Wiesław Gołas

Wiesław Gołas urodził się 4 października 1930 roku w Kielcach. W czasie wojny, jeszcze jako dziecko był członkiem ruchu oporu i więzionym przez gestapo żołnierzem AK.

O wyborze zawodu aktora zadecydowała – jak sam twierdzi - chęć przeistaczania się w coraz to inne postaci, ale też bawienia ludzi, co przez lata kariery z powodzeniem udawało mu się realizować.

W 1954 roku ukończył warszawską PWST, niemal natychmiast wiążąc się na dwa lata z Teatrem Dolnośląskim, a w późniejszym okresie – z warszawskim Teatrem Dramatycznym (1955-85) i Polskim (1985-92).

Grał u Kazimierza Dejmka, Konrada Swinarskiego, Gustawa Holoubka, Jerzego Jarockiego i Andrzeja Łapickiego. W latach 1964-74 był członkiem kabaretu „Dudek”.

** Debiutował w 1954 roku epizodyczną rolą w filmie „Pokolenie” Andrzeja Wajdy.**

Przez czterdzieści lat kariery scenicznej i filmowej dał się poznać zarówno jako świetny aktor komediowy, jak i doskonały odtwórca ról dramatycznych.

Choć ma na swoim koncie występy pierwszoplanowe, z reguły grywał w znaczących epizodach i w rolach drugoplanowych.

Zaczynał od występów w filmach nie komediowych: w sensacyjnym „Cieniu” (1956) Jerzego Kawalerowicza, w historycznych „Szkicach węglem” (1956) Antoniego Bohdziewicza, sensacyjnym „Dezerterze” (1958) Witolda Lesiewicza.

W 1959 roku ponownie spotkał się z Wajdą na planie „Lotnej”, a w 1960 roku po raz pierwszy wystąpił u Stanisława Barei w komedii „Mąż swojej żony” oraz pojawił się w słynnym filmie Andrzeja Munka „Zezowate szczęście” z Bogumiłem Kobielą.

Niemal każdy rok niósł mniejszą lub większą rolę w jakiejś znaczącej produkcji: 1961 to tytułowa kreacja w „Ogniomistrzu Kaleniu” Ewy i Czesława Petelskich, 1962 – występ u Wojciecha Jerzego Hasa w „Jak być kochaną”, a 1963 – główna rola w komedii muzycznej „Żona dla Australijczyka” Barei.

Znany twórca komedii obsadzał Gołasa niemal w każdym swoim filmie: w 1965 roku aktor wcielił się w tytułową rolę w serialu „Kapitan Sowa na tropie”, w latach 70-tych grał w „Nie ma róży bez ognia” (1974), „Poszukiwany poszukiwana” (1972), „Brunecie wieczorową porą” (1976), a później dołączył do obsady serialu „Alternatywy 4” (1983).

W 1964 roku Gołas ponownie spotkał się z Hasem na planie „Rękopisu znalezionego w Saragossie”, zagrał u Jerzego Hoffmana i Edwarda Skórzewskiego w „Prawie i pięści” oraz u Kazimierza Kutza w „Upale”.

W 1966 roku wcielił się w tytułową rolę w filmie Henryka Kluby „Chudy i inni”, a dwa lata później wystąpił w roli Krzeszowskiego w słynnej adaptacji „Lalki” Hasa (1968).

W 1968 roku ponownie spotkał się też z Kawalerowiczem na planie „Gry”, rok później dołączając do obsady popularnego serialu „Czterej pancerni i pies” w reżyserii Konrada Nałęckiego.

Rok 1970 to główna rola w „Dzięciole” Jerzego Gruzy oraz mniejsze, lecz znaczące występy u Andrzeja Kondratiuka w „Dziurze w ziemi” i legendarnej już „Hydrozagadce”.

Lata 1970-71 to także udział w trzech komediach Jerzego Ziarnika: „Mały”, „Kłopotliwy gość” i „Niebieskie jak Morze Czarne”. W 1973 roku zasłynął jako odtwórca głównej roli w serialu TV „Droga” w reżyserii Sylwestra Chęcińskiego.

W latach 1974-75 zagrał dwie historyczne postaci, ponownie spotykając się z Jerzym Hoffmanem na planie „Potopu” i z Petelskimi na planie „Kazimierza Wielkiego”. Wziął udział w słynnych muzycznych obrazach Janusza Rzeszewskiego: „Hallo Szpicbródka, czyli ostatni występ króla kasiarzy” (1978) oraz „Miłość ci wszystko wybaczy” (1981).

Lata 80-te to występy m.in. u Włodzimierza Gołaszewskiego w „Gdzie szukać szczęścia” (1981) oraz w sensacyjnym filmie wojennym „Dłużnicy śmierci” (1985), u Andrzeja Barańskiego w „Niech cię odleci mara” (1982), u Pawła Komorowskiego w przygodowej trylogii z cyklu „Oko proroka” (1982, 1984, 1985), u Grzegorza Królikiewicza w „Zabiciu ciotki” (1984) oraz w komedii Pawła Trzaski „Rififi po sześćdziesiątce” (1989).

Ostatnim, jak do tej pory, filmowym występem aktora była rola u Jana Jakuba Kolskiego w „Szabli od komendanta” (1995).

** Wiesław Gołas został uhonorowany szeregiem nagród za swoją działalność artystyczną oraz za zasługi w obronie kraju podczas II wojny światowej (m.in. Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski z 1978 roku). W 2000 roku wydany został tom wspomnień zatytułowany „Na Gołasa”, spisany przez córkę aktora, Agnieszkę Gołas-Ners. W 2003 roku otrzymał nagrodę Superwiktora.**