"Byłem zaczadzony jej urodą". Jedna z najpiękniejszych aktorek PRL

Dwutomowa powieść Heleny Mniszkówny została wydana w 1909 roku. Rękopis recenzował Bolesław Prus i początkowo "Trędowata" została ciepło przyjęta przez krytykę literacką. Ale gdy zaczęła szybko znikać z księgarń, gdy stała się, jak to się w dzisiejszych czasach mówi, bestsellerem wydawniczym, wówczas nastawienie krytyków uległo zmianie na gorsze, jakby sukces czytelniczy "Trędowatej" zaczął komuś wadzić.

Fabuła powieści rozgrywa się na przełomie XIX i XX wieku i opisuje tragiczne dzieje miłości, której stają na przeszkodzie przesądy społeczne i nietolerancja członków rodów arystokratycznych. Nie chcą oni dopuścić do swojego hermetycznego świata tak pospolitej osoby, jaką jest nauczycielka i nietytułowana szlachcianka Stefania Rudecka. Stefcia przyjęła posadę guwernantki u baronowej Elzonowskiej, ciotki młodego ordynata Waldemara Michorowskiego. Młoda, skromna, urocza kobieta początkowo unika przystojnego ordynata, ostatecznie jednak ulega miłości.

"Trędowata" po raz pierwszy została przeniesiona na ekran już w 1926 roku. Film ten nie zachował się jednak do naszych czasów. Dziesięć lat później pojawiła się kolejna adaptacja z przedwojenną gwiazdą polskiego kina Elżbietą Barszczewską w głównej roli, a rok później jej kontynuacja, czyli "Ordynat Michorowski" też na podstawie powieści Heleny Mniszkówny.

Co ciekawe, Barszczewska przed wojną zagrała jeszcze Marysię Wilczurówną w "Znachorze". W wersji Jerzego Hoffmana z 1981 roku wcieliła się w tę postać Anna Dymna. Dymna zagrała u tegoż reżysera także w "Trędowatej", ale nie Stefanię Rudecką, lecz Melanię Barską. Stefcią została Elżbieta Starostecka. I widzowie byli podzieleni się w opiniach, dyskutując, która z aktorek jest piękniejsza.

O Starosteckiej mówiono, że jest "aktorką pełną eterycznego piękna". Jerzy Antczak, u którego aktorka zagrała w filmie i serialu "Noce i dnie", w swojej autobiografii napisał: "Jest to istota zjawiskowa, której Bóg dał wszystko. Urodę, talent i wyjątkowo ciepły charakter. Pamiętam, jak przez wiele tygodni chodziłem otumaniony osobowością Elżuni i nawet zakochałem się w niej. (…) Mój ogrodnik na planie ‘Nocy i dni’ był tak jak ja zaczadzony jej urodą. Wpatrywał się w nią modlitewnie i składając obie ręce na piersi, wzdychał: ‘O Panie Bożę, jaka ona piękna… Jakbym widział Matkę Boską’".

"Nie miałam pojęcia, że zagranie Stefci Rudeckiej będzie się wiązało z aż takim oddźwiękiem publiczności i to nie tylko polskiej, ale też z wielu innych krajów. Właściwie do dzisiaj zdarza mi się, że podchodzą do mnie rozmaici obcy ludzie i opowiadają o wzruszeniach, jakie przeżyli, oglądając ‘Trędowatą’" – wspomina Starostecka, która po wielkim sukcesie filmu Jerzego Hoffmana nieoczekiwanie wycofała się z ekranu, wybierając spokojne życie i to, co nie spełniło się Stefci – miłość na całe, długie życie.

"Trędowata" faktycznie cieszyła się ogromną popularnością. Na liście największych przebojów wszech czasów w polskich kinach zajmuje 9. miejsce. Melodramat obejrzało 9,8 mln widzów. Oglądając film, warto przyjrzeć się przepięknym plenerom. Zdjęcia do filmu kręcono na zamku w Łańcucie, na zamku Książ, w pałacu w Nieznanowicach. "Trędowatą" w najbliższym czasie można obejrzeć na kanale Kino Polska oraz na platformie Canal+.