Stanisław Różewicz

Wybitny reżyser filmowy i teatralny, scenarzysta. Współzałożyciel i kierownik Zespołu Filmowego „Tor”. Pedagog i wychowawca pokoleń studentów łódzkiej „filmówki”.

Obraz

Urodził się 16 sierpnia 1924 roku w Radomsku, do którego jego rodzina przeprowadziła się kilka lat wcześniej spod Łodzi. Stanisław był młodszym bratem Tadeusza – poety i dramaturga – oraz Janusza - poety, żołnierza AK. Janusz Różewicz nie przeżył wojny, a jego braciom pisany był udział w życiu kulturalnym powojennej Polski.

Po maturze ukończonej po wojnie (1946) Różewicz podejmował pierwsze próby filmowe u boku Jerzego Zarzyckiego, jako asystent reżysera. Jeszcze w tym samym roku zrealizował wspólnie z Wojciechem Jerzym Hasem krótkometrażowy film dokumentalny „Ulica Brzozowa”, na samodzielny debiut przyszło mu jednak poczekać do 1953 roku, kiedy zrealizował socrealistyczną „Trudną miłość”. Z filmu tego Różewicz nie był zadowolony niemniej scenariusz Bratnego stworzył mu możliwość usamodzielnienia się jako twórcy, dzięki czemu do kolejnego obrazu - „Trzy kobiety” (1956) przystąpił już jako opierzony reżyser.

Na przełomie lat 50-tych i 60-tych, kiedy kształtowała się tzw. szkoła polska (Wajda, Munk), Różewicz ustawiał się w pewnego rodzaju opozycji wobec głównego nurtu filmów wojennych i podkreślał swoją autonomiczność poprzez takie obrazy, jak chociażby „Wolne miasto” czy „Świadectwo urodzenia”. Różewicz kształtował swój własny język mówienia o koszmarze II wojny światowej.

W latach 60-tych do głosu doszedł duet braci Różewiczów, wspólnie z Tadeuszem tworzyli scenariusze, a Stanisław reżyserował. Tak powstały „Świadectwo urodzenia” (1961), „Echo” (1964), „Piwo” (1965) czy „Mąż pod łóżkiem” (1967). Różewicz sięgał też odważnie po inne motywy, jak chociażby: „Na melinę” czy „Westerplatte” z 1967 roku, na podstawie scenariusza Jana Józefa Szczepańskiego.

W tym samym, 1967 roku reżyser podjął decyzję o współtworzeniu Zespołu Filmowego „Tor” i objął jego kierownictwo artystyczne do 1968 roku. Do funkcji tej powrócił w 1972 roku i piastował ją aż do roku 1980. W lata 70-te wszedł filmem „Romantyczni” (1970), niedługo później była „Szklana kula” (1972) na podstawie scenariusza, sprawdzonego już wcześniej Kornela Filipowicza.** Różewicza nie opuszczała tematyka historyczna – zarówno „Opadły liście z drzew” (1975, Nagroda Główna Jury FPFF w Gdyni), jak i „Pasja” (1977, Złote Lwy na FPFF w Gdyni), a także „Ryś” (1981) były osadzone w historycznym obrazie świata.**

Zaczerpnął z klasyki realizując w roku 1983 „Pensję pani Latter” na podstawie „Emancypantek” Prusa, a w 1985 roku „Diabła” według Guy de Maupassanta.

** W 1985 roku po raz drugi triumfował na FPFF w Gdyni, jako twórca „Kobiety w kapeluszu” z Hanną Mikuć w roli głównej. W latach 90-tych był aktywny w Teatrze Telewizji, dla którego wyreżyserował w tym okresie szereg sztuk. Kilka razy w swojej karierze reżyserował spektakle sceniczne m.in. dla Teatru Wybrzeże w Gdańsku oraz teatrów: Studio, Polskiego i Powszechnego w Warszawie.**

Na przełomie lat 90-tych i nowego stulecia, twórca powoli żegnał się z publicznością poprzez realizację filmu w pewnym sensie biograficznego – krótkometrażowej „Kinemy”, historii najstarszego kina w rodzinnym Radomsku. W 2007 roku powrócił, aby stworzyć prawdziwie autobiograficzny, krótkometrażowy film „Gdzie zabawki z tamtych lat”, opowiadający o zabawkach braci Różewiczów.

** Stanisław Różewicz był za swoją twórczość wielokrotnie nagradzany. Dość wspomnieć „Złote grona” na przeglądach filmów w Łagowie w 1977 i 1985; nagrodę za całokształt twórczości na Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Filmowej „Prowincjonalia” we Wrześni; Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski „za wybitne zasługi dla kultury narodowej, za osiągnięcia w pracy twórczej”. Ukoronowaniem kariery była Nagroda Specjalna „Platynowe Lwy” na 33. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni w 2008 roku. Stanisław Różewicz zmarł w niespełna dwa miesiące później w Warszawie.**

Stanisław Różewicz

Źródło artykułu: WP Film

Wybrane dla Ciebie

8 Oscarów, kasowy hit. Arcydzieło Formana znów w kinach
8 Oscarów, kasowy hit. Arcydzieło Formana znów w kinach
To były wczesne objawy demencji. Żona Bruce'a zauważyła, jak się zmienił
To były wczesne objawy demencji. Żona Bruce'a zauważyła, jak się zmienił
Ostatni film kultowego duetu. Zdjęcia z nowego filmu Pasikowskiego w plenerze
Ostatni film kultowego duetu. Zdjęcia z nowego filmu Pasikowskiego w plenerze
Hit do obejrzenia w domu. W kinach zarobił blisko 400 mln dolarów
Hit do obejrzenia w domu. W kinach zarobił blisko 400 mln dolarów
Nie chcieli go w krakowskiej PWST. Po latach stał się najwybitniejszym aktorem swojego pokolenia
Nie chcieli go w krakowskiej PWST. Po latach stał się najwybitniejszym aktorem swojego pokolenia
"Tato miał problem z hazardem i alkoholem". Córka Jerzego Bińczyckiego nie ukrywa prawdy
"Tato miał problem z hazardem i alkoholem". Córka Jerzego Bińczyckiego nie ukrywa prawdy
Nowy przebój Netfliksa. Tak makabrycznej historii jeszcze nie pokazali
Nowy przebój Netfliksa. Tak makabrycznej historii jeszcze nie pokazali
Znów będą kontrowersje? Mocny zwiastun nowego filmu Smarzowskiego
Znów będą kontrowersje? Mocny zwiastun nowego filmu Smarzowskiego
Był synonimem Nowej Fali i niepoprawnym amantem. Świat kina nie przestał go opłakiwać
Był synonimem Nowej Fali i niepoprawnym amantem. Świat kina nie przestał go opłakiwać
Dwayne Johnson o roli w "Smaching Machine". "Naprawdę tego pragnąłem"
Dwayne Johnson o roli w "Smaching Machine". "Naprawdę tego pragnąłem"
Nabrała masy mięśniowej. Niemal jak Dwayne The Rock Johnson
Nabrała masy mięśniowej. Niemal jak Dwayne The Rock Johnson
Gwiazda "Plotkary" w odważnym teledysku. Wystąpiła całkiem nago
Gwiazda "Plotkary" w odważnym teledysku. Wystąpiła całkiem nago