Anthony Perkins
Popularny, szczególnie na przełomie lat 50. i 60., nieżyjący już aktor amerykański, specjalizujący się w rolach niezrównoważonych psychicznie bohaterów i niewinnie wyglądających psychopatów. Najsłynniejszą kreację stworzył u Alfreda Hitchcocka w „Psychozie” – rola Normana Batesa znajduje się na 4. miejscu ogólnoświatowego rankingu Najlepszych Ról Wszech czasów, sporządzonego przez „Premiere Magazine” .
Urodził się 4 kwietnia 1932 roku w Nowym Jorku, jako syn dość znanego, scenicznego aktora Osgooda Perkinsa. Po jego śmierci w 1942 roku, zamieszkał z matką w Bostonie. Był jedynakiem.
Po kilku występach scenicznych, które dawał od 17-go roku życia, zadebiutował na ekranie w filmie George’a Cukora „Aktorka” z udziałem Spencera Tracy (1953).
Już druga rola, w powstałym trzy lata później dramacie Williama Wylera „Nie zabijaj” z Garym Cooperem (1956), okazała się przełomową, przynosząc aktorowi jedyną w karierze nominację do Oskara i Złoty Glob dla Najlepszego Debiutanta, a co za tym idzie – sporą popularność. Kolejne lata to szczytowy okres w karierze Perkinsa, który przede wszystkim doskonale odnajdywał się w kreowaniu postaci bohaterów o zwichrowanej psychice, nierównowadze emocjonalnej i, generalnie, zaburzonej osobowości. Tę umiejętność z powodzeniem wykorzystywali kolejni twórcy – Robert Mulligan w dramacie sportowym „Strach poraża” (1957), Delbert Mann w „Pożądaniu w cieniu wiązów” z Sophią Loren (1958), Stanley Kramer w „Ostatnim brzegu” z Gregorym Peckiem, Fredem Astaire i Avą Gardner (1959), czy wreszcie Alfred Hitchock (słynny thriller „Psychoza” 1960) i Orson Welles w ekranizacji kafkowskiego „Procesu” (1962).
W tym samym czasie dał się też poznać z całkiem innej strony, biorąc udział w dwóch westernach („Gwiazda szeryfa” i „Samotny człowiek” z Lee Van Cleefem 1957) i wcielając się w role amantów: obok Shirley MacLaine w komedii romantycznej „Swatka” (1958), obok Audrey Hepburn w romansie „Zielone domostwa” (1959) i Jane Fondy w komedii „Tall Story” (1960), najciekawszą kreację tego typu tworząc z Ingrid Bergman w „Żegnaj ponownie” Anatole’a Litvaka (1961, nagroda aktorska w Cannes).
W kolejnych latach występował nieco rzadziej, często we francuskich produkcjach (komedia Edoarda Molinaro „Czarująca idiotka” z Brigitte Bardot 1964, „Skandal” 1966 i „Dekada strachu” 1972 Claude’a Chabrola, dramat historyczny „Czy Paryż płonie?” René Clémenta 1966). Zagrał Tappmana w ekranizacji „Paragrafu 22” Mike’a Nicholsa (1970), Hectora McQueena w słynnej adaptacji „Morderstwa w Orient Ekspresie” Sidneya Lumeta (1974) i Javerta w adaptacji „Nędzników” Glenna Jordana (1979).
Dwukrotnie spotkał się zawodowo z żoną, Berry Berenson: na planie thrillera „Zapamiętaj moje imię” (1978) i dramatu „Zimowe zabójstwa” (1979).
Po latach przerwy powrócił do roli Normana Batesa w kolejnych częściach „Psychozy” (1983, 1986, 1990), debiutując przy okazji jako reżyser sequela z 1986 roku. Dwa lata później wyreżyserował, dla odmiany, komedię „Gość na niedzielny obiad” (1988).
Wcześniej, jeden jedyny raz, dał się poznać jako współscenarzysta thrillera Herberta Rossa „Ostatnie słowo Sheili” (1973).
W międzyczasie wystąpił jako demoniczny duchowny w kontrowersyjnym thrillerze Kena Russella „Zbrodnie namiętności” (1984).
** Przed śmiercią zdążył jeszcze zagrać w, wprost stworzonej dla siebie roli „Dr. Jekylla i Mr Hyde’a” w jednej z wielu filmowych wersji horroru (1989) i otrzymać Honorową Nagrodę za Całokształt - Donostia Lifetime Achievement Award, podczas MFF w San Sebastián (1991).**
Dwa później dał ostatni występ w thrillerze TV „Zbrodnia doskonała” z Rosanną Arquette (1992).
Zmarł z powodu AIDS, 12 września 1992 roku. Jego żona zginęła 9 lat później, jako pasażerka jednego z samolotów, które 11.09.2001 roku uderzyły w World Trade Center.
Anthony Perkins
Data urodzenia | 1932-04-04 |
Miejsce urodzenia | Nowy Jork |
Data śmierci | 1992-09-12 |
Filmografia |