Udo Kier

Charakterystyczny aktor niemiecki, od lat z powodzeniem występujący w anglojęzycznych produkcjach. Znany z licznych występów w horrorach oraz z wieloletniej współpracy z Larsem von Trierem. Jego filmografia obejmuje blisko 200 produkcji.

Urodził się 14 października 1944 roku w Kolonii, w Niemczech. Moment jego przyjścia na świat było co najmniej tak dramatyczny, jak niektóre z późniejszych ról. Zbombardowano szpital, w którym się urodził, a małego chłopca wraz z mamą cudem uratowano spod gruzów.

Wychowywał się bez ojca i niewiele o nim wiedział. Jako 18-latek wyjechał do Wielkiej Brytanii, by nauczyć się języka. Tam też zapisał się na kursy aktorskie, a kilka lat później zadebiutował na ekranie jako młody żigolo w krótkometrażówce „Droga do St. Tropez” (1966).

* Jego przełomową rolą była ta w kontrowersyjnym horrorze „Znak diabła” (1970). Film był zakazany w 31 krajach, z uwagi na ekstremalnie brutalne sceny seksu i przemocy, mimo to doczekał się aż dwóch sequeli (już bez udziału Kiera).*

W 1972 roku zadebiutował na ekranach amerykańskich kin, dzięki roli neonazistowskiego szpiega w thrillerze „Salzburski łącznik”. Na pokładzie samolotu przypadkowo poznał eksperymentalnego filmowca Paula Morriseya, wywodzącego się z artystycznego środowiska zgromadzonego wokół Andy’ego Warhola. Znajomość zaowocowała rolami w horrorach o wiele mówiących tytułach: „Ciało dla Frankensteina” (1973) i „Krew dla Draculi” (1974). Rok 1975 to kolejna kontrowersyjna kreacja sadystycznego kochanka Rene w „Historii O” w reżyserii Justa Jaeckina, a 1976 – główne role w kolejnych produkcjach z gatunku horroru: „Spermula” i „Dom na Słomianym Wzgórzu”. W 1977 roku miał okazję po raz pierwszy współpracować z jednym z mistrzów gatunku, Dariem Argento i wystąpić w jego „Odgłosach”. Trzydzieści lat później spotkali się ponownie na planie horroru „Matka łez” z udziałem córki reżysera, Asii Argento (2007).

Rok 1977 to również pierwsza rola u Rainera Wernera Fassbindera w telewizyjnym dramacie „Bolwieser”. W kolejnych latach Kier wziął udział w kolejnych produkcjach podpisanych przez tego twórcę: „Trzecia generacja” 1979, mini-serial „Berlin Alexanderplatz” 1980, „Lili Marleen” z Hanną Schygullą i „Lola” z Barbarą Sukową 1981.

Często pojawiał się w tamtym czasie w filmach produkcji węgierskiej (m.in. „Węgierska rapsodia” Miklósa Jancsó 1979, filmy Gábora Bódy) i francuskiej (tytułowa rola w „Krwi doktora Jekylla” Waleriana Borowczyka 1981). Wielokrotnie spotykał się na planie z niemieckim twórcą Christophem Schlingensiefem (m.in. „Egomania” z Tildą Swinton 1986, „United Trash” 1996), zaś przede wszystkim – z duńskim reżyserem Larsem von Trierem.

Po raz pierwszy wystąpił w jego eksperymentalnej „Epidemii” (1987). Rok później zagrał Jazona w jego adaptacji Eurypidesowej „Medei” (1988), a następnie wystąpił w jednej z głównych ról w osławionej „Europie” z Jeanem-Markiem Barrem i Barbarą Sukową (1991). Wziął udział w słynnym mini-serialu „Królestwo” (1994, 1997), zagrał sadystycznego „mężczyznę na statku” w filmie „Przełamując fale” (1996), lekarza w „Tańcząc w ciemnościach” (2000), „człowieka w płaszczu” w „Dogville” (2003) i pana Kirspe w „Manderlay” (2005).

Udane występy u Gusa Van Santa („Moje własne Idaho” z Riverem Phoenixem i Keanu Reevesem 1991, „I kowbojki mogą marzyć” z Umą Thurman 1993), zaznajomiły go lepiej z amerykańską publicznością i przyniosły kilka propozycji z Hollywood (komedia „Ace Ventura - Psi detektyw” z Jimem Carreyem 1994, thriller sci-fi „Johnny Mnemonic” z Sukową i Reevesem 1995, film akcji „Żyleta” z Pamelą Anderson 1996, superprodukcja „Armageddon” z Brucem Willisem 1998, horrory „Blade – wieczny łowca” z Wesleyem Snipesem 1998 i „Cień wampira” z Johnem Malkovichem i Willemem Dafoe 2000).

Ma na swoim koncie role u uznanych, niemieckich twórców: Wima Wendersa („Koniec przemocy” 1997), Wernera Herzoga („Niezwyciężony” z Timem Rothem 2001) i Uwe Bolla („BloodRayne” 2005).

Wśród wielu mrocznych tytułów, w jego filmografii znajdują się również tak pogodne produkcje, jak ekranizacja „Pinokia” Steve’a Barrona (1996, 1999), czy gwiazdkowa komedia romantyczna „Przetrwać święta” z Benem Affleckiem (2004).

W latach 2005-2007 był gwiazdą niemieckiego serialu „4 gegen Z”.

Ostatnie głośne filmy z jego udziałem to dramat biograficzny „Modigliani – pasja tworzenia” z Andym Garcią (2004), „Grindhouse: Planet Terror” Roberta Rodrigueza (2007) i „Halloween” z Malcolmem McDowellem (2007).

W 2009 roku zagrał w niemiecko-francuskiej komedii romantycznej „Lulu i Jimi” oraz partnerował Davidowi Carradine’owi w jego ostatnim filmie „Night of the Templar” Paula Sampsona.

* W 2002 roku odebrał Artistic Achievement Award podczas International Gay & Lesbian Film Festival w Filadelfii. Dwukrotnie stanął po drugiej stronie kamery, realizując dwie krótkometrażówki: „The Last Trip to Harrisburg” (1984) i „Broken Cookies” (2002).*