Joanna Pacuła
Polska aktorka filmowa i teatralna, od lat z powodzeniem występująca zagranicą. Jedna z nielicznych polskich aktorek, którym udało się zrobić karierę w Hollywood.
13.01.2012 16:35
Urodziła się 2 stycznia 1957 roku w Tomaszowie Lubelskim. Studiowała w warszawskiej PWST, którą ukończyła w 1979 roku. Zadebiutowała jeszcze jako studentka, w filmie Krzysztofa Zanussiego „Barwy ochronne” (1976).
Zanim zdecydowała się na emigrację z kraju, wystąpiła w kilkunastu produkcjach filmowych i telewizyjnych (m.in. „Nie zaznasz spokoju” Mieczysława Waśkowskiego 1977, „Akcja pod Arsenałem” Jana Łomnickiego 1977, „Córka albo syn” Radosława Piwowarskiego 1979, czy seriale: „Dom” 1980, „Jan Serce” i „Życie Kamila Kuranta” 1981) oraz zadebiutowała zagranicą, w rumuńskiej produkcji „Ostatnia noc miłości, pierwsza noc wojny” (1979).
W latach 1979-81 była aktorką warszawskiego Teatru Dramatycznego, a na początku dekady zagrała również kilka ról w spektaklach Teatru TV (m.in. Pannę Forsyth w „Śmierci komiwojażera” i Desdemonę w „Otellu”).
Wyemigrowała poniekąd przez przypadek – była akurat na wyciecze w Paryżu, kiedy nadeszły informacje o wybuchu stanu wojennego w Polsce. Po stosunkowo krótkim pobycie we Francji, gdzie pracowała jako modelka, zdecydowała się na wyjazd do Hollywood. W Paryżu znalazła pomoc w osobie Romana Polańskiego, w Stanach z kolei wsparcie dała jej Elżbieta Czyżewska, u której początkowo mieszkała.
Zadebiutowała w Hollywood już rok później, z powodzeniem wcielając się w rolę Iriny Asanovej, radzieckiej agentki KGB w thrillerze „Park Gorkiego” Michaela Apteda (1983, nominacja do Złotego Globu). Kreacja ta znalazła się na wysokiej, 57. pozycji w rankingu magazynu „Premiere” na 100 najlepszych ról filmowych wszechczasów.
Amerykański debiut Pacuły okazał się jednym z szczęśliwszych występów w jej karierze - w kolejnych latach i dekadach grywała, owszem, sporo (czasem dwa-trzy występy rocznie), jednak z reguły w filmach klasy B, często z gatunku horror/thriller, przede wszystkim produkcji amerykańskiej, ale i włoskiej, francuskiej, hiszpańskiej, izraelskiej, fińskiej, australijskiej czy nowozelandzkiej.
Na pewno warto wspomnieć o takich produkcjach z jej udziałem, jak: mini-serial „Ucieczka z Sobiboru”, gdzie wcieliła się w postać Żydówki Luki i zagrała u boku Alana Arkina (1987), horror „Pocałunek” (1988), komedia romantyczna „Słodkie kłamstwa” z Treatem Williamsem (1988), sensacyjny „Wybraniec śmierci” ze Stevenem Seagalem (1990), dramat „Dobry glina” z Ronem Silverem (1991), włoski obraz Mauro Bologniniego „Mężowie i kochankowie” (1992), western „Tombstone” z Valem Kilmerem (1993), hiszpański dramat erotyczny „W hołdzie starszym kobietom” z Faye Dunaway (1997), komedia Michaela Lehmanna „Mój olbrzym” z Billym Crystalem (1998), thriller sci-fi „Wirus” z Jamie Lee Curtis, Williamem Baldwinem i Donaldem Sutherlandem (1999), przygodowy film akcji „Wojownicy” z Rutgerem Hauerem (2002), czy komedia „4 miliony do szczęścia” z Burtem Reynoldsem i Raquel Welch (2006).
W roku 1984 pojawiła się na gali rozdania Oscarów, wręczając nagrodę za najlepsze zdjęcia.
Mimo braku występów w pierwszoligowych produkcjach, wciąż jest jedyną Polką, bok wielkiej gwiazdy kina niemego, Poli Negri, której udało się zaistnieć w Hollywood.
Dwukrotnie pojawiła się na okładce magazynu „Vogue”.