Jadwiga Jankowska-Cieślak

Wybitna aktorka teatralna i filmowa, zdobywczyni Złotej Palmy w Cannes za rolę dziennikarki w „Innym spojrzeniu” Károly Makka oraz trzech nagród aktorskich na FPFF w Gdyni.

Obraz

Urodziła się 15 lutego 1951 roku w Gdańsku, jako najmłodsza z czwórki rodzeństwa. Do 11 roku życia wychowywała się w otoczeniu trójki starszych braci w Trójmieście, do momentu, gdy cała rodzina, z uwagi na profesję ojca – wojskowego, przeniosła się do Warszawy.

Jej najwcześniejszymi fascynacjami były książki i sport. Teatrem zainteresowała się jako nastolatka, pasjami uczęszczając i chłonąc możliwie jak najwięcej sztuk, wystawianych na warszawskich scenach. W tym czasie, za namową koleżanki trafiła na zajęcia kółka teatralnego, prowadzone przez Jadwigę Marso przy Pałacu Kultury i Nauki, rozpoczynając w ten sposób swoją życiową przygodę z aktorstwem.

Bez problemu dostała się do PWST w Warszawie, którą ukończyła w 1972 roku. W tym samym roku z powodzeniem zadebiutowała w filmie „Trzeba zabić tę miłość” Janusza Morgensterna, zgarniając szereg nagród (m.in. prestiżową nagrodę im. Zbyszka Cybulskiego).

Rok później zadebiutowała jako tytułowa „Elektra” (1973) na scenie Teatru Dramatycznego, z którym była związana przez 10 kolejnych lat. Powróciła na jego deski w sezonie 1987-88, by później związać się z nim na dłużej, w okresie dyrektury męża, Piotra Cieślaka w latach 1994-2008.

W międzyczasie występowała w innych stołecznych teatrach: Polskim, Nowym i Powszechnym. W latach 1972-73 była również związana z off-owym Puławskim Studio Teatralnym, a w1975 roku rozpoczęła występy w spektaklach Teatru Telewizji.

Stworzyła wiele znaczących ról scenicznych, m.in. jako Mania w „Ślubie” Gombrowicza, tytułowa „Medea”, Aniela-Elwira w „Mężu i żonie” Fredry, Kora w „Nocy listopadowej” Wyspiańskiego. Grała u Dejmka, Jarockiego, Prusa, Grzegorzewskiego, Hanuszkiewicza, Lupy, Warlikowskiego, Zaleskiego i Cieślaka. Jest laureatką teatralnych nagród: im. Leona Schillera (1979) i Aleksandra Zelwerowicza (2005).

** Równie duże sukcesy artystyczne zdołała osiągnąć w dziedzinie filmu. Zanim została laureatką Złotej Palmy w Cannes za rolę dziennikarki – lesbijki w węgierskiej produkcji „Inne spojrzenie” Károly Makka, z Grażyną Szapołowską (1982), zdążyła zdobyć najwyższy polski laur dla aktora - nagrodę na FPFF w Gdyni za rolę w dramacie psychologiczno-obyczajowym „Sam na sam” Andrzeja Kostenki (1977). Ponadto stworzyła wyraziste, pierwszoplanowe kreacje w „Pani Bovary to ja” Zbigniewa Kamińskiego (1977) i „Na smyczy” Pawła Kędzierskiego (1975), wystąpiła w wojennych obrazach – „Nagrody i odznaczenia” Jana Łomnickiego (1973) i „Znikąd donikąd” Kazimierza Kutza (1975), zagrała w serialach: „Polskie drogi” Janusza Morgensterna (1976-77, Nagroda Przewodniczącego Komitetu d/s Radia i TV) i „Jan Serce” Radosława Piwowarskiego (1981) oraz dała występy w zagranicznych produkcjach – belgijsko-holenderskim „Exit 7” (1978) i niemieckim „Miłosierdziu płatnym z góry” Krzysztofa Zanussiego i Edwarda Żebrowskiego, z Elisabeth

Bergner (1975).**

Po canneńskim sukcesie otrzymywała wiele propozycji z zagranicy, jednak nie mogła ich przyjąć ze względu na sytuację polityczną w kraju.

Lata 80-te, to przede wszystkim ponowne spotkanie z Kutzem i główna rola w filmie „Wkrótce nadejdą bracia” (1985), występ u boku Krystyny Jandy i Janusza Gajosa w „Stanie wewnętrznym” Krzysztofa Tchórzewskiego (1983), drugoplanowe role u Jacka Bromskiego w „Ceremonii pogrzebowej” (1984), „Zabij mnie glino” (1987) i w „Sztuce kochania” (1989) i „matczyna” kreacja w głośnym „300 mil do nieba” Macieja Dejczera (1989, nominacja do nagrody na FPFF w Gdyni).

** W każdej dekadzie udało jej się stworzyć wybitne role ekranowe. Zachwyciła jurorów FPFF w Gdyni, otrzymując drugą nagrodę za główną rolę Barbary Makowskiej w opartym o autentyczne fakty „Wezwaniu” Mirosława Dembińskiego (1997) oraz Wyróżnienie Honorowe za kreację u boku Krzysztofa Stroińskiego w słynnym dramacie „Rysa” Michała Rosy (2008). Zdobyła dwie nominacje do Orła za występy u Małgorzaty Szumowskiej w „Szczęśliwym człowieku” (2000) i u Michała Rosy w „Co słonko widziało” (2006).**

Ponadto zagrała m.in. u Izabelli Cywińskiej w „Kochankach z Marony” i w drugiej części „Bożej podszewki” (2005), u Andrzeja Wajdy w „Pierścionku z orłem w koronie” (1992) i Władysława Pasikowskiego w „Słodko gorzkim” (1996). Pojawiła się na planie seriali: „Palce lizać” (1999), „Miasteczko” (2000-2001) i „PitBull” (2005).

Ostatnio ponownie spotkała się z Krystyną Jandą i z Andrzejem Wajdą na planie filmu „Tatarak” wg prozy Jarosława Iwaszkiewicza i przy współpracy scenariopisarskiej Olgi Tokarczuk (2009).

W latach 90-tych wykładała w warszawskiej szkole teatralnej.

Jadwiga Jankowska-Cieślak

Źródło artykułu: WP Film

Wybrane dla Ciebie

8 Oscarów, kasowy hit. Arcydzieło Formana znów w kinach
8 Oscarów, kasowy hit. Arcydzieło Formana znów w kinach
To były wczesne objawy demencji. Żona Bruce'a zauważyła, jak się zmienił
To były wczesne objawy demencji. Żona Bruce'a zauważyła, jak się zmienił
Ostatni film kultowego duetu. Zdjęcia z nowego filmu Pasikowskiego w plenerze
Ostatni film kultowego duetu. Zdjęcia z nowego filmu Pasikowskiego w plenerze
Hit do obejrzenia w domu. W kinach zarobił blisko 400 mln dolarów
Hit do obejrzenia w domu. W kinach zarobił blisko 400 mln dolarów
Nie chcieli go w krakowskiej PWST. Po latach stał się najwybitniejszym aktorem swojego pokolenia
Nie chcieli go w krakowskiej PWST. Po latach stał się najwybitniejszym aktorem swojego pokolenia
"Tato miał problem z hazardem i alkoholem". Córka Jerzego Bińczyckiego nie ukrywa prawdy
"Tato miał problem z hazardem i alkoholem". Córka Jerzego Bińczyckiego nie ukrywa prawdy
Nowy przebój Netfliksa. Tak makabrycznej historii jeszcze nie pokazali
Nowy przebój Netfliksa. Tak makabrycznej historii jeszcze nie pokazali
Znów będą kontrowersje? Mocny zwiastun nowego filmu Smarzowskiego
Znów będą kontrowersje? Mocny zwiastun nowego filmu Smarzowskiego
Był synonimem Nowej Fali i niepoprawnym amantem. Świat kina nie przestał go opłakiwać
Był synonimem Nowej Fali i niepoprawnym amantem. Świat kina nie przestał go opłakiwać
Dwayne Johnson o roli w "Smaching Machine". "Naprawdę tego pragnąłem"
Dwayne Johnson o roli w "Smaching Machine". "Naprawdę tego pragnąłem"
Nabrała masy mięśniowej. Niemal jak Dwayne The Rock Johnson
Nabrała masy mięśniowej. Niemal jak Dwayne The Rock Johnson
Gwiazda "Plotkary" w odważnym teledysku. Wystąpiła całkiem nago
Gwiazda "Plotkary" w odważnym teledysku. Wystąpiła całkiem nago