Festiwal AfryKamera: film, muzyka, życie

Zbliża się data rozpoczęcia najbardziej afrykańskiego festiwalu w Polsce – Festiwalu AfryKamera, który w tym roku odbywać się będzie pod hasłem „Stany rewolucji”. Kompleksowo spojrzymy na Arabską Wiosnę i jej wpływ na region, w tym przede wszystkim na jej przemiany kulturowe i społeczne. Skupimy się tym samym na nowym postrewolucyjnym kinie Afryki Północnej, w szczególności z Tunezji i z Egiptu. Oprócz znakomitych filmów, docenionych na światowych festiwalach filmowych, przygotowaliśmy bogaty program wydarzeń przybliżających nas do kultury różnych krajów afrykańskich. W planach jest wystawa zdjęć cenionego na świecie fotografa Mosa El Shamy, koncert tunezyjsko – szwajcarskiej piosenkarki Soraya Ksontini, warsztaty kuchni północnoarabskiej oraz spotkanie z Martyną Wojciechowską.

Co roku AfryKamera proponuje widzom tematy, które dotykają istotnych i aktualnych spraw Afryki. O tegorocznej edycji mówi Dyrektor Programowy festiwalu Przemysław Stępień: „AfryKamera 2016 odbywać się będzie pod hasłem „Stany rewolucji”, gdzie zamierzamy odkrywać nie tylko samą sytuację w regionie Afryki Północnej w 5 lat po wydarzeniach Arabskiej Wiosny, ale przede wszystkim chcemy stworzyć bogate portrety „stanów ducha” całego kontynentu ogarniętego rewolucyjnym fermentem. Choć nie wszystkie przemiany potoczyły się w kierunku liberalizacji i demokratyzacji na kontynencie zauważalny jest skokowy wzrost wolności słowa, myśli, ekspresji, w tym w szczególności w kontekście kobiet. Kobiety dźwigają Afrykę na swoich barkach i to głównie dzięki nim kontynent przeżywa najlepszy swój okres burzliwego rozwoju w historii. Kobieta rozbrzmiewa szczególnie głośno w afrykańskim kinie i prawdopodobnie poza tymi stricte kobiecymi nie ma kinematografii równie „kobiecej” co właśnie kino afrykańskie, co widać w naszej
selekcji – rok w rok kobiety tworzą znaczny odsetek reżyserek tytułów AfryKamery.” Ponadto przybliżymy sylwetkę Abdulcadira Gabeire Faraha – Somalijczyka, pierwszego polskiego uchodźcy, prezesa Fundacji dla Somalii, wielkiego przyjaciela AfryKamery, który zmarł tragicznie 21 września 2015 roku w wyniku zamachu bombowego w Mogadiszu. Aby uhonorować Abdulcadira Gabeire Faraha zaplanowaliśmy panel „Cross przez Somalię” w ramach którego odbędzie się spotkanie na temat Somalii, jej historii, trwającej tam wojny oraz ruchów na rzecz odbudowy kraju.

STANY REWOLUCJI
Filmową część festiwalu otworzymy 19 kwietnia w Kinie Luna znakomitym tunezyjskim filmem „Hedi” w reż. Mohameda Ben Attia. Film nagrodzono Srebrnym Niedźwiedziem dla Najlepszego Aktora oraz nagrodą za Najlepszy Debiut Reżyserski na Międzynarodowym Festiwalu Filmowych w Berlinie 2016. Jest to przełomowy dla kraju, a zarazem niezwykle dojrzały obraz debiutanta, będący alegorią rewolucji – tytułowy Hedi na tydzień przed aranżowanym ślubem poznaje wyzwoloną kobietę, co powoduje przewartościowanie jego życia.

Film ten otworzy też zestaw filmów z nowej fali postrewolucyjnego kina egipskiego i tunezyjskiego. Pełne społeczno-politycznych odniesień, gdzie czuć rewolucyjny ferment i silną potrzebę zmian, pozwalają zrozumieć społeczne źródła transformacji zachodzących w Egipcie, a także siłę i znaczenie oddolnego ruchu sprzeciwu. Z Egiptu pokażemy filmy takie jak „Decor” Ahmada Abdalli – reżysera młodego pokolenia, którego kolejne już przełamujące schematy dzieło stanowi błyskotliwą dekonstrukcję egipskiego kina popularnego, a zarazem pokazuje, że egipska nowa fala zamierza wprowadzić inny język do kina. Ponadto pokażemy także egipski hit roku „Nawara” Hala Khalil oraz dramat społeczny „Factory Girl” Mohameda Khana. Po raz kolejny na naszym festiwalu zawita też film Amr Salama („Asma'a”) - jego „Excuse My French” to kompleksowa komedia pokazująca los chrześcijańskiego chłopca zmuszonego chodzić do szkoły publicznej, zdominowanej przez muzułmanów. Listę uzupełnią pokazywany w Toronto i w Rotterdamie oraz gromadzący
nagrody publiczności na festiwalach na całym świecie tunezyjski „Z otwartymi oczami” („À peine j'ouvre les yeux”) Leyli Bouzid, debiutancki film o zbuntowanej młodzieży w przededniu rewolucji oraz nagradzany na IDFA dokument „Matka nienarodzonyh („Um Ghayeb – Mother of the Unborn”) w reżyserii Nadine Salib,. Jest to niejednoznaczny i przepięknie skręcony portret kobiet egipskich z wiejskich obszarów Egiptu, które pozbawione są tego, co definiuje ich miejsce w społeczeństwie.

Uzupełnieniem dla tych pokazów będą m.in. koncert tunezyjsko-szwajcarskiej śpiewaczki Soraya Ksontini, jednego z głosów tunezyjskiej rewolucji, oraz wystawa zdjęć Mosa'ab Elshamy, zdobywcy licznych nagród i wyróżnień fotografa egipskiego, którego prace były publikowane w TIME Magazine, Paris Match, The New York Times, Rolling Stone czy Aljazeera English, a w 2013 roku jedno z jego fotografii z Rabaa zostało wybrane przez czasopismo TIME na jedno z 10 zdjęć roku.

NIE TYLKO ARABSKA WIOSNA
Poza filmami z Afryki Północnej pokażemy najciekawsze produkcje fabularne i dokumentalne z Afryki Subsaharyjskiej. W programie tytuły rozchwytywane przez najważniejsze festiwale świata, takie jak przepiękny, osadzony w górzystych krajobrazach Etiopii, film „Owca” / "Lamb" w reżyserii Yared Zeleke (Cannes 2015) bezkompromisowe dzieło „Oko cyklonu” / „L'oeil du cyclone” w reżyserii Sekou Traoré z Burkina Faso, która przewrotnie zmusza widza do „sympatyzowania z diabłem” – z bezlitosnym dowódcą dzieci – żołnierzy czy „Ta rewolucja nie będzie transmitowana” („The Revolution Won't Be Televised”) w reżyserii Senegalki Rama Thiaw, przejmujący dokumentalny zapis oddolnego ruchu artystów Yen A Marre (pl. „Mamy dosyć!”), który otrzymał nagrodę FIPRESCI na niedawnym Berlinale. Do tego jak zwykle bogaty wybór najlepszych krótkich metraży z całego kontynentu i z jej diaspory.

W POLSKIM OBIEKTYWIE – ZESTAW „BRZOZA”
W tym roku planowany jest także specjalny blok pokazów poświęcony polskiej twórczości filmowej na kontynencie afrykańskim. Poza pokazami najlepszych polskich filmów, np. „Ludzie duchy” Martyny Wojciechowskiej czy „Kanraxël – Konfluencja Agnack” Remigiusza Sowy w programie znajdą się także spotkania m.in. z Janem Simonem, pomysłodawcą nollywoodzkiej (nigeryjskiej) adaptacji filmu „Popiół i diament” Andrzeja Wajdy, osobisty zapis pierwszej wizyty Roberta Osama, pianisty „Jaka to melodia?”, w Ghanie, kraju pochodzenia jego ojca oraz pokaz filmu „Afryka oczami Ryszarda Kapuścińskiego” („L'afrique vue par Ryszard Kapuscinski”) w reżyserii Olgi Prud'homme, prezentujący nieznany w Polsce wywiad z 2006 roku ze zmarłym wielkim polskim reportażystą. Poza pokazami oraz koncertami wybitnych artystów AfryKamera planuje moc innych atrakcji jak warsztaty kuchni północnoarabskiej, a także debatę z udziałem gości zagranicznych o miejscu kultury w postrewolucyjnym świecie arabskim. W ramach pokazów planowane są także
prelekcje wprowadzające, spotkania autorskie z reżyserami i aktorami oraz organizowane równolegle spotkania nawiązujące do tematyki prezentowanych filmów.