Janusz Kijowski

Reżyser filmowy i teatralny, scenarzysta, producent, uznany pedagog. Jeden z najważniejszych przedstawicieli nurtu Kina Moralnego Niepokoju, twórca określenia, jakim przyjęło się nazywać ten nurt. Producent i opiekun artystyczny głośnego filmu Dariusza Gajewskiego „Warszawa”, nagrodzonego Złotymi Lwami na FPFF w Gdyni.

Urodził się 14 grudnia 1948 roku Szczecinie. Zanim został dyplomowanym reżyserem (PWSFTViT w Łodzi 1978), ukończył Wydział Historii Uniwersytetu Warszawskiego (1972). W czasie studiów trudnił się krytyką filmową, pisząc m.in. do tygodnika „Kultura”.

Jego dyplomowym filmem, a zarazem debiutem w roli reżysera i scenarzysty był „Indeks” z Krzysztofem Zaleskim w roli głównej (1977, premiera 1981, nagrody w Łagowie i Lublinie, Brązowa Charybda w Taorminie). Z powodu opóźnienia się premiery filmu, to jednak powstałe później „Kung-fu” przyniosło reżyserowi nagrodę za debiut reżyserski na FPFF w Gdyni (1979).

Oba filmy zaliczane są do grona dzieł najbardziej reprezentatywnych dla Kina Moralnego Niepokoju.

W latach 80-tych zrealizował trzy dzieła: „Głosy” - ponownie z pierwszoplanową kreacją Zaleskiego (1980), „Maskaradę” z Bogusławem Lindą i Zbigniewem Zapasiewiczem (1986) oraz „Stan strachu” z Wojciechem Malajkatem i Anną Majcher (1989).

Później raczej odsunął się od reżyserii filmowej, poświęcając się innym aktywnościom. W 1992 roku zrealizował jeszcze wojenny film „Tragarz puchu” („Warszawa. Rok 5703”) w zagranicznej koprodukcji i z takąż obsadą (Julie Delpy, Hanna Schygulla, Lambert Wilson), a w 2001 roku - film i serial sensacyjny „Kameleon” z Piotrem Machalicą i Ewą Błaszczyk.

* Jako szef Studia im. Karola Irzykowskiego dał się poznać w roli producenta i opiekuna artystycznego. Największym sukcesem Kijowskiego w ramach tej działalności było zdobycie Grand Prix FPFF w Gdyni za produkcję filmu „Warszawa” Dariusza Gajewskiego (2003).*

Poza tym, był producentem „Pułapki” Adka Drabińskiego (1997) oraz opiekunem artystycznym takich filmów, jak: „Zakład” Teresy Kotlarczyk (1990), „Deborah” Ryszarda Brylskiego (1995), „Przystań” Jana Hryniaka (1997), czy głośny telewizyjny cykl filmowych debiutów „Pokolenie 2000”.

Dwukrotnie pojawił się jako aktor: w „Ostatnim dzwonku” Magdaleny Łazarkiewicz (1989) i „Portrecie podwójnym” Mariusza Fronta (2000).

Jest autorem dokumentalnych filmów „Przed bitwą” produkcji belgijskiej (1982) oraz „Śląsk Kazimierza Kutza” (1997).

Janusz Kijowski znany jest ze swojej wieloletniej działalności pedagogicznej. Wykłada reżyserię w Institut National Superieur des Arts du Spectacle w Brukseli (od 1983 roku) i w PWSFTviT w Łodzi (od 1998 roku). Od 2003 roku posiada stopień doktora habilitowanego sztuki filmowej.

Pełnił funkcję wiceprezesa Stowarzyszenia Filmowców Polskich i (od 2002 roku) Europejskiej Federacji Reżyserów Filmowych FERA. W latach 2005-2008 był członkiem Rady Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej.

Kijowski jest również reżyserem teatralnym. Realizował spektakle operowe dla Opery Narodowej w Warszawie (1999), kilkakrotnie reżyserował również dla Teatru Telewizji (m.in. „Głód” Knuta Hamsuna 1980, oparty o sztukę własnego autorstwa „Czyściec” 1998, czy nagrodzona za adaptację na Krajowym Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru TV w Sopocie „Piękna pani Seidenman” wg Andrzeja Szczypiorskiego 2003).

Zrealizował wiele inscenizacji dla Teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie, którego dyrektorem naczelnym i artystycznym jest od 2004 roku.