prowincjonalni" z 1978 r. - opowieść o ludziach rozgoryczonych życiem pełnym straconych szans. Za ten film otrzymała prestiżową nagrodę FIPRESCI, przyznaną przez krytyków na festiwalu w Cannes.
W 1978 r. Andrzej Wajda wyreżyserował znakomity, nominowany do Złotej Palmy w Cannes dramat "Bez znieczulenia". Agnieszka Holland napisała scenariusz tego filmu, razem z Wajdą.
W kolejnych latach Holland wyreżyserowała dwa bardzo wysoko ocenione filmy: "Gorączkę" (1980) i "Kobietę samotną" (1981).
Od 1972 do 1981 roku była związana z zespołem filmowym "X" kierowanym przez Andrzeja Wajdę. Następnie zdecydowała się opuścić Polskę - od 1981 r. mieszkała i tworzyła na Zachodzie, współpracując jednocześnie z polskimi filmowcami. W 1982 r. brała udział w tworzeniu scenariusza do polsko- francuskiego "Dantona" Wajdy. W tym samym roku wystąpiła jako aktorka w "Przesłuchaniu" Ryszarda Bugajskiego, nazwanym najbardziej antykomunistycznym filmem w historii PRL.
W 1988 r. zrealizowała głośny dramat "Zabić księdza", będący wspólną produkcją Francji i USA. Fikcyjna opowieść o młodym księdzu Alku i o Stefanie, oficerze Służby Bezpieczeństwa, który z premedytacją popełnia zbrodnię, odnosiła się do sprawy morderstwa ks. Jerzego Popiełuszki. Film miał znakomitą obsadę. W księdza Alka wcielił się Christopher Lambert, Stefana zagrał Ed Harris. W pozostałych rolach wystąpili m.in. Tim Roth, Joanne Whalley i David Suchet.
Dwa lata później, w 1990 r., Holland wyreżyserowała kolejny głośny film, "Europa, Europa" - będący wspólną produkcją Niemiec i Francji. Obraz ten był nominowany do Oscara i nagrodzony Złotym Globem przyznanym przez Hollywoodzkie Stowarzyszenie Prasy Zagranicznej.
W karierze reżyserskiej Agnieszki Holland miejsce szczególne zajmują także: amerykańsko-brytyjski "Tajemniczy ogród" (1993) z muzyką Zbigniewa Preisnera i z Maggie Smith w obsadzie; belgijsko- brytyjsko-francuskie "Całkowite zaćmienie" (1995) z Leonardo DiCaprio i Davidem Thewlisem w rolach głównych i z muzyką Jana A.P. Kaczmarka; oraz amerykański "Plac Waszyngtona" (1997) z Jennifer Jason Leigh, Albertem Finneyem, Maggie Smith i Benem Chaplinem w obsadzie, z muzyką Jana A. P. Kaczmarka, scenografią Allana Starskiego i kostiumami Anny Biedrzyckiej-Sheppard.
Najnowsze filmy Holland to m.in.: "Julia wraca do domu" z Mirandą Otto w roli głównej (2002, wspólna produkcja Niemiec, Kanady, Polski i USA), "Kopia mistrza" o Beethovenie, z Edem Harrisem i Diane Kruger w obsadzie (2006, USA/Niemcy/Węgry) oraz serial telewizyjny "Ekipa" (2007), który Holland wyreżyserowała razem z córką Kasią Adamik i siostrą Magdaleną Łazarkiewicz.
Do najbardziej znanych teatralnych realizacji Agnieszki Holland należy "Woyzeck" Georga Buechnera. Spektakl ten Holland wyreżyserowała wspólnie z mężem, Laco Adamikiem. Jego premiera miała miejsce w 1978 r. w Teatrze im. Jaracza w Olsztynie.