Dorota Stalińska
Miejsce urodzenia: | Gdańsk, Polska |
Filmografia: | Bez miłości (1980) (Ewa Bracka) Dekalog III (1988) (pracownica PKP jeżdżąca na deskorolce) Człowiek z marmuru (1976) (Fotoreporterka) Tytus, Romek i A'Tomek wśród złodziei marzeń (2002) (Wielka próchnica) Eukaliptus (2001) (Sheila) Seksmisja (1983) (reporterka tv) Debiutantka (1981) (Ewa Orzechowska) Bar "Atlantic" () (Matka Jacusia) Niedzielne dzieci (1976) (koleżanka Jolanty Górki) Piksele (2009) (tłumaczka) Milczenie jest złotem (2009) (Choreoterapeutka Zofia) Historia niemoralna (1990) (Ewa) Krzyk (1983) (1983) (Marianna) Hanna`s War (1988) (Maritza) Miłość ci wszystko wybaczy (1981) (Hanka) Lata dwudzieste, lata trzydzieste (1986) 30 door key (1991) (Młodziakowa) |
Charakterystyczna polska aktorka filmowa, teatralna i estradowa, odznaczająca się specyficzną, bardzo żywiołową ekspresją aktorską. Najwybitniejsze i najbardziej znane kreacje filmowe stworzyła na przełomie lat 70-tych i 80-tych: jako Hanka Ordonówna w głośnych filmach Janusza Rzeszewskiego, zaś przede wszystkim - główna bohaterka filmów wyreżyserowanych przez Barbarę Sass. Również twórczyni teatralna (reżyserka, scenografka, producentka) i poetka.
Urodziła się 1 czerwca 1953 roku w Gdańsku.
Jak sama mówi o sobie: „Jestem aktorką, ponieważ zawsze być nią chciałam.” Studiowała w warszawskiej PWST, którą ukończyła w 1976 roku, kilka miesięcy wcześniej zaliczając udany debiut u Tadeusza Łomnickiego w inaugurującym działalność warszawskiego Teatru na Woli przedstawieniu „Pierwszy dzień wolności” wg Leona Kruczkowskiego. Ze sceną Łomnickiego związana była do 1981 roku.
Po dwóch filmowych epizodach w „Seksolatkach” (1971) i „Najważniejszym dniu życia” (1974), zadebiutowała również epizodyczną, ale po raz pierwszy odnotowaną w czołówce filmu rolą fotoreporterki w „Człowieku z marmuru” Andrzeja Wajdy (1976) oraz wystąpiła w nieco większej roli w „Niedzielnych dzieciach” Agnieszki Holland (1976).
W 1978 roku pojawiła się w sensacyjnej produkcji Sylwestra Chęcińskiego „Roman i Magda” z Marzeną Trybałą i Andrzejem Sewerynem w rolach głównych, wystąpiła w jednym z odcinków serialu Zbigniewa Chmielewskiego „Ślad na ziemi” oraz zagrała u Waldemara Podgórskiego w filmie „Wesela nie będzie” z Anną Dymną i Krzysztofem Stroińskim, a w 1979 roku wcieliła się w drugoplanową postać funkcjonariuszki gestapo w wojennym filmie Władysława Ślesickiego „...Droga daleka przed nami...”.
* Za pierwszą w karierze filmowej, główną rolę młodej dziennikarki w „Bez miłości” (1980) Barbary Sass otrzymała Nagrodę dla Najlepszej Aktorki podczas FPFF w Gdyni oraz prestiżową Nagrodę im. Zbyszka Cybulskiego dla młodych, obiecujących aktorów.*
W następnych latach zagrała u Sass kolejne pierwszoplanowe role:* utalentowanej pani architekt w „Debiutantce” (1981) z Andrzejem Łapickim i Elżbietą Czyżewską oraz silnej, wulgarnej, a jednocześnie wrażliwej dziewczyny z marginesu w „Krzyku” (1982, dwie nagrody aktorskie na MFF w San Sebastián, nagroda na festiwalu w Koszalinie). W 1985 roku zagrała mniejszą rolę w jej ekranizacji „Dziewcząt z Nowolipek”, a w 1990 znów wystąpiła u Sass w głównej roli aktorki Ewy w „Historii niemoralnej” (nominacja do nagrody aktorskiej na FPFF w Gdyni). W międzyczasie zasłynęła z roli Hanki Ordonówny w znanych filmach Janusza Rzeszewskiego „Miłość ci wszystko wybaczy” (1981) i „Lata dwudzieste...lata trzydzieste...” (1983), zagrała w serialu Janusza Kidawy „Białe tango” (1981), wystąpiła w „Wahadełku” (1981) Filipa Bajona z Januszem Gajosem w roli głównej i w komedii sci-fi „Seksmisja” (1983) Juliusza Machulskiego, gdzie po raz kolejny wcieliła się w postać reporterki.*
Często kreowała postaci prostytutek: u Piotra Szulkina w „Ga, Ga. Chwała bohaterom” (1985), w serialu kryminalnym „Temida” (1985), u Janusza Kidawy – Błońskiego w filmie wojennym „Męskie sprawy” (1988) oraz w „polskim westernie” „Eucalyptus” (2001).
W 1988 roku wystąpiła w trzeciej części telewizyjnego cyklu „Dekalog” Krzysztofa Kieślowskiego oraz zagrała w anglojęzycznym obrazie „Wojna Hanny” z udziałem Ellen Burstyn.
Rok 1989 to rola u Magdaleny Łazarkiewicz w „Ostatnim dzwonku”, 1990 – występ w norweskiej produkcji „Havet stiger”, a 1991 – kreacja Młodziakowej w ekranizacji „Ferdydurke” Gombrowicza w reżyserii Jerzego Skolimowskiego.
Filmowo – telewizyjna działalność Stalińskiej ostatniej dekady ogranicza się do gościnnych ról w serialach („Bar Atlantic” 1996, „Na dobre i na złe” 2002, „M jak miłość” 2003 i 2004, „Niania” 2006), sporadycznych występów w filmach kinowych („To tu to tam” Lecha Mackiewicza 2002 i komedia „Ryś” 2007 Stanisława Tyma) oraz udziału w realizacji dubbingu (m.in. jako Placek w animowanych wersjach bajki „O dwóch takich, co ukradli księżyc” i „Jacek i Placek”; jako Cruella de Mon w „101 dalmatyńczykach” 1996).
* Jest laureatką dwóch Złotych Kaczek dla Najlepszej Aktorki (za lata 1983 i 1990) oraz Głównej Nagrody na II Przeglądzie Piosenki Aktorsko-Literackiej we Wrocławiu za interpretację utworu „Przepraszam pana...” do tekstu Jarosława Abramowa – Newerlego (1978). Ma na swoim koncie ważne dokonania w dziedzinie teatru, i to nie tylko jako aktorka. Szybko osiągnęła niezależność artystyczną w macierzystym Teatrze na Woli - już w 1977 roku zadebiutowała jako reżyserka monodramu „Tabu” wg opowiadania Jacka Bocheńskiego, rok później realizując „Żmiję” wg opowiadania Aleksego Tołstoja, a w 1979 adaptując „Utraconą cześć Katarzyny Blöm” wg Heinricha Bölla (nagrody na kolejnych Toruńskich Festiwalach Teatrów Jednego Aktora).*
Po latach przerwy zrealizowała impresaryjne przedstawienia: muzyczny monodram „Próba” (1992), „Zgagę” wg powieści Nory Ephron (1996) i „Love Me Tender” (2004) z udziałem Joanny Koroniewskiej.
Dorota Stalińska, jako śpiewająca aktorka ma w swoim dorobku recitale: „Nadzieja”, „Smak życia” i „Kolory świata”, płyty „Nadzieja”, „Niewierny czas” oraz płytę z serii „Złota kolekcja”.
Wydała trzy tomiki poezji: „Niewierny czas”, „Agape” i „Pożyczone natchnienie”.
Jest propagatorką zdrowego stylu życia. Od wielu lat trenuje jogę.
Komentarze