WALL.E superstar i kosmici

... czyli poczet filmowych robotów, które kochamy – nawet wtedy, gdy się ich boimy

R2-D2 (zagrał go Kenny Baker) to mały, przysadzisty, niezwykle dzielny droid, przeznaczony do napraw statków kosmicznych, który jednak, jak wiadomo, wykazał się o wiele większymi zdolnościami.

R2-D2 stworzył słynny duet z C-3PO (Anthony Daniels), robotem protokolarnym skłonnym do paniki i przesadnej ostrożności. Bardzo udane postaci, wprowadzające farsowy niemal humor do fantastycznej opowieści.

Ich charaktery były ewidentnie wzorowane na klasycznych hollywoodzkich duetach komicznych bazujących na ostrym przeciwstawieniu charakterystycznych cech, jak Flip i Flap, czy bardzo popularni w USA a mało znani w Polsce Abbott i Costello.

(„Gwiezdne wojny” – „Star Wars”, 1977, reż. George Lucas, „Imperium kontraatakuje” – „Empire Strikes Back”, 1980, reż. Irvin Kershner, „Powrót Jedi” – „Return of the Jedi”, 1991, reż. Richard Marquand)

Jeden z najsłynniejszych robotów w dziejach SF – supermózg, który usiłował przejąć kontrolę nad statkiem kosmicznym Discovery 1 zmierzającym ku Jowiszowi.

Ma bardzo rozwiniętą inteligencję emocjonalną, komunikuje się za pomocą głosu, tylko on zna prawdziwy cel misji. Po udowodnieniu mu pomyłki, morduje całą załogę oprócz dowódcy, któremu udaje się go wyłączyć. Tuż przed „śmiercią”, w słynnej scenie, HAL śpiewa piosenkę „Daisy Bell”.

Ostatecznie zostaje wyłączony. Odczuwa lęk przed „śmiercią”. W kontynuacji filmu zrealizowanej przez Petera Hyamsa „2010” (1984) zostaje ponownie uruchomiony. Przekonany przez ludzi poświęca siebie i statek kosmiczny dla ich dobra.

(„2001: Odyseja kosmiczna” – „2001: A Space Odyssey”, 1968, reż. Stanley Kubrick)

Maszyna do zabijania przysłana z przyszłości w przeszłość, w związku z wojną ludzi przeciwko maszynom, o mocarnym ciele i wyglądzie Arnolda Schwarzeneggera.

Koncept, który sprawdził się doskonale jako siła napędowa niezwykle dynamicznej, ale i logicznej akcji. Pozwolił też wprowadzić elementy sarkastycznego humoru.

Widownia tak pokochała mechaniczny wdzięk Arnolda, że w części drugiej Terminator zostaje przeprogramowany i chroni Johna, przyszłego przywódcę ludzi, przed nowszym modelem.

W trzeciej części także jest postacią pozytywną, ale udało się uniknąć sentymentalnej mgiełki.

(cykl filmów kinowych z lat 1984–2002)

Młody, ambitny robot, który pragnie zadziwić świat wynalazkami i musi stawić czoło tyranowi Brzeszczotowi, który zamierza zaprzestać produkcji części do robotów starej generacji.

Radek ma w sobie wiele z zawadiaki i jednocześnie przypomina bohaterów dawnych westernów. Ale zarówno film, jak i postać Radka łączyły w sobie zbyt wiele sprzecznych elementów, a niektóre dowcipy były wielce ryzykowne i skierowane zdecydowanie do dorosłych. W rezultacie Radek pozostał gwiazdą jednego sezonu.

(„Roboty” – „The Robots”, USA 2005, reż. Chris Wedge)

Samochód jutra, wyposażony w wiele futurystycznych urządzeń i mikroprocesor, który współdziała z mózgiem Michaela Knighta (David Hasselhoff), nieustraszonego pogromcy zła z niedalekiej przyszłości.

Samochód-robot mówił głosem Williama Danielsa, a zagrał go Pontiac Trans Am z 1982 roku. To właśnie K.I.T.T. i jego bajkowe wyczyny były, według rzeszy komentatorów i fanów, główną przyczyną popularności serii. Zrealizowano pilota nowej serii: „Knight Rider 2000” (1991), bardzo luźną adaptację TV „Knight Rider 2010” (1994), 22 odcinki kontynuacji serialu „Team Knight Rider” (1997–1998) oraz nowy serial „Knight Rider” (14 odc. w 2008 roku). Na rok 2010 jest planowana kinowa wersja.

(serial TV „Nieustraszony” – „Knight Rider”, 1982–1986)

Niezbyt rozgarnięty, za to bardzo bojowy robot, sprawiający kłopoty bohaterom w każdej kolejnej odsłonie przygód RoboCopa, czyli połączenia cyborga z mózgiem i twarzą policjanta.

Wygląd ED-209 wzorowano na ówczesnych pomysłach designerskich przemysłu samochodowego, nie ukrywając satyrycznego zamiaru.

(cykl filmów „RoboCop” , 1987–1993)

Stworzony w celu szkolenia policjantów, wirtualny prototyp (o cechach umysłu pond 150 seryjnych morderców) przyjmuje postać cyborga (Russell Crowe) i rusza na ulice Los Angeles siać spustoszenie.

Kolejna zabójcza maszyna, która wzbudziła cieplejsze uczucia wielbicieli gatunku oraz – później – wielbicielek Crowe’a.

„Zabójcza perfekcja” – „Virtuosity”, 1995, reż. Brett Leonard)

Potężny humanoidalny robot gotów zniszczyć całą Ziemię, doskonale rozpoznawalny dzięki charakterystycznemu metalicznemu wyglądowi i laserowi. Grał go Lock Martin.

Nie bez racji doszukiwano się w tym klasycznym filmie SF z czasów zimnej wojny religijnej symboliki. Klaatu (Michael Rennie) to wysłannik kosmicznej cywilizacji, która chce zaprowadzić pokój. Zostaje jednak zaatakowany przez żołnierza, co powoduje odwet chroniącego go Gorta i groźbę zniszczenia Ziemi.

W opowiadaniu, które było pierwowzorem scenariusza, jest jasne, że to Gort jest prawdziwym przywódcą (czyli rzecz upraszczając – wszechmocnym Bogiem Ojcem). Obecnie ukończono zdjęcia do nowej wersji filmu z Keanu Reevesem w roli Klaatu.

(„The Day the Earth Stood Still” – „Dzień, w którym zatrzymała się Ziemia”, 1951, reż. Robert Wise )

Kolejny robot, który odmawia posłuszeństwa: rewolwerowiec z dekadenckiego parku rozrywki (wzorowanego na disnejowskim), który psuje się i zaczyna na serio polować na turystów, dotąd bezkarnie, po wielekroć, go „uśmiercających”.

Yul Brynner, który odtwarzał tę rolę, naraził się na wiele ironicznych i mocno niesprawiedliwych komentarzy sugerujących, że mechaniczność mimiki i postępowania to ukoronowanie jego aktorskiego stylu.

„Świat Dzikiego Zachodu” – „Westworld”, 1976, reż. Michael Crichton

Kosmiczny klon Godzilli, który podczas walki ujawnia swą prawdziwą naturę.

Okazuje się, że przewrotni kosmici stworzyli sobowtóra naszego ziemskiego potwora, Godzilli, ale sprawa się wydała: pod spodem ta fałszywa Godzilla to czysty metal. Mechagodzilla tak się spodobała, że powróciła na ekran jeszcze nie raz.

„Godzilla kontra Mechagodzilla” – „Gojira tai Mekagoijra”, 1974, reż. Jun Fukuda

Film uznawany za klasykę SF, swobodnie nawiązujący do szekspirowskiej „Burzy”. Pękatego, niezręcznie kroczącego Robby’ego uważa się za inspirację dla wyglądu i zachowania robotów m.in. w „Star Treku”.

Robby był oczywiście odpowiednikiem szekspirowskiego Kalibana. Zyskał tak wielką popularność, że pojawił się w jeszcze wielu serialach. Mówił głosem Marvina Millera, za jego ruchy był zaś odpowiedzialny Frank Darro.

Robby zagrał w „The Thin Man”, „Lost in Space”, „The Twilight Zone”, „The Addams Family”, „The Love Boat”, „Columbo”, „Mork and Mindy”, „Clueless”. W 2006 roku pojawił się w reklamie „A&T”.

„Zakazana planeta” – „Forbidden Planet”, 1956, reż. Fred Wilcox

"Patricio, jeśli będziesz miała kochanka-robota, nie będziesz już chciała prawdziwego mężczyzny” – tak zapewniał wielce przystojny android grany przez Jude’a Lawa. To zresztą może najciekawsza postać tego przesadnie sentymentalnego filmu.

„A.I.: Sztuczna inteligencja” – „Artificial Intelligence: AI”, 2001, reż. Steven Spielberg.

„Życie? Nie mówcie mi o życiu” – głosu bohaterowi użyczył sam Alan Rickman, kostiumem poruszał Warwick Davis.

Jest to unikalna tragikomiczna postać cierpiąca na nieustanną depresję i pełna wyjątkowego pesymizmu. A to z tego powodu, że Marvin to nie do końca udany prototyp sztucznej inteligencji, z czego doskonale zdaje sobie sprawę. Film nie cieszył się spodziewanym powodzeniem, ale Marvin został zapamiętany.

„Autostopem przez galaktykę” – „Hitchhiker’s Guide to Galaxy”, 2005, reż. Garth Jennings

„Jestem więcej niż człowiekiem i więcej niż maszyną” – tak przedstawiał się robot Box (Roscoe Lee Brown), żyjący w lodowym pałacu, wyposażony w harpun i polujący na uciekinierów ze świata, gdzie można było dożyć tylko trzydziestki.

Box został zapamiętany zwłaszcza dzięki „twarzy” wzorowanej na afrykańskich maskach. Dziś jego wygląd może przede wszystkim nieźle rozbawić.

„Ucieczka Logana” – „Logan’s Run”, 1976, reż. Michael Anderson.

Jedną z niespodzianek filmu „Obcy” był fakt, że oficer zajmujący się badaniami naukowymi i opieką medyczną, Ash (Ian Holm), był w rzeczywistości androidem zaprojektowanym przez korporację Weyland-Yutani, mającym za zadanie ochronę ewentualnie napotkanych form obcego życia.

W rezultacie stał się on faktycznym sprzymierzeńcem Obcego, zatem spotkał go marny koniec. Holm doskonale poprowadził rolę, kładąc nacisk na detale. Udało mu się uzyskać wielce niepokojący efekt obcości, zanim jeszcze prawda wyszła na jaw.

„Obcy – 8 pasażer Nostromo” – „Alien”, 1979, reż. Ridley Scott

Przywódca autobotów, o wielkiej inteligencji i skłonności do poświęcania się. Wielka ożywiona zabawka, dla fanów serialu i komiksów – postać kultowa.

W filmie potraktowana ze zbawiennym poczuciem humoru. Głosem Petera Cullena Optimus Prime wypowiadał wiele podniosłych kwestii, jak np. „Konieczne jest poświęcenie, by ocalić pokój na tej planecie”.

„Transformers”, 2007, reż. Michael Bay.

Wojskowy robot, który został rażony piorunem i całkowicie zmienił swój charakter. Na owe lata postać była niemałym osiągnięciem technicznym.

Numer 5, który dał się lubić i przypominał oswojone zwierzątko, powrócił z mniejszym sukcesem w „Krótkim spięciu 2”.

„Krótkie spięcie” – „Short Circuit”, 1986, reż. John Badham

Kobieta-robot stworzona po to, by odciągnąć uwagę od dziewczyny z ludu, prawdziwej Marii. W metalowym korpusie było swoiste piękno, ucieleśniające marzenie o kobiecie całkowicie poddanej męskiej woli.

Wizerunek robota-femme fatale wielokrotnie naśladowano. Lucas przyznał, że swego C-3PO wzorował właśnie na dziele Langa.

„Metropolis”, 1927, reż. Fritz Lang)

Ciekawy przypadek – robot, który atakuje parę Kirk Douglas- Farrah Fawcett i przerywa im miłosną sielankę na odległej stacji kosmicznej, ma malutką głowę a mózg umieszczony w potężnym zbiorniku.

Nie działa samodzielnie, lecz jest sterowany przez paranoicznego wynalazcę, jak się okaże, zazdrosnego o wdzięki „Aniołka Charliego”. „Nie jestem uszkodzony. To ty jesteś” – oto buńczuczne stwierdzenie robota.

Hector („Saturn 3”, 1980, reż. Stanley Donen)

Zły pies-robot, który nazywa się jak miasto reżysera Parka. Jak zwykle u tego twórcy, postać ekscentryczna i zabawna, choć tym razem także nieco groźna.

„Golenie owiec” – „Close Shave”, 1995, reż. Nick Park.

Chłopiec, który nic nie pamięta, lecz odznacza się niezwykłymi zdolnościami. Okazuje się, że jest owocem wojskowych eksperymentów, choć wolałby żyć w normalnej rodzinie. Udany wariant sentymentalno-komediowy.

D.A.R.Y.L („D.A.R.Y.L.”, 1985, reż. Simon Wincer)

Jeden z najsłynniejszych androidów – robotów-replikantów, które z czasem zaczynają przejawiać ludzkie uczucia. Jest przywódcą, który w swej skomplikowanej naturze łączy dziecięcą ciekawość, bezwzględność i inteligencję.

Zwłaszcza scena jego śmierci przeszła do historii kina. Film z wyjątkową maestrią postawił pytanie, gdzie kończy się maszyna a zaczyna człowiek, w czym pomocna była właśnie ta kluczowa postać.

„Łowca robotów” – „Blade Runner”, 1982, reż. Ridley Scott.