Ian McKellen

Urodził się 25 maja 1939 roku w Burnley, w Lancashire w Anglii. Szybko odkrył swoją fascynację i pasję teatralną, którą rozwijał przy pełnej aprobacie rodziców. Szczególnie upodobał sobie repertuar Szekspirowski. Już w wieku 13 lat zagrał w sztuce tego dramaturga, w teatrze szkolnym. Studiował literaturę angielską w Cambridge, otrzymując dyplom w 1961 roku. W czasie studiów nadal często grywał w studenckich spektaklach, by wreszcie w 1964 roku zadebiutować jako profesjonalista na scenie w Londynie, w sztuce „A Scent of Flowers”.

W 1965 roku dołączył do zespołu aktorskiego Teatru Narodowego. Za przełomową w karierze McKellena uważa się główną rolę w sztuce „The Promise”, z którą występował zarówno w Londynie, jak i na scenie nowojorskiej.

Mimo, że najchętniej i bardzo często grywał w sztukach Szekspira, aktorem teatralnym światowej sławy stał się dzięki dwóm rolom w sztukach współczesnych (rola Maxa w sztuce „Bent” Martina Hermana, dotyczącej tematyki Holocaustu oraz rola Salierego w „Amadeuszu” Petera Shaffera, za którą otrzymał nagrodę Tony).

Przygodę z filmem i telewizją rozpoczął również w latach 60-tych, jednak – jak sam przyznaje na swojej oficjalnej stronie internetowej „początki nie były zbyt szczęśliwe”. Zagrał kilka ról, m.in. w serialu TV „David Copperfield” (1966, rola tytułowa), czy w filmowej wersji sztuki „The Promise” (1969), ale nadal przedkładał zdecydowanie teatr nad film. Grywał w telewizyjnych wersjach sztuk Szekspira („Makbet”, „Hamlet”, „Edward II”). Dopiero w 1979 roku zagrał po raz pierwszy główną rolę na dużym ekranie w filmie „Kapłan miłości”.

Przez cały czas poświęcał się grze w teatrze. W latach 80-tych wystąpił w pięciu filmach kinowych, zaś współpraca z takimi twórcami jak Stephen Frears („Walter i June”, film TV 1982), Michael Mann („Twierdza” 1983), Fred Schepisi („Obfitość” 1985) oraz z takimi aktorami, jak Meryl Streep, John Hurt, czy Bridget Fonda (z dwoma ostatnimi spotkał się na planie „Skandalu” 1988) w innej perspektywie postawiła jego stosunek do kina i zachęciła go do głębszej eksploracji tej dziedziny sztuki i związanego z nią typu aktorstwa.

Stąd w latach 90-tych McKellen o wiele częściej gościł na ekranach kin. Po światowym tournée z „Ryszardem III”, aktor przygotował jego filmową wersję, do której napisał scenariusz i którą wyprodukował. Tę uwspółcześnioną wersję dramatu Szekspira wyreżyserował Richard Loncraine. Weszła do kin w 1995 roku i przyniosła twórcy Europejską Nagrodę Filmową (za najlepszą rolę), dwie nominacje do BAFTA (za rolę główną i scenariusz) oraz nominację do Złotego Globu za najlepszą rolę męską.

Ponadto, McKelley wystąpił w kilkunastu filmach w rolach drugoplanowych bądź gościnnie, m.in.** jako Śmierć w „Bohaterze ostatniej akcji” (1993) z Arnoldem Schwarzeneggerem, w filmie TV „A orkiestra grała dalej” (1993, nominacja do Emmy)** z Philem Collinsem i Richardem Gere, filmie TV „Farma na odludziu” Johna Schlesingera (1995) z Kate Beckinsale, w amerykańskim obrazie „Czas przemian” (1995), czy jako car Mikołaj II w amerykańskim filmie TV „Rasputin” (1996, Złoty Glob i nominacja do Emmy).

W 1997 roku zagrał w filmowej wersji sztuki „Bent” z Clivem Owenem i Mickiem Jaggerem, w reżyserii swojego partnera Seana Mathiasa, a w 1998 w brytyjskim dramacie biograficznym „Bogowie i potwory” Billa Condona. Rola w tym ostatnim przyniosła mu nominacje do Oscara i Złotego Globu, nagrodę BIFA i Independent Spirit oraz kilka nagród stowarzyszeń krytyków.

Ostatnie lata wiążą się z częstymi występami aktora w wielkich amerykańskich superprodukcjach. W 2000 roku po raz pierwszy wcielił się w rolę Magneto w adaptacji komiksu „X-Men” Bryana Singera, filmu z gatunku akcji - sci-fi. Do roli tej powrócił w 2003 i 2006 roku w sequelach filmu.

W latach 2001-2003 grał Gandalfa Białego w trzech kolejnych częściach trylogii „Władca Pierścieni” w reżyserii Petera Jacksona. W 2002 roku otrzymał za tę rolę nominację do Oscara i BAFTA (do tej drugiej także w 2004), oraz nagrodę Saturna. W międzyczasie wystąpił w głównej, tytułowej roli w kanadyjsko-brytyjskim dramacie „Emile” (2003). W 2005 roku pojawił się w drugoplanowej roli w thrillerze „Asylum”, **rok później z kolei zagrał u Neila Jordana w „Borgii”, a także u Rona Howarda w „Kodzie Da Vinci” (2006). Na rok 2012 i 2013 zaplanowano premierę dwóch części “Hobbita”, w których aktor po raz kolejny wcieli się w rolę Gandalfa.**

Aktor często użycza swojego głosu jako narrator filmowy (m.in. „Gwiezdny pył” 2006), bądź dubbinguje animowane postaci (m.in. „Wpuszczony w kanał” 2006). Jest laureatem licznych nagród za dokonania teatralne w Wielkiej Brytanii i na świecie. W 2003 roku otrzymał BIFA za Największą Osobowość, a w 2006 –honorowego Złotego Niedźwiedzia w Berlinie.

Od 1990 roku posiada zaszczytny, szlachecki tytuł „Sir”, nadany przez królową Elżbietę.

Oficjalna strona internetowa: http://www.mckellen.com/