Bronisław Pawlik
Charakterystyczny, nieżyjący już aktor teatralny, filmowy i radiowy. W ciągu swojej półwiecznej kariery udało mu się stworzyć 130 ról filmowych i blisko 200 kreacji teatralnych. Szerokiej publiczności dał się zapamiętać m.in. z komediowych występów u Stanisława Barei, z roli Ignacego Rzeckiego w telewizyjnej ekranizacji „Lalki” Ryszarda Bera oraz z szeroko zakrojonej działalności kabaretowej (Kabaret Starszych Panów, Szpak, Dudek). Znany z udziału w produkcjach dla młodych widzów (m.in. w popularnej w latach 60. wieczorynce „Miś z okienka”).
16.11.2010 11:42
Urodził się 8 stycznia 1926 roku w Krakowie. Zanim w ogóle zajął się aktorstwem, w czasie okupacji pracował jako robotnik na kolei. W 1947 roku ukończył krakowskie Studio Dramatyczne Iwo Galla, a później, w 1956 roku także Wydział Reżyserii PWST w Warszawie (bez dyplomu). Grał w teatrach w Krakowie, Łodzi i Gdańsku (tam, w 1946 roku, zadebiutował na scenie), zanim przeprowadził się do Warszawy, gdzie, począwszy od lat 50. występował na scenach teatrów: Narodowego (1952-54, 1955-57), Polskiego (1954-55, 1960-74, 1988-89), Ateneum (1957-60), Powszechnego (1974-88) i Współczesnego (od 1989 roku). Stale związany był ze sceną Teatru TV – niemal połowa z ogółu dramatycznych ról Pawlika stworzona była właśnie tam.
** Jego debiutem filmowym była rola w „Celulozie” Jerzego Kawalerowicza (1953). Od samego początku kariery, regularnie współpracował z Janem Rybkowskim (m.in. wojenno-sensacyjne „Godziny nadziei” 1955, „Inspekcja pana Anatola” 1959), ważną rolę zagrał u Kazimierza Kutza w „Krzyżu walecznych” (1958), a za występ w wojennym „Orle” Leonarda Buczkowskiego otrzymał Srebrny Medal na MFF w Moskwie (1959).**
W 1960 roku po raz pierwszy zagrał u Stanisława Barei, jako odtwórca głównej roli w komedii „Mąż swojej żony”. Później zagrał u niego w: „Nie ma róży bez ognia” (1974), „Co mi zrobisz jak mnie złapiesz” (1978), kultowym „Misiu” (1980) i serialach: „Alternatywy 4” (1983) i „Zmiennicy” (1986).
Świetny w kreacjach komediowych, wystąpił również w szeregu innych filmów z tego gatunku: „Ostrożnie Yeti” Andrzeja Czekalskiego (1960), „Klub kawalerów” Jerzego Zarzyckiego (1962), „Smarkula” Leonarda Buczkowskiego (1963), „Piekło i niebo” (1965) oraz „Komedie pomyłek” (1967) Stanisława Różewicza, „Nowy” (1970), „Kłopotliwy gość” i „Niebieskie jak Morze Czarne” Jerzego Ziarnika (1971), „Nie ma mocnych” Sylwestra Chęcińskiego (1974), „Filip z konopi” Józefa Gębskiego (1981), „Och, Karol” Romana Załuskiego (1985), „Misja specjalna” Janusza Rzeszewskiego (1987), „Lepiej być piękną i bogatą” Filipa Bajona (1993), „Nic śmiesznego” Marka Koterskiego 1995, czy „Szabla od komendanta” Jana Jakuba Kolskiego (1996), by wymienić te najbardziej znane.
Dał kilka znaczących występów w filmach wojennych - u Ewy i Czesława Petelskich w „Naganiaczu” (1963) i „Don Gabrielu” (1966), u Witolda Lesiewicza w „Nieznanym” (1964), u Jana Łomnickiego w „Nagrodach i odznaczeniach” (1974), u Henryka Bielskiego w „Gwiazdach porannych” (1979) oraz u Stanisława Jędryki w „Umarłem, aby żyć” (1984) i „Po własnym pogrzebie” (1989).
** W 1988 roku otrzymał jedyną w karierze nagrodę na FPFF w Gdyni, za drugoplanową rolę w „Tabu” Andrzeja Barańskiego. W tym samym roku zagrał też u Krzysztofa Kieślowskiego w „Dekalogu VIII”.**
Pojawił się w wielu ekranizacjach znanych powieści – jako alchemik w „Hrabinie Cosel” Jerzego Antczaka (1968), kowal Michał, zięć Boryny w „Chłopach”(1972) i niespełniony poeta w „Granicy” (1977) Jana Rybkowskiego, Larive w „Spowiedzi dziecięcia wieku” Marka Nowickiego (1985), Orłowski w „Komediantce” Jerzego Sztwiertni (1986), czy wreszcie, jako Ignacy Rzecki w „Lalce” Ryszarda Bera (1977, Złoty Ekran, nagroda aktorska na Festiwalu Polskiej Twórczości Telewizyjnej, Nagroda Przewodniczącego Komitetu d/s Radia i Telewizji „za całokształt współpracy artystycznej z TVP, ze szczególnym uwzględnieniem kreacji Rzeckiego”). Z Berem spotkał się później niejednokrotnie, na planie takich filmów, jak: „Thais” (1983), „Kanclerz”, „Żelazną ręką” (oba 1989), „Niech żyje miłość” (1991) i „Kamień na kamieniu” (1995).
Był jedną z gwiazd tak znanych seriali, jak: „Stawka większa niż życie” (1967-68), „Polskie drogi” (1976), „Doktor Murek” (1979), „Rodzina Połanieckich” (1979), „Kariera Nikodema Dyzmy” (1980) i „Bank nie z tej ziemi” (1993-94).
Od początku kariery związany z produkcjami dla młodych widzów, najbardziej zasłynął z udziału w serialach: „Niewiarygodne przygody Marka Piegusa” Mieczysława Waśkowskiego (1966), „Siedem życzeń” Janusza Dymka (1984), „Urwisy z doliny młynów” (1985) i „Żegnaj Rockefeller” Waldemara Szarka (1992), w ekranizacjach: „Historii żółtej ciżemki” Sylwestra Chęcińskiego (1961) i „Akademii pana Kleksa” Krzysztofa Gradowskiego (1983), czy w filmach Janusza Łęskiego: „Kłusownik” (1980) i „Na tropach Bartka” (1982).
Ostatnie występy filmowe aktora, to rola u Filipa Bajona w historycznym „Poznaniu’56” (1996), u Tomasza Wiszniewskiego w koprodukcji polsko-amerykańsko -niemieckiej „Where Eskimos Live” (2001) i u Andrzeja Barańskiego we „Wszystkich świętych” z telewizyjnego cyklu „Święta polskie” (2002). Teatr równie chętnie widział Pawlika w rolach komediowych – często kreował on postacie błaznów, czy klaunów, umiejętnie pokazując całą ich złożoność, wielokrotnie grał też w repertuarze fredrowskim (m.in. jako Cześnik w „Zemście” 1978), ale nie tylko. Jedną z jego najbardziej znanych ról scenicznych jest niejednokrotnie nagradzana, tytułowa kreacja w „Sprawie Dantona” w reżyserii Andrzeja Wajdy (1975).
** Był nie tylko znanym, ale też bardzo cenionym aktorem. Otrzymał szereg nagród i wyróżnień państwowych, takich, jak m.in. odznaczenie Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1965), nagroda Ministra Kultury i Sztuki (1967), trzy nagrody Komitetu d/s PRiTV za wybitne kreacje aktorskie w programach TV i PR (1967-68, 1975), odznaka 1000-lecia (1967), nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia w dziedzinie teatru za osiągnięcia artystyczne w dziedzinie aktorstwa (1981) oraz Doroczna Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie teatru (2001).**
Zmarł 6 maja 2002 roku w Warszawie. Został pochowany na Powązkach.