Stanisława Celińska

Znakomita polska aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna. Mimo wszechstronnego talentu i różnorodności w zakresie typów kreowanych postaci, szerokiej publiczności znana jest przede wszystkim z charakterystycznych ról i epizodów komediowych. Autorka programów muzycznych i spektakli Studenckiego Teatru Satyrycznego (wybór i układ tekstów, scenografia, muzyka).

Obraz

Urodziła się 29 kwietnia 1947 roku w Warszawie. Nie miała zbyt szczęśliwego dzieciństwa – spędziła je w biedzie, mieszkając na warszawskiej Pradze wraz ze schorowanymi, okaleczonymi doświadczeniami wojny rodzicami – muzykami i babką od strony ojca, która początkowo ją wychowywała. Jaśniejsze czasy nastały dopiero wówczas, gdy dostała się pod opiekę drugiej babci, która specjalnie dla niej przeniosła się z Wrocławia do Warszawy.

Studiowała w warszawskiej PWST, która ukończyła w 1969 roku. Rok wcześniej zadebiutowała na scenie teatralnej.

Przez lata kariery, związana była niemal wyłącznie z warszawskimi teatrami: Współczesnym, Na Woli, Ateneum, Nowym, Dramatycznym, Studio i Kwadrat. Przez jeden sezon (199091) występowała też w Teatrze Nowym w Poznaniu.

** Udało jej się zaliczyć jeden z najbardziej spektakularnych debiutów w historii kina, u boku Daniela Olbrychskiego w „Krajobrazie po bitwie” Andrzeja Wajdy (1970, nagroda aktorska w Łagowie). Rola młodej Żydówki Niny, której rodzina została wymordowana w czasie wojny, o mały włos nie przyniosła jej nagrody aktorskiej na MFF w Cannes.**

Zarówno z Olbrychskim, jak i Wajdą spotkała się kilka lat później, grając Zosię w „Pannach z Wilka” (1979). W dekadzie lat 70-tych była jedną z największych i najpiękniejszych gwiazd polskiego kina, jedną z idolek młodego pokolenia. Występowała w co najmniej jednej roli filmowej i kilku spektaklach teatralnych rocznie (u Erwina Axera w Teatrze Współczesnym, w Teatrze Na Woli Tadeusza Łomnickiego i w Teatrze Ateneum).

Poza występami u Wajdy, zagrała wtedy m.in. u Krzysztofa Zanussiego w telewizyjnej „Hipotezie” (1972), u boku Jacka Fedorowicza w słynnej komedii Stanisława Barei „Nie ma róży bez ognia” (1974), jako Agnieszka, córka Barbary i Bogumiła Niechciców w ekranizacji „Nocy i dni” Jerzego Antczaka (1975, serial 1977), Hela w „Zaklętych rewirach” Janusza Majewskiego z Romanem Wilhelmim i Markiem Kondratem (1975), kelnerka Danka w „Sam na sam” Andrzeja Kostenki (1977) i hrabianka w „Kluczniku” Wojciecha Marczewskiego z Tadeuszem Łomnickim i Wirgiliuszem Gryniem (1979).

W dekadzie lat 80-tych nie grała wiele, niemal wcale nie pojawiając się na dużym ekranie. W 1981 roku wystąpiła u boku Doroty Stalińskiej w słynnym muzycznym filmie biograficznym „Miłość ci wszystko wybaczy” Janusza Rzeszewskiego, dwa lata później ponownie spotkała się z Bareją na planie serialu „Alternatywy 4” (1983), a w 1986 roku zagrała w jego „Zmiennikach”. Poza udziałem w filmach TV (takich, jak na przykład „Sami dla siebie” Stanisława Jędryki 1987), wystąpiła m.in. jako Goździakowa w komedii Romana Załuskiego „Galimatias czyli kogel mogel II” i znachorka Natasza w serialu dla dzieci „Janka” (1989).

Do formy powróciła w latach 90-tych, pojawiając się w rekordowej liczbie produkcji. W 1990 roku wystąpiła w: „Feminie” Piotra Szulkina, „Historii niemoralnej” Barbary Sass, „Korczaku” Andrzeja Wajdy i „Kramarzu” Andrzeja Barańskiego. Trzy lata później ponownie spotkała się z Sass na planie dramatu „Tylko strach” z Anną Dymną, oraz z Andrzejem Barańskim na planie „Dwóch księżyców”.

W 1993 roku wystąpiła jeszcze w czterech innych filmach, m.in. jako bufetowa w „Balandze” Łukasza Wylężałka i radna od oświaty w „Strasznym śnie Dzidziusia Górkiewicza” Kazimierza Kutza.

Miała okazję ponownie spotkać się z Jerzym Antczakiem („Dama kameliowa” 1994), Andrzejem Wajdą („Panna Nikt” 1996), Krzysztofem Zanussim („Cwał” 1995, „Opowieści weekendowe” 1996), Januszem Majewskim („Siedlisko”, „Złoto dezerterów” 1998) i Kazimierzem Kutzem (serial „Sława i chwała” 1997).

Wystąpiła u Krystyny Jandy w ekranizacji „Pestki” Anki Kowalskiej (1995), u Jerzego Łukaszewicza w „Faustynie” (1994) i Leszka Wosiewicza w „Kronikach domowych” (1997). Za tragikomiczną rolę Izy Gęsiareczki, jednej z byłych ukochanych głównego bohatera w „Spisie cudzołożnic” Jerzego Stuhra otrzymała nagrodę na FPFF w Gdyni (1994). Udział w komediach: „Złote runo” Janusza Kondratiuka (1996) i „Fuks” Macieja Dutkiewicza (1999) przyniósł jej nominację do Orła. Statuetkę Polskiej Nagrody Filmowej, jak również nagrodę na FF w Szanghaju otrzymała w 2001 roku za rolę w komedii „Pieniądze to nie wszystko” Juliusza Machulskiego.

Spośród szeregu pozostałych występów filmowo - telewizyjnych ostatniej dekady, na pewno warto wspomnieć o udziale w: komedii „Operacja ‘Koza’” Konrada Szołajskiego (1999), filmie „Pierwszy milion” Waldemara Dzikiego (2000), węgiersko-polskiej produkcji „Cud w Krakowie” (2004), „Jasnych, błękitnych oknach” Bogusława Lindy (2006), „Katyniu” Andrzeja Wajdy (2007), komedii „Ryś” Stanisława Tyma (2007), jak również o serialach TV: „Złotopolscy” (od 1998 roku), „Samo życie” (od 2002 roku), „Bulionerzy” (2004-2006), „Dylematu 5” (2006), czy „Mamuśki” (2007).

Jedną z jej ostatnich kreacji filmowych była wyróżniona kolejną nominacją do Orła rola w „Południe - Północ” (2006) Łukasza Karwowskiego.

Stanisława Celińska słynie także ze znakomitych ról teatralnych. Poza występami u Krzysztofa Warlikowskiego i Erwina Axera, jedną z najważniejszych (szczególnie dla niej samej), scenicznych kreacji była rola w monodramie według „Księgi Hioba” w reżyserii Bohdana Cybulskiego, zatytułowanym „De Profundis” (1984, nagroda Ministra Kultury i Sztuki za szlachetną formę poetyckiej interpretacji poezji). Spektakl ten, wystawiony w jednej z piwnic na Starym Mieście miał niemal mistyczny wymiar, szczególnie wziąwszy pod uwagę okoliczności premiery (pogrzeb księdza Popiełuszki).

W 1986 roku została odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi. Ponadto jest laureatką szeregu nagród za swoje dokonania teatralno – radiowo - estradowe. Rok 1977 to nagroda na XVII Kaliskich Spotkaniach Teatralnych za rolę Synowej w spektaklu „Wcześniak”, a 1982 – Nagroda Przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji II stopnia za kreację aktorską w spektaklu Teatru TV „Szalona Greta” Stanisława Grochowiaka. W 1995 roku aktorka została uhonorowana nagrodą „Prometeusza” za ogół twórczości estradowej, w 2001 – nagrodą Teatru Polskiego Radia „Wielki Splendor” za kreacje radiowe, a w 2002 otrzymała statuetkę Feliksa Warszawskiego oraz nagrodę im. Aleksandra Zelwerowicza za rolę w „Oczyszczonych” Sarah Kane w reżyserii Krzysztofa Warlikowskiego. Wybitną twórczość komediową Celińskiej doceniono na VIII Festiwalu Dobrego Humoru w Gdańsku, przyznając jej statuetkę Melonika w 2007 roku.

Stanisława Celińska

Źródło artykułu: WP Film

Wybrane dla Ciebie

8 Oscarów, kasowy hit. Arcydzieło Formana znów w kinach
8 Oscarów, kasowy hit. Arcydzieło Formana znów w kinach
To były wczesne objawy demencji. Żona Bruce'a zauważyła, jak się zmienił
To były wczesne objawy demencji. Żona Bruce'a zauważyła, jak się zmienił
Ostatni film kultowego duetu. Zdjęcia z nowego filmu Pasikowskiego w plenerze
Ostatni film kultowego duetu. Zdjęcia z nowego filmu Pasikowskiego w plenerze
Jedna scena miłosna wszystko zmieniła. Aktorzy są razem od 57 lat
Jedna scena miłosna wszystko zmieniła. Aktorzy są razem od 57 lat
Beata Kawka była królową szklanego ekranu. Starość planuje przeżyć samotnie
Beata Kawka była królową szklanego ekranu. Starość planuje przeżyć samotnie
Hit do obejrzenia w domu. W kinach zarobił blisko 400 mln dolarów
Hit do obejrzenia w domu. W kinach zarobił blisko 400 mln dolarów
Nie chcieli go w krakowskiej PWST. Po latach stał się najwybitniejszym aktorem swojego pokolenia
Nie chcieli go w krakowskiej PWST. Po latach stał się najwybitniejszym aktorem swojego pokolenia
"Tato miał problem z hazardem i alkoholem". Córka Jerzego Bińczyckiego nie ukrywa prawdy
"Tato miał problem z hazardem i alkoholem". Córka Jerzego Bińczyckiego nie ukrywa prawdy
Nowy przebój Netfliksa. Tak makabrycznej historii jeszcze nie pokazali
Nowy przebój Netfliksa. Tak makabrycznej historii jeszcze nie pokazali
Znów będą kontrowersje? Mocny zwiastun nowego filmu Smarzowskiego
Znów będą kontrowersje? Mocny zwiastun nowego filmu Smarzowskiego
Był synonimem Nowej Fali i niepoprawnym amantem. Świat kina nie przestał go opłakiwać
Był synonimem Nowej Fali i niepoprawnym amantem. Świat kina nie przestał go opłakiwać
Premiery we wrześniu 2025. Mamy nowy, serialowy hit w streamingu?
Premiery we wrześniu 2025. Mamy nowy, serialowy hit w streamingu?