"Berek" znowu na celowniku organizacji żydowskich. Polskie władze mają wyjaśnić "zabawę nagich ludzi w komorze gazowej"

Organizacje żydowskie zwróciły się do polskich władz z prośbą o wyjaśnienie kontrowersyjnego nagrania, które już przed dwoma laty wywołało międzynarodowe oburzenie. Izraelskie Centrum Organizacji Ocalałych z Holokaustu, Centrum Szymona Wiesenthala i kilka innych podmiotów domaga się, by prezydent Andrzej Duda i premier Beata Szydło zbadali sprawę "Berka" w reżyserii Andrzeja Żmijewskiego, przedstawiającego nagich ludzi bawiących się w autentycznej komorze gazowej.

Obraz
Źródło zdjęć: © Kadr z filmu "Berek"/artmuseum.pl

Krótka instalacja wideo Żmijewskiego stała się przedmiotem kontrowersji w 2015 r., kiedy "Berek" był pokazywany w krakowskim Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK. Wcześniej został także usunięty z wystawy "Obok. Polska – Niemcy. 1000 lat historii w sztuce" (wrzesień 2011-styczeń 2012). Międzynarodowe organizacje żydowskie wyraziły swoje oburzenie widokiem nagich kobiet i mężczyzn bawiących się w berka w miejscu zagazowania Żydów. Sprawa filmu nagranego w 1999 r. powraca, gdyż jak podaje PAP, udało się niedawno ustalić, że Żmijewski kręcił niektóre sceny na terenie obozu w Stutthofie.

Organizacje domagają się od polskich władz reakcji i wyjaśnienia, dlaczego artysta dostał pozwolenie na kręcenie kontrowersyjnego filmu w historycznym miejscu kaźni, uznając postępowanie Żmijewskiego za niegodne. Pojawił się także postulat, by w polskich placówkach muzealnych obowiązywał i był ściśle egzekwowany kodeks postępowania. A gdy dane dzieło sztuki nie mieści się w jego ramach – powinno zniknąć z przestrzeni publicznej.

Obraz
© Archiwum KP/youtube.com

Po tym, jak w 2011 r. dyrektor Martin-Gropius-Bau, Gereon Sievernich, oskarżył Żmijewskiego (na zdjęciu) o brak szacunku dla godności ofiar Holokaustu i usunął "Berka" z wystawy, artysta tłumaczył:

- "Berek" traktuje o tej części historii, która jest uważana za "nietykalną" i o pamięci zbyt bolesnej, aby wystarczyły jej oficjalne obchody. Pomordowani są ofiarami – ale my, żyjący, także nimi jesteśmy. I również potrzebujemy leczenia lub terapii: by móc stworzyć symboliczną alternatywę i widzieć śmiech oraz życie zamiast martwych ciał.

Zdaniem Żmijewskiego "wydarzenia tak graniczne jak Holokaust i ich przedstawienia nigdy nie mogą znaleźć właściwego sobie miejsca – zawsze jest ich zbyt mało lub zbyt dużo."

- W Polsce powszechna jest opinia, że jest ich za dużo. Wydaje mi się, że ten człowiek [Hermann Simon, dyrektor Nowej Synagogi w Berlinie Fundacji Centrum Judaicum Foundation, który wysłał do Sievernicha list wyrażający potępienie dla filmu] również myśli w ten sposób – nie rozumie języka sztuki, ale jest wystarczająco ważny dla Niemców, by go posłuchali (niemieckie kompleksy). Ktoś powinien mu z całym szacunkiem wyjaśnić, że jest w błędzie. Jako ofiara nie ma wyłącznego prawa do publicznej debaty – czytamy na stronie Artmuseum.pl.

Obejrzyj zwiastun filmu dokumentalnego "Przy Planty 7/9" o pogromie kieleckim:

Wybrane dla Ciebie

8 Oscarów, kasowy hit. Arcydzieło Formana znów w kinach
8 Oscarów, kasowy hit. Arcydzieło Formana znów w kinach
To były wczesne objawy demencji. Żona Bruce'a zauważyła, jak się zmienił
To były wczesne objawy demencji. Żona Bruce'a zauważyła, jak się zmienił
Ostatni film kultowego duetu. Zdjęcia z nowego filmu Pasikowskiego w plenerze
Ostatni film kultowego duetu. Zdjęcia z nowego filmu Pasikowskiego w plenerze
Jedna scena miłosna wszystko zmieniła. Aktorzy są razem od 57 lat
Jedna scena miłosna wszystko zmieniła. Aktorzy są razem od 57 lat
Beata Kawka była królową szklanego ekranu. Starość planuje przeżyć samotnie
Beata Kawka była królową szklanego ekranu. Starość planuje przeżyć samotnie
Hit do obejrzenia w domu. W kinach zarobił blisko 400 mln dolarów
Hit do obejrzenia w domu. W kinach zarobił blisko 400 mln dolarów
Nie chcieli go w krakowskiej PWST. Po latach stał się najwybitniejszym aktorem swojego pokolenia
Nie chcieli go w krakowskiej PWST. Po latach stał się najwybitniejszym aktorem swojego pokolenia
"Tato miał problem z hazardem i alkoholem". Córka Jerzego Bińczyckiego nie ukrywa prawdy
"Tato miał problem z hazardem i alkoholem". Córka Jerzego Bińczyckiego nie ukrywa prawdy
Nowy przebój Netfliksa. Tak makabrycznej historii jeszcze nie pokazali
Nowy przebój Netfliksa. Tak makabrycznej historii jeszcze nie pokazali
Znów będą kontrowersje? Mocny zwiastun nowego filmu Smarzowskiego
Znów będą kontrowersje? Mocny zwiastun nowego filmu Smarzowskiego
Był synonimem Nowej Fali i niepoprawnym amantem. Świat kina nie przestał go opłakiwać
Był synonimem Nowej Fali i niepoprawnym amantem. Świat kina nie przestał go opłakiwać
Premiery we wrześniu 2025. Mamy nowy, serialowy hit w streamingu?
Premiery we wrześniu 2025. Mamy nowy, serialowy hit w streamingu?