Kobiety bez mężczyzn

"Kobiety bez mężczyzn" to debiut fabularny Shirin Neshat, nakręcony na podstawie zakazanej w Iranie powieści Shahrnoush Parsipour pod tym samym tytułem.

Film porusza problem różnych odcieni kobiecości Iranek, widziany jednak nie z perspektywy lokalnej, a zewnętrznej – oczami mieszkającej od lat za granicą irańskiej feminizującej multimedialnej artystki. Odcina się ona od przesadnego krytycyzmu, zachowuje obiektywizm ocen, a nawet wyraża artystyczny zachwyt elementami irańskiej architektury i kultury, a także urokliwym pięknem kobiecego stroju.

Ze względu na liczne kontrowersje, jakie wzbudzają w Iranie Shahrnoush Parsipour oraz Shirin Neshat powstanie tego filmu nie było możliwe w ich ojczyźnie.

Zdjęcia kręcono więc w Casablance, gdzie znaleziono nie tylko przypominające Teheran miejskie pejzaże, ale również dziewicze i niczym nieskażone obrazy wspaniałej natury. Film urzeka kontrastową, zimną, ale soczystą kolorystyką i kompozycją obrazu: stonowaną, artystowską, utrzymaną w bieli i czerni, przypominającą klimatem słynne fotografie Shirin Neshat z cyklu Kobiety Allaha. Nastrojowa muzyka, skomponowana przez japońskiego muzyka Ryuichi Sakamoto dodatkowo pomaga w stworzeniu na ekranie chłodnej atmosfery świata, który daleki jest od ideału pełnej i niczym nieskrępowanej kobiecości, a w dodatku nie sprzyja jego istnieniu i ewentualnemu rozwojowi.

„Cała moja dotychczasowa twórczość, czy to fotograficzna, czy filmowa, skupiała się nie tylko na pokazaniu kobiecości Iranek, a także różnych form jej ograniczania, ale na podkreśleniu, że nie są one na przegranej pozycji, że naprawdę potrafią walczyć – są mocną siłą społeczeństwa.” Shirin Neshat