Dan Aykroyd
Jeden z najpopularniejszych aktorów komediowych, scenarzysta, producent muzyk bluesowy i komik pochodzenia kanadyjskiego. W historii kina zapisał się przede wszystkim jako pomysłodawca i odtwórca jednej z głównych ról w kultowym filmie „The Blues Brothers” oraz jako jeden spośród, bijących rekordy popularności w latach 80., „Pogromców duchów”.
07.12.2010 10:55
Urodził się 1 lipca 1952 w Ottawie. W wyniku wychowania w katolickiej rodzinie, młody Aykroyd postanowił zostać księdzem – uczęszczał do katolickich szkół, został jednak relegowany za nieodpowiednie żarty. Na Uniwersytecie Carleton studiował socjologię i kryminalistykę. Nie ukończył edukacji – porzucił naukę na rzecz kariery scenicznej.
W trakcie studiów w Calreton, Aykroyd udzielał się w kółku teatralnym „Sock’n’Buskin”. Po odejściu z uczelni występował w trupie Second City Comedy dając jednocześnie występy komediowe w klubach nocnych i teatrach. W tym okresie poznał późniejszego przyjaciela Johna Belushiego, który umożliwił mu występy w popularnym programie telewizji NBC „Saturday Night Live”.
Program cieszył się znakomitą oglądalnością, Dan Aykoyd był jego współautorem i członkiem zespołu przez cztery sezony – w latach 1975-1979.
Powszechne uznanie zdobyte dzięki telewizji zaowocowało debiutem filmowym w 1977 roku, w komedii „Love at First Sight”. Pokłosiem popularności telewizyjnej był również film Erica Idle’a (znanego szerzej jako członka grupy Monty Pythona) zatytułowany „The Rutles: All You Need Is Cash”, w którym Aykroyd zagrał jedną z ról.
** Prawdziwy debiut kinowy miał miejsce w 1979 roku w komedii wojennej Stevena Spielberga zatytułowanej „1941”, gdzie Aykroyd zagrał z Johnem Belushim, z którym pojawił się ponownie na ekranie w rok później, aby stworzyć niezapomniane role braci Blues w legendarnym filmie „The Blues Brothers”. Film stał się światowym przebojem a kariera Aykroyda potoczyła się dalej wg najlepszego scenariusza. Z Johnem Belushim wystąpił ponownie w komedii „Sąsiedzi” z 1981 roku. Dwa lata później Dan Aykroyd znowu zagrał u Johna Landisa (reżyserował „The Blues Brothers”) w „Nieoczekiwanej zmianie miejsc”, obok zdobywającego dopiero popularność Eddiego Murphy’ego. W 1983 roku Aykroyd spotkał się ponownie ze Spielbergiem i Landisem na planie horroru „Strefa mroku”.**
Nowy rozdział kariery otwiera spotkanie z Haroldem Ramisem, wspólnie z którym stworzyli w 1984 roku scenariusz do kinowego hitu „Pogromcy duchów” i zagrali w nim główne role. W tym samym roku Aykroyd ponownie wystąpił u Spielberga w głośnym filmie „Indiana Jones i Świątynia Zagłady”, drugiej części przygodowego cyklu.
Nieuniknione było kolejne spotkanie Dana Aykroyda z reżyserem rozdającym karty w gatunku szalonych komedii lat 80-tych – Johnem Landisem. Było to jednocześnie pierwsze spotkanie z popularnym dzięki cyklowi „W krzywym zwierciadle”, Chevym Chasem, na planie popularnej komedii „Szpiedzy tacy jak my” z 1985 roku.
Druga połowa lat 80-tych przyniosła kolejne role u boku uznanych gwiazd Hollywood. Aykroyd zagrał z Tomem Hanksem w filmie „Dziennik sierżanta Fridaya” (1987), z Kim Basinger w „Moja macocha jest kosmitką” (1988), z Morganem Freemanem w „Wożąc panią Daisy” (1989) i Genem Hackmanem w „Zwariowanych detektywach” (1990). Aykroyd stawał się w tym czasie samodzielną instytucją amerykańskiego kina i jedną z najjaśniejszych gwiazd na komediowym firmamencie Hollywood.
Pokazany w 1989 sequel „Pogromców duchów” zrobił kasowy sukces, a za rolę w „Wożąc panią Daisy” Aykroyd był nominowany do Oskara za rolę drugoplanową (statuetkę otrzymał wówczas Denzel Washington za rolę w „Chwale”).
Lata 90. to dla Dana Aykroyda czas spokojnego odcinania kuponów po szalonej popularności ubiegłego dziesięciolecia - kręci kontynuacje hitów („Moja dziewczyna 2” 1992) i zwariowane komedie („Stożkogłowi”, „Same kłopoty”). Z tego okresu warto odnotować udział Aykroyda w biograficznej superprodukcji Richarda Attenborough - „Chaplin” z 1992 roku oraz dokumentalny „The Best of Blues Brothers” będący niejako hołdem oddanym Johnowi Belushiemu. W 1997 Dan odświeżył również romans z telewizją występując w serialu „Soul man”.
W 1998 roku powrócił w dużym stylu jako Elwood Blues w filmie, a jakże, Johna Landisa „The Blues Brothes 2000”. Film tchnął nowe życie w karierę Aykroyda. Rok później zagrał obok Kirka Douglasa i, nota bene, Johna Landisa w „Brylantach”. W 2001 roku Aykroyd w pewnym sensie zatoczył koło w swojej karierze. Wystąpił bowiem w melodramacie wojennym „Pearl Harbor”, w odmienny sposób opowiadającym o tych samych wydarzeniach, co spielbergowski „1941”. W tym samym roku zagrał w „Klątwie skropiona” Woody’ego Allena, którego spotkał trzy lata wcześniej w studio podczas podkładania głosów pod postaci znanego filmu animowanego„Mrówka Z”.
Późniejsze, warte odnotowania produkcje to m.in. „Bezwarunkowa miłość”, „Nieostry dyżur” i „Wojenny biznes”. W 2008 roku Aykroyd napisał scenariusz do „Ghostbusters in Hell” („Pogromcy duchów w piekle”).
Aykroyd jest znanym ufologiem, należy do organizacji Mutual UFO Network, która zajmuje się badaniem zjawisk paranormalnych, szczególnie powiązanych z istotami pozaziemskimi. Jest również kolekcjonerem i znawcą tematyki policyjnej – zgromadził olbrzymią kolekcję pamiątek, przedmiotów i gadżetów związanych z policją, m.in. oryginalny motocykl policyjny z Ontario, na którym czasem jeździ.
** Aykroyd trzykrotnie nominowany był do nagrody Emmy, którą otrzymał w 1977 za „Saturday Night Live”. Jego zespół „The Blues Brothers” nominowany był do nagrody Grammy.**
Aykroyd jest właścicielem witryny internetowej www.thebluesmobile.com, w ramach której funkcjonuje popularna internetowa bluesowa rozgłośnia radiowa (jeden z polskich zespołów wykonujących muzykę tego gatunku nazywa się Bluesmobile Band).