Zmarł jeden z największych reformatorów kina

W niedzielę odszedł Claude Chabrol. Miał 80 lat

Zastępca mera Paryża Christophe Girard, który poinformował o śmierci artysty, nazwał Chabrola "wielkim francuskim reżyserem, wolnym, zuchwałym (...)".

Chabrol zaczynał jako krytyk w magazynie filmowym "Cahiers du Cinema". W latach 50. wraz z Godardem i Truffautem był twórcą Nowej Fali. Artysta zrealizował ponad 60 filmów.

Kino światowe wiele zawdzięcza francuskiemu twórcy. Inspirował m.in. Quentina Tarantino, Davida Lyncha i Wong Kar-Waia.

Żegnamy jednego z największych twórców w historii kina.

Chabrol urodził się 24 czerwca 1930 roku w Paryżu w rodzinie farmaceutów.

Był - obok między innymi Jean Luca Godarda czy Francoisa Truffaut - jednym z twórców nowej fali - awangardowego nurtu we francuskim kinie, który powstał w latach 50. minionego wieku.

Claude Chabrol był jednym z największych autorów kina autorskiego.

Chabrol należał do pokolenia, które pod koniec lat 50. zreformowało sztukę filmową.
Razem z Jeanem-Lukiem Godardem, Erikiem Rohmerem i Jacques’em Rivettem zaczynał przygodę z kinem jako krytyk wpływowego miesięcznika „Cahiers du Cinema”.

Młodzi recenzenci szydzili z hollywoodzkiego systemu produkcji filmowej. Uważali to za masową fabrykę płytkich filmów, którymi bezpodstawnie szczyciła się amerykańska kinematografia. W swoich publikacjach wykpiwali również europejskich twórców, którzy naśladowali wzorce zza oceanu.

Wspólnie stworzyli nową jakość kina europejskiego i środków formalnych. Jednak pierwszy, który odważył się zrealizować filmowy manifest Młodej Fali, był właśnie Claude Chabrol.

W 1958 roku zrealizował niskobudżetowy, całkowicie niezależny film „Piękny Serge”, będący jaskółką zapowiadającą najbardziej wywrotowy ruch w historii kina – francuską Nową Falę.

W 1959 roku nakręcił kontynuację debiutu, nagrodzony Złotym Niedźwiedziem film „Kuzyni”, z tą samą obsadą aktorską i fabułą odnoszącą się do „życia codziennego” samego reżysera, jednak począwszy od pochodzącego z tego samego roku filmu kryminalnego „Na dwa spusty” (1959, nominacja do Złotej Palmy) z udziałem Jeana-Paula Belmondo, reżyser zaczął odchodzić od poetyki awangardowej w kierunku kina komercyjnego.

Szczególną popularnością cieszył się Chabrol pod koniec lat 60-tych, realizując szereg thrillerów psychologicznych:

„Skandal” (1967), „Niewierna żona” (1969), „Niech bestia zdycha” (1969), „Rzeźnik” (1970), „Zerwanie” (1970), większość z udziałem ówczesnej żony, a zarazem jednej z ulubionych aktorek reżysera, Stéphane Audran.

Filmy te były zbyt subtelne, by uznać je za typowe dla gatunku, jednak dzięki sprawnie prowadzonej akcji, potrafiły trzymać w napięciu i cieszyły się u widzów dużym powodzeniem.

Chociaż zarzucano Chabrolowi nie jeden raz „zdradę” nowofalowych ideałów, nie były to zarzuty do końca zasadne.

Filmy reżysera, nawet te komercyjne, zawsze wychodziły jednak poza standardy umiejętności warsztatowych i ciekawą fabułę.

Za zrealizowany w 1973 roku dramat obyczajowy „Krwawe gody” z Michelem Piccoli i Stéphane Audran, otrzymał nagrodę FIPRESCI w Berlinie oraz nominację do Złotego Niedźwiedzia.

W późniejszych latach jeszcze czterokrotnie nominowany był do najwyższego lauru MFF w Berlinie:

w 1987 roku za „Maski”, w 1999 za „Kolory kłamstwa”, w 2003 za „Kwiaty zła” (dwa ostatnie z udziałem syna, Thomasa Chabrola) oraz w 2006 – za obraz „L’Ivresse du pouvoir” z Isabelle Huppert.

Huppert pojawiła się u niego wielokrotnie m.in. w „Sprawie kobiet” (1988, nominacja do Césara za reżyserię) - filmie opowiadającym o ostatniej Francuzce skazanej na śmierć przez gilotynę, w głównej roli w słynnej adaptacji powieści Gustava Flauberta „Pani Bovary” (1991).

Również w nagrodzonej na festiwalu w Toronto, nominowanej do Złotego Lwa w Wenecji, nagrody Satellite i siedmiu Césarów (w tym trzech dla Chabrola) „Ceremonii” (1995), w komedii sensaycjnej „Francuska ruletka” (1997, Grand Prix festiwalu w San Sebastian) oraz w tytułowej roli w jednym z dwóch obrazów Chabrola nominowanych do Złotej Palmy - „Violette Noziere”(1978).

Drugim z nich był pochodzący z 1985 roku kryminał „Kurczę na kwaśno”.

Mimo, że generalnie reżyserował filmy wyłącznie w języku francuskim, kilka razy odstąpił od tej reguły.

Stało się tak m.in. w 1984 roku, kiedy zrealizował dla telewizji HBO wojenny dramat „Cudza krew” z Jodie Foster w jednej z ról.

Ostatnim projektem reżysera jest thriller „La Fille coupée en deux” (2007), uhonorowany nagrodą włoskiej krytyki na MFF w Wenecji.

Chabrol docenieny był nie tylko dzięki swoim filmowym osiągnięciom. Przede wszystkim przez swoich przyjaciół i współpracowników uwielbiany był za ogromne poczucie humoru i apetyt na życie.

Był trzykrotnie żonaty.
Druga żona Stephane Audran często grała w jego filmach. Jednak muzą Chabrola była przede wszystkim znakomita francuska aktorka Isabelle Huppert. Wystąpiła m.in. w „Violette Nozierre” (1978) i „Sprawie kobiet” (1988).

W 2003 roku Chabrol został laureatem Honorowej Europejskiej Nagrody Filmowej za Całokształt. To było jego ostatnie wyróżnienie w karierze filmowca.