Zmarł Zygmunt Adamski

Reżyser i operator filmowy, twórca filmów dokumentalnych, a także autor zdjęć do licznych polskich dokumentów. Laureat Nagrody Stowarzyszenia Filmowców Polskich za wybitne osiągnięcia artystyczne. Zygmunt Adamski zmarł 7 października 2013 w Warszawie. Miał 93 lata.

Zygmunt Adamski urodził się w Wieluniu w 1920 roku, był uczestnikiem kampanii wrześniowej w 1939 roku, żołnierzem Armii Krajowej. Z kinematografią związał się w 1946 roku, najpierw w Trójmieście (Społeczna Wytwórnia Filmowa „Gromada” i Instytut Filmowy w Łodzi – Oddział w Sopocie), a następnie w Łodzi, jako operator i reżyser związany z Wytwórnią Filmów Oświatowych.

W roku 1954 ukończył studia operatorskie na PWSF w Łodzi. W Wytwórni Filmów Oświatowych pracował ponad 30 lat, od 1948 do 1979 roku. Następnie związał się z warszawską Wytwórnią Filmów Dokumentalnych a także ze Studiem Filmowym „Wir”, gdzie piastował funkcję zastępcy dyrektora. Realizował także filmy w wytwórniach „Se-ma-for”, w „Czołówce” i „Interpress Film”.

Był autorem zdjęć do licznych filmów oświatowych, m.in. o tematyce naukowej lub przyrodniczej („O życie człowieka” 1952, „Świadkowie lodowej epoki” 1958), kulturalnej lub związanej z historią kultury („Nałęczowska jesień” (1962), „Stanisław Moniuszko” (1972), „Stanisław Staszic” (1972). Ma na swym koncie realizację licznych reportaży zrobionych dla WFO z europejskich podróży, m.in. do Grecji, Andory, Francji, Holandii. Również w WFO powstały jego barwne reportaże z Ameryki Południowej, m.in. z Peru i Brazylii. W latach 80-tych dla warszawskiej WFD zrealizował cykl reportaży obrazujących życie i historię najnowszą Afganistanu. Ciekawym epizodem w karierze Adamskiego był film „Metamorfozy” z 1985 roku o plastyce afrykańskiej z Mozambiku.

Osobny nurt twórczości Zygmunta Adamskiego stanowi realizacja filmów dokumentalnych na bliski mu temat najnowszej historii Polski, m.in. II Wojny Światowej: jak „Leśni” (1971) – wyróżnieni w konkursie międzynarodowym festiwalu w Krakowie. Najwięcej filmów o tej tematyce, wypełniających nieopowiedziane dotąd wydarzenia i postaci historii, powstało już po 1989 roku w Studiu Filmowym „Wir”. Są to m.in. „I ułan II RP – o Wiesławie Długoszowskim” (1994), „Madonna Kozielska” (1992), „Generał Bór-Komorowski” (1994), „Janusz Piekałkiewicz” (1997), „Od Irkucka do Londynu” (1997). Był aktywny zawodowo aż do końca lat 90-tych, jeszcze w roku 2000 zrealizował film o niezwykłych powojennych losach Polaków: „Piotr i Paweł”.

Zygmunt Adamski jest laureatem licznych nagród na festiwalach w kraju i zagranicą, m.in. w Krakowie, Tours, Wenecji. Zamiast uhonorowany m.in. Srebrnym Krzyżem Zasługi z mieczami (1944), „Srebrnym Krzyżem Zasługi” (1976), Krzyżem AK (1982), Krzyżem Partyzanckim (1992), Krzyżem Narodowego Czynu Zbrojnego (1993). W 2009 roku otrzymał Nagrodę Stowarzyszenia Filmowców Polskich za wybitne osiągnięcia artystyczne.