Alan Rickman

* Charakterystyczny, brytyjski aktor teatralny i filmowy, przez długie lata kojarzony głównie z rolami czarnych charakterów (vide szeryf Nottingham w ekranizacji „Robin Hooda”). Ostatnio znany przede wszystkim jako profesor Severus Snape z kolejnych części przygód Harry’ego Pottera.*

Urodził się 21 lutego 1946 roku w Londynie, jako jeden z czwórki rodzeństwa. Wcześnie stracił ojca. Utalentowany plastycznie, początkowo wiązał przyszłość z zawodem grafika - uczył się w Chelsea College Of Art and Design, następnie w londyńskim Royal College of Art, a po jego ukończeniu założył wraz z kolegami studio projektowania w Soho.

Interes świetnie prosperował, dobrze rokował na przyszłość i wydawałoby się, ze nic więcej nie potrzeba młodemu grafikowi do szczęścia, kiedy 26-letni wówczas Rickman wziął udział w przesłuchaniu w Royal Academy of Dramatic Art, został przyjęty i rozpoczął, trwające 3 lata, studia aktorskie w ramach programu stypendialnego.

Jego debiutem scenicznym była adaptacja „Niebezpiecznych związków”. Później przyszedł czas na telewizję - zagrał Tybalta w zrealizowanej przez BBC adaptacji „Romea i Julii” (1978) i wystąpił w mini-serialach: „Teresa Raquin” (1980), „Smiley’s People” (1982), czy wreszcie „The Barchester Chronicles” (1982).

* Pierwszą większą rolą filmową aktora była kreacja postaci terrorysty Hansa Grubera w znanym filmie akcji „Szklana pułapka” z Brucem Willisem (1988) – pierwsza z całej galerii rickmanowskich czarnych charakterów, do której dołączyły później role: tyranicznego właściciela ziemi w westernie „Quigley na Antypodach” (1990), sadystycznego policjanta w thrillerze „Closet Land” (1991), czy pamiętnego szeryfa Nottingham w filmie „Robin Hood: Książę złodziei” z Kevinem Costnerem (1991, BAFTA, nominacja do Saturna i nagrody MTV). Szybko zyskał uznanie krytyki, czego ukonorowaniem była nagroda London Critics Circle Film z 1992 roku za role w takich filmach, jak m.in. dramat „Z zamkniętymi oczami” (1991, nagroda na MFF w Seattle) i romans „Głęboko, prawdziwie, do szaleństwa” Anthony’ego Minghelli (1990, nominacja do BAFTA, nagroda na MFF w Seattle).*

W 1992 roku zagrał w satyrycznej komedii Tima Robbinsa „Bob Roberts”, a potem wystąpił kolejno w trzech biograficznych dziełach: jako tytułowy psychiatra w „Mesmerze” (1994, nagroda na MFF w Montréalu), Eamon De Valera w „Michaelu Collinsie” Neila Jordana (1995, nominacja do BAFTA) oraz jako „Rasputin” w telewizyjnym filmie historycznym (1996, Złoty Glob, nagroda Emmy, Golden Satellite i Screen Actors Guild Award).

W międzyczasie partnerował Hugh Grantowi na planie „Nieprawdopodobnej historii” Mike’a Newella (1995) oraz dał pamiętny występ u boku Emmy Thompson i Kate Winslet w „Rozważnej i romantycznej” Anga Lee (1995, nominacja do BAFTA).

Z Thompson spotkał się później wielokrotnie – na planie kryminalnego „Pocałunku Judasza” (1998), komedii romantycznej „To właśnie miłość” (2003), jednej z części „Harry’ego Pottera” (2007) oraz filmu „Zimowy gość”, dzięki któremu Rickman z powodzeniem zadebiutował jako reżyser i scenarzysta (1997, Złoty Hugo na MFF w Chicago, nagroda publiczności na MFF w Brukseli, OCIC Award, ‘CinemAvvenire’ Award i nominacja do Złotego Lwa w Wenecji).

Komediowy dorobek repertuarowy aktora zasiliły kreacje w „Dogmie” Kevina Smitha (1999, nominacja do Golden Satellite Award), „Galaxy Quest” (1999, nominacja do Saturna) i „Dwa w jednym” (2001).

* Ostatnie lata filmowej kariery Rickmana zdominowane zostały przez rolę profesora Severusa Snape’a w słynnej ekranizacji bestsellerowej powieści dla dzieci z cyklu „Harry Potter”.*

Wieloletnią współpracę, zainaugurowaną w 2001 roku, poprzez występ w filmie „Harry Potter i Kamień Filozoficzny”, kontynuował, wracając do roli w kolejnych częściach słynnej serii: „Harry Potter i Komnata Tajemnic” (2002), „Harry Potter i więzień Azbakanu” (2004), „Harry Potter i Czara Ognia” (2005), „Harry Potter i Zakon Feniksa” (2007), „Harry Potter i Książę Półkrwi” (2009).

W międzyczasie zagrał m.in. w słynnej adaptacji „Pachnidła” w reżyserii Toma Tykwera (2006), wystąpił obok Sigourney Weaver i Carrie-Anne Moss w „Śniegowym ciastku” (2006), zgarnął pochwały za występ w telewizyjnym dramacie „W rękach Boga” (2004, nominacja do Emmy i Golden Satellite Award) i dołączył do obsady głośnego filmu Tima Burtona „Sweeney Todd: Demoniczny golibroda z Fleet Street”, gdzie wcielił się w postać sędziego Turpina (2007, nominacja do Saturna).

* W 2008 roku zagrał obok Billa Pullmana w „Bottle Shock”, otrzymując drugą w karierze nagrodę Golden Space Needle na MFF w Seattle.* Przez całe lata kariery aktorskiej pozostał wierny teatrowi. Niejednokrotnie rezygnował z występów filmowych na rzecz sceny. Dwukrotnie nominowany był do prestiżowej, angielskiej nagrody teatralnej im. Laurence’a Oliviera, raz – do amerykańskiej nagrody Tony. (za udział w, wystawionej na Broadwayu, sztuce „Private Lives” 2002). Od ponad 40 lat, nieprzerwanie związany jest z jedną partnerką - szkolną miłością, Rimą Horton.