Ken Loach
Jeden z najbardziej znanych reżyserów brytyjskich, reprezentujący tzw. nurt społeczny współczesnego kina.
11.09.2011 18:37
Urodził się 17 czerwca 1936 roku w Nuneaton w Warwickshire w Wielkiej Brytanii. Choć sam wywodził się z zamożnej rodziny i studiował na prestiżowych uczelniach (prawo i sztukę filmową), to cała jego twórczość stanowi ukłon w stronę tych najbiedniejszych. Tworzy filmy realistyczne (wręcz naturalistyczne), nie upiększa rzeczywistości. Paradokumentalny styl wyniósł z pracy w telewizji (m.in. BBC), gdzie realizował dokumenty, jak również seriale i programy publicystyczne. Przed debiutem fabularnym, oprócz pracy w TV zajmował się też reżyserią teatralną.
Tworzy filmy raczej niskobudżetowe, zaangażowane społecznie i politycznie, wyraźnie lewicowe. Utożsamiający się z klasą robotniczą twórca jest niezwykle wrażliwy na ludzkie nieszczęście, niesprawiedliwość społeczną. W swoich filmach zatrudnia naturszczyków, a zdjęcia kręci w oryginalnych plenerach i wnętrzach.
Debiutem fabularnym Loacha był film „Czekając na życie” z 1967 roku, adaptacja powieści Nella Dunna. Dwa lata później zrealizował kolejną adaptację, tym razem powieści Barry’ego Hinesa „Kes” (1969, nominacja do BAFTA za reżyserię i scenariusz), opowiadający historię nie rozumianego przez otoczenie chłopca hodującego sokoła. W 1971 roku skupił się na problemie schizofrenii w „Życiu rodzinnym” (nagroda FIPRESCI w Berlinie).
W 1975 roku wyreżyserował miniserial „Dni nadziei” (nominacja do BAFTA), a w 1979 – kostiumowy film „Black Jack” (nagroda FIPRESCI w Cannes), wyjątkowo bez społecznego przesłania.
Lata 80-te to zdecydowanie słabszy okres twórczości reżysera. W 1981 roku otrzymał jedynie Nagrodę Jury Ekumenicznego w Cannes oraz był nominowany do Złotej Palmy za „Spojrzenia i uśmiechy”, a w 1986 roku dostał nagrodę UNICEF w Wenecji za „Ojczyznę”. Przełom i zmiana na lepsze nastąpiła w latach 90-tych.
W „Tajnych aktach” (1990, nominacja do Złotej Palmy, nagroda Jury Ekumenicznego, Nagroda Specjalna Jury w Cannes) poruszył problem konfliktu w Irlandii Północnej. Odniósł sukces dzięki krytykującemu rządy Margaret Thatcher dramatowi społecznemu „Riff-Raff” (1991, nagroda FIPRESCI w Cannes). Rok 1993 to nominacja do Złotej Palmy, BAFTA dla Najlepszego Filmu, a także Nagroda Jury w Cannes za przejmując obraz „Wiatr w oczy”.
W 1994 roku, za oparty na faktach autentycznych obraz zatytułowany „Biedroneczko, biedroneczko” otrzymał Nagrodę Jury Ekumenicznego w Berlinie oraz nominację do Złotego Niedźwiedzia. W historycznej „Ziemi i wolności” (1995, nominacja do BAFTA dla Najlepszego Filmu, Nagroda Jury w Cannes, nominacja do Złotej Palmy, César dla Najlepszego Filmu) zajął się tematem wojny domowej w Hiszpanii, a w „Pieśni Carli (1996, nominacja do BAFTA dla Najlepszego Filmu, nominacja do Złotego Lwa w Wenecji) – problemem nielegalnych emigrantów. Był to pierwszy film wg scenariusza późniejszego stałego współpracownika, Paula Laverty’ego.
Problem alkoholizmu poruszony został w kolejnym, bardzo pesymistycznym obrazie „Jestem Joe” (1998), uhonorowanym BIFA i nominowanym do BAFTA za reżyserię, jak również nominowanym do Złotej Palmy w Cannes. Kolejną nominacją do Grand Prix w Cannes przyniósł mu obraz „Chleb i róże” (2000), zaś telewizyjny film „Nawigatorzy” (2001) przyniósł mu nominację do Złotego Lwa w Wenecji oraz do BAFTA TV.
W 2002 roku wziął udział w nowelowym projekcie „11.09.01”, za który otrzymał – wraz z innymi twórcami nagrodę UNESCO w Wenecji oraz – indywidualnie – Nagrodę za Najlepszy Film Krótkometrażowy. W tym samym roku wyreżyserował też „Słodką szesnastkę” (nominacja do Złotej Palmy w Cannes, Europejska Nagroda FIPRESCI).
Rok 2004 to reżyseria filmu „Czuły pocałunek” (César dla Najlepszego Filmu UE, nagroda Jury Ekumenicznego w Berlinie, nominacja do Złotego Niedźwiedzia) oraz jubileuszowa Nagroda Jury Ekumenicznego w Cannes za Całokształt Twórczości, a 2005 – udział w kolejnym nowelowym projekcie, zatytułowanym „Bilety”.
Z kolei rok 2006 przyniósł ogromny sukces filmu wg scenariusza Laverty’ego - „Wiatr buszujący w jęczmieniu”, będącego próbą rozliczenia się z przeszłością i hołdem złożony uczestnikom walk o niepodległość Irlandii. Film wreszcie przyniósł reżyserowi Grand Prix w Cannes, jak również Nagrodę Jury BIFA.
Filmem Loacha z 2007 roku był pokazywany na MFF w Wenecji obraz „Polak potrzebny od zaraz”. W 2009 roku wyreżyserował obraz “Szukając Erica”, a rok później “Route Irish”.
Żoną Kena Loacha od 1962 roku jest Lesley Ashton. Mają pięć dzieci, są to: Stephen (ur. 1963), Nicholas (ur. 1965), Hannah (ur. 1967), James (ur. 1969) i Emma (ur. 1972).
