Zbigniew Zapasiewicz

Jeden z najwybitniejszych polskich aktorów filmowych i teatralnych, pedagog. Kojarzony jest przede wszystkim z licznych kreacji u Krzysztofa Zanussiego. Za pierwszoplanowe występy w jego „Bilansie kwartalnym” oraz w filmie „Życie jako śmiertelna choroba przenoszona drogą płciową”, dwukrotnie otrzymał Nagrodę dla Najlepszego Aktora na FPFF w Gdyni. Od 1992 roku posiada tytuł profesora zwyczajnego.

Obraz

Urodził się 13 września 1934 roku w Warszawie. Zanim dostał się do PWST w Warszawie, przez rok był studentem Wydziału Chemii Politechniki Warszawskiej. Studia aktorskie ukończył w 1956 roku.

Od początku kariery związany był ze sceną warszawską jak aktor teatrów: Młodej Warszawy, Klasycznego, Współczesnego, Polskiego i Dramatycznego, gdzie pełnił również funkcję dyrektora. Od 2001 roku jest aktorem teatru Powszechnego, z którym był związany jeszcze w latach 80-tych. W tamtej dekadzie pełnił również funkcję dziekana, a później prodziekana Wydziału Reżyserii warszawskiej PWST. Wcześniej był prodziekanem Wydziału Aktorskiego tej uczelni.

Jego debiutem teatralnym była kreacja Galois w „Ostatniej nocy” w Teatrze Młodej Warszawy (1956), filmowym z kolei – epizodyczna rola w „Wianie” (1963) Jana Łomnickiego, do współpracy z którym powrócił kilkanaście lat później przy okazji realizacji „Akcji pod Arsenałem” (1977).

Po kilku mniejszych występach: u Jana Batorego w „Spotkaniu ze szpiegiem” (1964), Jerzego Skolimowskiego w „Barierze” (1966) i u Kazimierza Kutza w „Ktokolwiek wie…” (1966) wystąpił w pierwszej pierwszoplanowej roli w filmie Edwarda Żebrowskiego „Szansa” (1970). Z Żebrowskim spotkał się później kilkakrotnie: jako docent Małecki w „Ocaleniu” (1972) z Mają Komorowską i Piotrem Fronczewskim, doktor Rygier w „Szpitalu przemienienia” (1978) oraz „Siwy” w politycznym obrazie „W biały dzień” (1980) z Michałem Bajorem.

Przeważnie kreował postaci pracowników naukowych, lekarzy, prawników – inteligentów- racjonalistów, często mających problemy z nawiązaniem głębszych relacji z innymi.

** Właśnie za rolę tego typu postaci (docenta) w „Barwach ochronnych” (1976) Krzysztofa Zanussiego otrzymał pierwszą nagrodę aktorską na FPFF w Gdyni.**

Docenta zagrał również w pierwszym filmie, będący efektem współpracy z reżyserem – „Za ścianą” (1971), z udziałem Mai Komorowskiej.

Później spotykali się wielokrotnie: na planie zagranicznych produkcji: „Drogi pośród nocy” (1979), „Z dalekiego kraju” (1981) i „Imperatyw” (1982), nagrodzonego Złotym Lwem „Roku spokojnego słońca” (1984), zaś przede wszystkim przy okazji ostatnich filmów twórcy: „Życie jako śmiertelna choroba przenoszona drogą płciową” (2000, druga nagroda aktorska na FPFF w Gdyni, Orzeł, nagroda w Santa Monica) i „Suplement” (2002), gdzie Zapasiewicz wcielił się w postać chorego na raka doktora Tomasza Berga, oraz „Persona Non Grata” (2005, nominacja do Orła), gdzie zagrał polskiego ambasadora w Urugwaju.

** Znaczącą współpracę nawiązał z Andrzejem Wajdą, najpierw biorąc udział jako Kessler w jego „Ziemi obiecanej” (1974), a następnie pojawiając się w głównej roli w dziele Kina Moralnego Niepokoju – „Bez znieczulenia” (1978) oraz w nieco mniejszej kreacji w słynnej adaptacji „Panien z Wilka” (1979) Iwaszkiewicza.**

Kolejnym reżyserem stale współpracującym z aktorem był Andrzej Trzos - Rastawiecki, u którego stworzył szereg kreacji, począwszy od roli adwokata w „Skazanym” (1975) z Wojciechem Pszoniakiem, przez filmy „…Jestem przeciw” (1985) i „Po upadku” (1989), aż po tytułową rolę w serialu TV „Marszałem Piłsudski” (2001).

Niejeden raz pojawiał się w istotnych rolach u takich twórców, jak: Stanisław Różewicz (rola dramaturga w „Drzwiach w murze” 1973, występ a dramacie historycznym „Pasja” z Piotrem Garlickim 1978), Feliks Falk („Nocleg” 1973, jako cenzor w „Idolu” z Krzysztofem Pieczyńskim 1984), Janusz Kijowski (rola docenta w „Kung-fu” 1979, występ z Bogusławem Lindą w „Maskaradzie” 1986), Janusz Zaorski (jako więzień w „Dziecinnych pytaniach” 1981, doktor Lewen w „Matce Królów” 1982, śpiewak w „Barytonie” 1984), Krzysztof Kieślowski („Przypadek” 1981, „Krótki film o zabijaniu” 1987) i Władysław Pasikowski (role polityków wyższego szczebla w „Psach” 1992 i „Demonach wojny wg Goi” 1998).

W latach 2003-2005 wziął udział w serialu sensacyjnym Macieja Dutkiewicza „Defekt” z udziałem Piotra Fronczewskiego i Magdaleny Cieleckiej.

Ostatnim filmem z jego udziałem jest „Nadzieja” (2007) Stanisława Muchy.

** Poza wybitnymi kreacjami filmowymi ma na swoim koncie równie wybitne role teatralne, za które m.in. odznaczony był dwukrotnie Nagrodą im. Zelwerowicza, przyznawaną przez miesięcznik „Teatr” oraz dwiema nagrodami Feliksa Warszawskiego.**

Na scenie występował m.in. u Erwina Axera, Macieja Prusa, Jerzego Jarockiego, Kazimierza Dejmka, Zbigniewa Hübnera, Ludwika René, Gustawa Holoubka, Macieja Englerta i Adama Hanuszkiewicza.

Od 1977 roku z powodzeniem udziela się jako reżyser teatralny. Jedną z jego najbardziej znanych ról scenicznych jest kreacja pana Cogito w wyreżyserowanych przez siebie inscenizacjach poezji Zbigniewa Herberta, zrealizowanych dla Teatru TV.

** Zapasiewicz jest laureatem licznych nagród i wyróżnień za ogół swojej działalności artystycznej, w tym państwowych nagród: Ministra Kultury i Sztuki I stopnia za wybitne osiągnięcia aktorskie (1975) oraz nagrody I stopnia za całokształt osiągnięć aktorskich w teatrze, telewizji i filmie (1980). W 1990 roku dostał nagrodę Teatru Polskiego Radia „Wielki Splendor” za kreacje radiowe. Za wybitne zasługi dla kultury polskiej został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2002).**

Zbigniew Zapasiewicz

Źródło artykułu: WP Film

Wybrane dla Ciebie

8 Oscarów, kasowy hit. Arcydzieło Formana znów w kinach
8 Oscarów, kasowy hit. Arcydzieło Formana znów w kinach
To były wczesne objawy demencji. Żona Bruce'a zauważyła, jak się zmienił
To były wczesne objawy demencji. Żona Bruce'a zauważyła, jak się zmienił
Ostatni film kultowego duetu. Zdjęcia z nowego filmu Pasikowskiego w plenerze
Ostatni film kultowego duetu. Zdjęcia z nowego filmu Pasikowskiego w plenerze
Jedna scena miłosna wszystko zmieniła. Aktorzy są razem od 57 lat
Jedna scena miłosna wszystko zmieniła. Aktorzy są razem od 57 lat
Beata Kawka była królową szklanego ekranu. Starość planuje przeżyć samotnie
Beata Kawka była królową szklanego ekranu. Starość planuje przeżyć samotnie
Hit do obejrzenia w domu. W kinach zarobił blisko 400 mln dolarów
Hit do obejrzenia w domu. W kinach zarobił blisko 400 mln dolarów
Nie chcieli go w krakowskiej PWST. Po latach stał się najwybitniejszym aktorem swojego pokolenia
Nie chcieli go w krakowskiej PWST. Po latach stał się najwybitniejszym aktorem swojego pokolenia
"Tato miał problem z hazardem i alkoholem". Córka Jerzego Bińczyckiego nie ukrywa prawdy
"Tato miał problem z hazardem i alkoholem". Córka Jerzego Bińczyckiego nie ukrywa prawdy
Nowy przebój Netfliksa. Tak makabrycznej historii jeszcze nie pokazali
Nowy przebój Netfliksa. Tak makabrycznej historii jeszcze nie pokazali
Znów będą kontrowersje? Mocny zwiastun nowego filmu Smarzowskiego
Znów będą kontrowersje? Mocny zwiastun nowego filmu Smarzowskiego
Był synonimem Nowej Fali i niepoprawnym amantem. Świat kina nie przestał go opłakiwać
Był synonimem Nowej Fali i niepoprawnym amantem. Świat kina nie przestał go opłakiwać
Premiery we wrześniu 2025. Mamy nowy, serialowy hit w streamingu?
Premiery we wrześniu 2025. Mamy nowy, serialowy hit w streamingu?