Carmen Maura

Jedna z największych aktorek kina hiszpańskiego i europejskiego, międzynarodowej widowni znana przede wszystkim jako stała odtwórczyni ról u Pedra Almodóvara i Carlosa Saury.

Urodziła się 15 września 1945 roku w Madrycie. Jednym z jej przodków jest Antonio Maura – konserwatywny polityk i były premier Hiszpanii. Studiowała w Paryżu, w słynnej L’ École des Beaux-Arts, do perfekcji opanowując język francuski, co niejednokrotnie przydało jej się w późniejszej karierze. Zanim została aktorką, pracowała w galerii sztuki. Początki jej kariery wiążą się ze sceną kabaretową. Pierwsze poważne występy w teatrze i na ekranie zaliczyła u progu lat 70-tych. Jej debiutem pełnometrażowym był udział w filmie „El hombre oculto” (1971). W tym samym roku zadebiutowała na scenie, wiążąc się z madryckim Teatrem Marii Guerrero. To właśnie tam zetknęła się po raz pierwszy z nieznanym wówczas Pedrem Almodóvarem. Oboje stali się wkrótce jednymi z głównych postaci rewolucyjnego ruchu artystycznego „La Movida”, który rozkwitł w Madrycie tuż po śmierci generała Franco.

Zanim po raz pierwszy spotkała się z Almodóvarem na planie jego pełnometrażowego debiutu pod prowokującym tytułem „Folle...folle...fólleme Tim!” (1978), zaliczyła wiele występów na małym i dużym ekranie, pojawiając się m.in. w horrorze „Leonor” w reżyserii Juana Luisa Buñuela (syna sławnego mistrza kina) z udziałem Michela Piccoli i Liv Ullmann (1975) oraz w filmie Carlosa Saury „Z przewiązanymi oczami” z Geraldine Chaplin (1978).

Lata 80-te to przede wszystkim okres intensywnej współpracy z Almodóvarem i występy w niemal wszystkich realizowanych przez niego filmach: „Pepi, Luci, Bom i inne dziewczyny z dzielnicy” (1980), „Pośród ciemności” (1983), „Czym sobie na to wszystko zasłużyłam?” (1984), „Matador” (1986), „Prawo pożądania” (1987),* a przede wszystkim przełomowy dla obojgu obraz „Kobiety na skraju załamania nerwowego” (1988), który po raz pierwszy przyniósł aktorce Europejską Nagrodę Filmową oraz prestiżową, hiszpańską nagrodę Goya.*

Na kolejne spotkanie, mistrz i jego pierwsza muza musieli poczekać aż 18 lat, bowiem kolejnym filmem, który razem zrealizowali był dopiero głośny „Volver” (2006, Chlotrudis Award, Goya, Premio ACE, zespołowa nagroda na MFF w Cannes). Odważne występy u Almodóvara (transseksualna Tina z „Prawa pożądania”, która urosła do rangi jednej z ikon homoseksualnych środowisk; zwariowana zakonnica z „Pośród ciemności”), ale też w filmach innych twórców (jak m.in. „Urocza rozwiązłość” Fernanda Trueby; „Extramuros” Miguela Picazo 1985) zapewniły Maurze status aktorki nieszablonowej i nie uciekającej przed wyzwaniami, ujawniając przy okazji perfekcyjną umiejętność kreowania tragikomicznych postaci i nastrojów.

* Dekadę lat 90-tych rozpoczęła od powtórnej współpracy z Carlosem Saurą na planie wojennego dramatu „Aj, Carmela!” (1990). Rola tytułowej Carmeli przyniosła jej kolejną Europejską Nagrodę Filmową i nagrodę Goya dla Najlepszej Aktorki.*

Międzynarodowy sukces i znajomość języka francuskiego zaowocowały, w kolejnych latach, licznymi występami w produkcjach francuskich (dramat „Między niebem a ziemią” z Jean - Pierrem Casselem 1992, historyczno-biograficzny „Infant Ludwik” 1993, romans „Alice i Martin” z Juliette Binoche 1998, „Superlove” 1999).

W rodzimej Hiszpanii pojawiała się głównie w komediach („Jak być kobietą i przetrwać” Any Belén 1991, „Tortilla i kino” 1997). W latach 1998-99 była gwiazdą serialu komediowego „A las once en casa”, zgarniając piątą z sześciu statuetek Fotogramas de Plata, a w 1999 roku wzięła udział w głośnym thrillerze „Lizbona” Antonio Hernándeza i w musicalu „Kometa” z Diego Luną.

* W ostatnich latach, prócz pamiętnego występu w „Volver” (2006), zasłynęła jako gwiazda komedii Álexa de la Iglesii: „Kamienicy w Madrycie” (2000, Goya, Premio ACE, Srebrna Muszla na MFF w San Sebastián) i „800 kul” (2002). Ponadto zagrała tytułową rolę w komedii „Harem pani Osmane” (2001), wystąpiła u boku Gérarda Depardieu i Élodie Bouchez we francuskim thrillerze „Zmowa milczenia” (2003) oraz obok Natalie Portman w komediodramacie „Free Zone” (2005). Była gwiazdą hiszpańskiego horroru „Obietnica” (2004) i jedną z kobiecych bohaterek komedii romantycznej „Królowe” (2005). W 2004 roku zgarnęła Golden Nymph na Monte-Carlo TV Festival za rolę w kostiumowym filmie „Arroz y Tartana”, a w 2007 roku została laureatką dwóch nagród za całokształt: Excellence Award na MFF w Locarno i Málaga Lifetime Achievement Award na FF w Maladze.*

Ostatnim filmem z jej udziałem jest obraz Francisa Forda Coppoli - „Tetro” z Vincentem Gallo (2009).