Henryk Machalica

Urodził się w 18 czerwca 1930 we wsi Chybie na Śląsku Cieszyńskim.** Zanim został aktorem, pracował jako nauczyciel**. W 1953 roku wstąpił do Teatru Lalkowego Banialuka w Bielsku-Białej, a trzy lata później zaangażował się w Teatrze Dolnośląskim w Jeleniej Górze, gdzie wystąpił w pierwszej ważnej roli - Eugeniusza Oniegina (1956). Po zdaniu eksternistycznego egzaminu w 1958 roku uzyskał tytuł aktora dramatycznego i lalkowego.

Grał w teatrach w Bielsku-Białej, Białymstoku, Zielonej Górze, od 1962-69 roku w poznańskich teatrach Nowym i Polskim, a w latach 1969-83 w warszawskim Teatrze Narodowym. Wystąpił wówczas w wielu spektaklach w reżyserii Adama Hanuszkiewicza („Wesele” 1974, „Balladyna” 1974, „Trzy siostry” 1972 i wiele innych). Później występował jeszcze w stołecznych teatrach Ateneum, Dramatycznym, Nowym i Powszechnym (od 1990). Od początku lat 60-tych Machalica rozpoczął też współpracę z Teatrem TV, gdzie wystąpił w kilkudziesięciu spektaklach.

W 1967 roku zadebiutował w filmie – u Kazimierza Kutza w „Skoku”. W 1971 roku pojawił się w komedii Wandy Jakubowskiej „150 na godzinę”. Rok 1973 to występ w serialu „Wielka miłość Balzaka” Wojciecha Solarza, a 1978 – w serialu „Rodzina Połanieckich” Jana Rybkowskiego. Często grał u Stanisława Różewicza („Pasja” 1977, „Ryś” 1981, „Pensja pani Latter” 1982, „Kobieta w kapeluszu” 1984, „Nocny gość” 1990), kilkakrotnie u Barbary Sass („Rajska jabłoń” 1985, „Historia niemoralna” 1990).

W 1983 roku zagrał główną rolę w filmie Ryszarda Rydzewskiego „Dzień kolibra”. W 1985 roku z kolei wystąpił w roli Mikołaja Trąby w serialu kostiumowym „Przyłbice i kaptury”. Często grał bohaterów powszechnie poważanych - profesorów (m.in. w filmie „Trzy kroki od miłości” Ryszarda Rydzewskiego 1987), dyrektorów („Limuzyna Daimler-Benz” Filipa Bajona 1983), lekarzy („Cudzoziemka” Ryszarda Bera 1986, „Klucznik” Wojciecha Marczewskiego 1979), mecenasów („Zamach stanu” Ryszarda Filipskiego 1980).

Dwukrotnie wcielił się w postać przeora zakonu – w 1979 roku w filmie „Racławice 1794” oraz w 1983 roku w filmie „Na odsiecz Wiedniowi” (oba w reżyserii Lucyny Smolińskiej i Mieczysława Sroki). Zdarzyło mu się też jednak zagrać rolę drwala („Pierścień i róża” Jerzego Gruzy 1986).

W 1986 roku zagrał w kostiumowej produkcji ZSRR „Borys Godunow” Siergieja Bondarczuka. W 1988 – w poetyckim filmie kostiumowym Wojciecha Jerzego Hasa „ Niezwykła podróż Baltazara Kobera”. Niejednokrotnie spotykał się na planie z synem, aktorem Piotrem Machalicą – wspólnie zagrali m.in. w komedii Feliksa Falka „Kapitał, czyli jak zrobić pieniądze w Polsce” (1989) – jako teść Piotra, którego gra jego syn; w biograficznej koprodukcji o życiu Marii Skłodowskiej – Curie (1990), w filmie Sławomira Idziaka „Enak” (1992), w „Złocie dezerterów” Janusza Kijowskiego (1998).

W 1997 roku zagrał wraz z Gustawem Holoubkiem w filmie „Księga wielkich życzeń”. Wcześniej artyści mieli okazję współpracować w teatrze (Holoubek w roli reżysera). Później zagrał jeszcze w jednym filmie – jako „wielki pisarz” w europejskiej produkcji „Czarna plaża” (2001), jednak ostatnie lata kariery aktora zdecydowanie zdominowała postać Dionizego Złotopolskiego, którą kreował od 1997-2003 roku.

Zmarł 1 listopada 2003 roku w Warszawie, z powodu silnego urazu kręgosłupa doznanego na wskutek upadku z konia. Został pochowany na Cmentarzu na Powązkach.