Paul Bettany
Miejsce urodzenia: | Londyn, Wielka Brytania |
Filmografia: | Obłędny rycerz (2001) (Geoffrey Chaucer) Wyznania z Dogville (2003) (siebie) Iron Man 3 (2013) (Jarvis) Wimbledon (2004) (Peter Colt) Chciwość (2011) (Will Emerson) Piękny umysł (2001) (Charles Herman) Dogville (2003) (Tom Edison Jr.) Pan i władca: Na krańcu świata (2003) (Dr. Stephen Maturin, chirurg) Rachunek Sumienia (2004) (Nicholas) Dziewczyny z farmy (1998) (Philip) Bezwstydny Mortdecai (2015) (Jock Strapp) Avengers: Czas Ultrona (2015) (Jarvis / The Vision) Transcendencja (2014) (Max) Blood (2012) (Joe Fairburn) Turysta (2010) (2010) (Inspektor John Acheson) Avengers 3D (2012) (Jarvis) Sekretne życie pszczół (2008) (T. Ray Owens) Atramentowe serce (2008) (Dustfinger) Iron Man (2008) (Jarvis) Kod da Vinci (2006) (Silas) Legion (2010) (Michael) Iron Man 2 (2010) (Jarvis) Firewall (2006) (Bill Cox) Avengers: Wojna bez granic (2017) (Vision) Han Solo: Gwiezdne wojny – historie (2018) ( Dryden Vos ) |
Charakterystyczny aktor brytyjski, od kilku lat z powodzeniem występujący w produkcjach amerykańskich. Albinos Sylas w „Kodzie da Vinci” Rona Howarda, doktor Maturin w produkcji „Pan i władca: Na krańcu świata” Petera Weira i Tom w „Dogville” Larsa von Triera.
Urodził się 27 maja 1971 roku w Londynie, w Wielkiej Brytanii, w rodzinie o aktorsko-estradowych i artystycznych tradycjach. Jego ojciec, Thane Bettany i babcia Olga Gwynne byli aktorami, dziadek – muzykiem, a mama, Anne Kettle występowała na scenie jako piosenkarka. Dorastał w północnej części Londynu, w dzielnicy Harlesden. Kiedy miał 16 lat, cała rodzina ciężko przeżyła tragedię związaną z śmiertelnym wypadkiem, jakiemu uległ młodszy brat aktora, Matthew.
Aktorstwa uczył się w londyńskim The Drama Centre, uczęszczając na kursy w latach 1991-94. Jego scenicznym debiutem była rola w spektaklu „An Inspector Calls” Stephena Daldry’ego, wystawionym na West Endzie w 1992 roku. Przez kolejny rok występował jako członek słynnego Royal Shakespeare Company.
Karierę na ekranie rozpoczął od występów w telewizyjnych. Po raz pierwszy pojawił się na srebrnym ekranie już w 1994 roku, jednak pierwsze poważne występy nadeszły trzy lata później, wraz z rolami w dramacie/romansie wojennym „Coming Home” z Peterem O’Toolem i produkcji „Waterloo Sharpa”, ze słynnego cyklu historycznych filmów z Seanem Beanem w roli głównej.
* W tym samym roku zadebiutował na dużym ekranie, pojawiając się w roli nazistowskiego dowódcy w wojennym dramacie „Bent” Seana Mathiasa, z Clivem Owenem i Mickiem Jaggerem (1997). Przełom w jego karierze nastąpił u progu nowego tysiąclecia. Dobrą passę rozpoczął dzięki roli u boku Malcolma McDowella, grając jego młodszy odpowiednik w „Gangsterze numer jeden” i zgarniając tym samym nominację do prestiżowej nagrody BIFA (2000). Rok później zachwycił brytyjską krytykę i otrzymał London Critics Circle Film Award za rolę w komedii akcji „Obłędny rycerz” z Heathem Ledgerem, jednak rozgłos na naprawdę dużą skalę zyskał dopiero dzięki drugoplanowej roli Charlesa – wyimaginowanego przyjaciela chorego umysłowo matematyka w słynnym, obsypanym Oskarami „Pięknym umyśle” Rona Howarda (2001). To właśnie na planie tego filmu poznał swoją przyszłą małżonkę, nagrodzoną Oskarem aktorkę Jennifer Connelly.*
W 2002 roku zagrał u boku pięknych pań – Heleny Bonham Carter i Olivii Williams w romansie „The Heart of Me”, a następnie ponownie miał okazję spotkać się z Crowem na planie głośnej produkcji „Pan i władca: Na krańcu świata” Petera Weira (2003). Rola doktora Maturina wzbudziła aplauz krytyki, przynosząc aktorowi kolejną nagrodę London Critics Circle Film oraz pierwszą nominację do BAFTA.
W tym samym roku aktor miał okazję współpracować z Larsem von Trierem podczas realizacji głośnego filmu „Dogville” z gwiazdorskim udziałem Nicole Kidman i Willema Dafoe. Z tym ostatnim spotkał się też na planie osadzonego w średniowieczu thrillera „Rachunek sumienia” w reżyserii McGuigana (2003).
Partnerował Kirsten Dunst na planie komedii romantycznej „Wimbledon” Richarda Loncraine’a (2004), a po dwóch latach przerwy ponownie zagrał u tego twórcy, dając się poznać jako niezły odtwórca roli negatywnego bohatera w „Firewall” z Harrisonem Fordem.
W 2006 roku dał jeden ze swoich słynniejszych występów w karierze, w ekranizacji „Kodu da Vinci” Dana Browna, w reżyserii Rona Howarda. Choć sam film otrzymał różne opinie, rola Bettany’ego jako zakonnika – albinosa została wyjątkowo dobrze przyjęta przez widzów.
W 2008 roku dołączył do kobiecej i, w przeważającej mierze, „czarnej” obsady „Sekretnego życia pszczół” i wystąpił w mało znanej produkcji fantasy „Atramentowe serce”.
Ostatnio pojawił się jako lord Melbourne w kostiumowym dramacie/romansie „Młoda Wiktoria” i ponownie wystąpił u boku żony, Jennifer Connelly w biograficznym dramacie „Creation”, gdzie wcielił się w postać słynnego naukowca, Karola Darwina (2009). Dał też gwiazdorski występ w horrorze fantasy „Legion” z Dennisem Quaidem.
Komentarze