Luis Guzman

Urodził się 28 sierpnia 1956 roku w Cayey w Portoryko, jednak dorastał w Nowym Jorku (w dzielnicy Lower East Side), dokąd przeprowadziła się jego mama, gdy był jeszcze niemowlakiem. Zanim został aktorem, był pracownikiem socjalnym, szczególnie zaangażowanym w pracę z młodzieżą. Pierwsze kroki jako aktor stawiał w lokalnych, szkolnych i ulicznych przedsięwzięciach teatralnych.

** Jego debiutem filmowym był dramat „Short Eyes” (1977). Po sześciu latach przerwy pojawił się w jednej z głównych ról w filmie „Variety”, wg niektórych źródeł uznawanym za jego debiut (1983), jednak pierwszą mainstreamową produkcją z jego udziałem był dopiero sequel głośnej komedii przygodowej „Krokodyl Dundee II” z udziałem Paula Hogana (1988).**

Od tego momentu jego kariera znacząco się ożywiła. Już w kolejnym roku wystąpił w czterech głośnych, gwiazdorsko obsadzonych produkcjach, m.in. u boku Michaela Douglasa i Andy’ego Garcii w filmie akcji „Czarny deszcz” Ridleya Scotta i obok z Seana Connery, Dustina Hoffmana i Matthew Brodericka w komedii kryminalnej „Rodzinny interes” Sydneya Lumeta. Z Lumetem spotkał się wkrótce ponownie, na planie kryminalnych „Pytań i odpowiedzi” (1990) i „Adwokata diabła” z Donem Johnsonem (1993).

Przełomowe momenty w karierze Guzmana związane są z uznanymi nazwiskami: Brianem De Palmą, Stevenem Soderberghiem i Paulem Thomasem Andersonem.

Z De Palmą spotkał się po raz pierwszy na planie głośnego kryminału „Życie Carlita”, kreując pamiętną postać Pachangi (1993), po dziś dzień uznawaną za jedną z najważniejszych w karierze. Wiele lat później wystąpił w mało udanym prequelu „Życie Carlita – Początek” (2005), jako jeden z zaledwie dwóch aktorów ze „starej” obsady.

Zanim ponownie spotkał się z De Palmą podczas realizacji „Oczu węża” z Nicolasem Cagem (1998), miał już za sobą pierwszy występ u Andersona („Boogie Nights” 1997) i Soderbergha („Co z oczu, to z serca” 1998). Kolejne role w filmach tych reżyserów okażą się niezwykle istotne dla aktora, ze względu na artystyczny i komercyjny sukces, jaki udało im się odnieść. Zarówno „Magnolia” Andersona (1999), jak i „Traffic” Soderbergha (2000) zostały obsypane liczącymi się nagrodami i świetnie przyjęte przez publiczność całego świata, co nie pozostało bez wpływu również na popularność Guzmana.

W 1999 roku aktor pojawił się w jeszcze jednym przeboju sezonu – thrillerze „Kolekcjoner kości” z Denzelem Washingtonem i Angeliną Jolie.

Mimo, że w filmografii aktora przeważają kryminały, dramaty i thrillery, ma on na swoim koncie wcale niemało komediowych ról (m.in. „Rodeo w Nowym Jorku” z Woodym Harrelsonem i Kieferem Sutherlandem 1994, komedia sci-fi „Pluto Nash” z Eddiem Murphym 2002, „Dwóch gniewnych ludzi” z Jackiem Nicholsonem i Adamem Sandlerem, 2003, sitcom „Luis” 2003, „Głupi i głupszy 2” 2003, „Lemony Snicket: Seria niefortunnych zdarzeń” z Jimem Carreyem 2004, „Kelnerzy” 2005).

Prócz wspomnianego sitcomu, był gwiazdą takich seriali telewizyjnych, jak „Oz” (1998-2000) i „John z Cincinnati” (2007).

W 2007 roku zagrał w głośnych filmach akcji: „Zabójca” z Jetem Li i Jasonem Stathamem oraz „Ślady zbrodni” z Evą Mendes, Edem Harrisem i Samuelem L. Jackonem.

Jedną z ostatnich produkcji z jego udziałem jest thriller „Metro strachu” Tony’ego Scotta, na planie którego spotkał się z Johnem Travoltą oraz – ponownie – z Denzelem Washingtonem (2009).