Recenzje ze "Smoleńska" są już dawno gotowe?

Specjalnie go panu pokazałem, by udowodnić, że jednak jest.

Miała być 11 kwietnia, niestety, okazało się, że efekty specjalne nie są gotowe.

Szczerze? Dziś to już sam nie wiem. Wiem, co chciałem.

Zrobić film, który w miarę rzetelnie, na ile to możliwe, opowie o tym, co się wydarzyło, i pokaże historię manipulacji, której wszyscy byliśmy poddani.

I dlatego ci, którzy nie chcą w ogóle słuchać o Smoleńsku, do kina nie pójdą.

Pyta pan, czy chciałem zrobić film i dla tych, którzy wierzą w zamach, i dla tych, którzy uważają, że to była katastrofa? Tak. Robiłem „Smoleńsk" zarówno dla tych, którzy sądzą, że była sztuczna mgła, jak i dla tych, którzy uważają, że mgła była jak najbardziej naturalna. A propos mgły, wszyscy, którzy byli tego dnia w Smoleńsku, podkreślali, że dzień zaczął się pięknym słońcem i nagle koło ósmej pojawiła się mgła.

Naturalnie, ale tu znajdują się świadkowie, którzy zarzekają się, że mgła pojawiła się dopiero od przelotu pierwszego samolotu.

Oczywiście! I ja nie twierdzę, że rozpylano sztuczną mgłę, tylko opowiadam panu, jak pojawiają się rozmaite mniej lub bardziej wiarygodne teorie, które mają wprowadzić chaos i utrudnić dojście do prawdy. O tym też jest mój film. Ale też dlatego czuję respekt i podziw dla wszystkich naukowców, którzy zaangażowali się w wyjaśnianie przyczyn katastrofy smoleńskiej.

Nie tylko, bo w konferencji smoleńskiej brali udział nie tylko naukowcy z zespołu parlamentarnego. To oni ustalili, że na pokładzie prezydenckiego tupolewa doszło do trzech wybuchów, ale co było ich powodem, nie wiedzą, bo tego nie zbadano.

Nie, to znaczy tylko, że ten samolot rozpadł się w powietrzu, bo nie jest możliwe, by w zderzeniu z miękkim podłożem nie wytworzył ogromnego leja. Nie da się też inaczej niż wybuchem wytłumaczyć, iż samolot rozpadł się na kilkadziesiąt tysięcy części. I ja chcę widzowi pokazać to, co udało się naukowcom ustalić bezspornie.

Moim zdaniem to bezsporne, był. Ktoś to musiał zorganizować.

Nie jest, sam pan widział. Film opowiada o manipulacjach, których się dopuszczono po katastrofie. I zmanipulowano nie jakieś tam błahe rzeczy, ale historię zamachu, w którym zginął polski prezydent i blisko 100 innych osób.

Dla mnie, dla Polaka, to dość oczywiste. Cytuję tu słowa Wiktora Suworowa, że gdyby oni nie mieli z tym nic wspólnego, to przecież sami byliby zainteresowani, by sprawę katastrofy badała międzynarodowa komisja z ekspertami z całego świata.

Z notatki wywiadu niemieckiego, którą cytuje w swej książce Jurgen Roth, autor wiarygodny i bardzo daleki od prawicy, wynika, że zleceniodawcą był „wysoko postawiony polski polityk". Ale przecież ani on, ani ja nie wiemy, czy tak było na pewno. Roth pisze zresztą, że za naszego życia się tego nie dowiemy.

Do zakończenia filmu zostało niewiele, ale czy będziemy chcieli wchodzić do kin wiosną, czy przeniesiemy premierę na jesień – pojęcia nie mam.

Kompletne bzdury, nonsens taki, że tu nie ma czego komentować.

Z zupełnie innej strony. Faktycznie, poddawano mnie potwornej presji, nie zawsze artystycznej, ale nie chodziło o politykę. Tworzono atmosferę zagrożenia. Wielokrotnie różni dziwni ludzie ostrzegali mnie, bym na siebie uważał.

Raczej nie, były momenty bardzo nieprzyjemne. Regularnie dzwoniono do mnie przez domofon po nocy do mieszkania. Kiedy się zorientowałem, o co chodzi, i nie odbierałem, to ci ludzie dzwonili do sąsiadów z prośbą, by poszli sprawdzić, czy mnie nie ma w domu.

Nieustannie miałem też głuche telefony lub jakieś niejasne ostrzeżenia. Dostawałem bardzo dziwne esemesy, ale nie wiem, czy warto o tym mówić...

Na przykład, że sprzyjająca mi osoba kolejny raz stawia mi tarota i zawsze wychodzi jej karta śmierci. No i ona mnie pyta, co ma w tej sytuacji zrobić. Wie pan, jedno takie wydarzenie, drugie, to można jeszcze machnąć ręką, ale cała seria...

Ale czego, przecież nikt mi nie groził, tylko przestrzegał. Choć były też zdarzenia poważniejsze i jedno pokazałem w filmie. Chodzi o scenę, gdy do głównej bohaterki przychodzi tajemniczy, dobrze poinformowany pan z ostrzeżeniem...

Było tak, jak pokazałem w filmie: dzwoni ktoś domofonem i nalega, by z nim porozmawiać. Niechętnie schodzę, idziemy do baru, który jest czynny do późna, bo nie chcę takich wizyt w domu. Pierwsze, o co prosi pan, to żebym zostawił swój telefon, potem siadamy i on mi układa taką litanię, komu związanemu ze śledztwem smoleńskim co się przydarzyło: ten umarł, tego zabili, tamten popełnił tajemnicze samobójstwo. A na koniec mówi wyraźnie, bym uważał na siebie.

A jest wiernie oddanym zapisem tego, co mi się przydarzyło.

Ale przecież tu w ogóle nie chodziło o film, tu chodziło o Smoleńsk właśnie, o potężną niechęć do jakiegokolwiek zajmowania się tym tematem! Paradoksalnie film był powodem drugorzędnym, akurat na niego i na mnie trafiło, ale powtórzę: wyczuwałem presję, by nie wspominać o Smoleńsku, i tyle. To na swój sposób było nawet pomocne. Bardzo mnie motywowali nie tylko ci, którzy pomagali, którzy przez cały ten czas regularnie przysyłali pieniądze na film. Im jestem niezmiernie wdzięczny, brak mi słów, by im dziękować. Ale też wielu ludzi naprawdę angażowało się, by ten film nie powstał. I na swój sposób do tych radykalnych przeciwników „Smoleńska" odczuwam jakiś podziw.

Bo ja bym się nigdy nie przyznał, nawet przed samym sobą, że targają mną aż takie emocje. Z czymś się nie zgadzam, ale to nie znaczy, że to ma nie być powiedziane, prawda? A tu właśnie nie, filmu ma nie być. Imano się wszystkich sposobów, by skompromitować film, którego nie miano szansy poznać.

Nie mógł, bo próby skompromitowania filmu zaczęły się, zanim skończono pisać scenariusz. Długo żyję i bardzo długo pracuję w kinematografii, ale pierwszy raz spotkałem się z czymś takim jak wyrywanie scenariusza i próby wyśmiewania go przez „Wyborczą". Wie pan, scenariusz to zawsze była rzecz święta, to coś, czego widz miał nie znać. Przypominam pański żart, że przed wojną chłopcy stali przed kinem... ...i mówili, kto zabił, jeśli nie dostali złotówki. Tę filmową świętość, jaką jest scenariusz, zdeptano od razu.

To prawda, odmawiano mi zresztą bez względu na to, czy propozycję składałem czy nie... (śmiech) Czasem to było nawet zabawne, jak aktorzy na wyrywki zapewniali w wywiadach, że nie zagrają w „Smoleńsku", chociaż nikt im tego nie proponował.

Najbardziej dotknęło mnie zachowanie Mariana Opani, któremu chciałem zaproponować rolę Lecha Kaczyńskiego, ale on mnie uprzedził i zadeklarował w gazecie, że u mnie nie zagra. To było przykre.

Łączy nas przyjaźń z czasów mojego debiutu kinowego, „Palca Bożego", w którym Opania zagrał główną rolę. On oczywiście wcześniej grał, ale to była jego pierwsza tak duża, wybitna zresztą, rola. Wydawało mi się, że „Smoleńsk" jest dobrą okazją do pewnego zamknięcia tej współpracy.

To świetny aktor, przyjaciel i wydawało mi się to naturalne. Niestety, niechęć do tej tematyki, do „Smoleńska", okazała się silniejsza niż przyjaźń.

Często, ale na szczęście wielu mi nie odmówiło. I staraliśmy się też, by te propozycje obsadowe były trochę przeciw warunkom, czyli przeciw wizerunkowi.

A Redbad Klijnstra złowrogiego redaktora w telewizji.

Pomysł pojawił się pięć lat temu, cztery lata temu ruszyła Fundacja Smoleńsk 2010.

Trwają ostatnie prace, więc nie wiadomo, w jakiej kwocie to się zamknie, ale ja i tak się tym nie zajmuję. To producent odpowiada za finanse i organizację, ja za sprawy artystyczne.

Pierwsze założenia były takie, że nakręcimy film za 10 mln zł, ale trzeba było obciąć kosztorys.

Były momenty, że nachodziło mnie zwątpienie. Nie było pieniędzy i na ponad rok przerwaliśmy pracę nad filmem. Potem mieliśmy jeszcze kłopot z nakręceniem scen pod Pałacem Prezydenckim, bo przez długi czas Kancelaria Prezydenta, jeszcze za kadencji Bronisława Komorowskiego, nie zgadzała się na to.

Ani grosza.

Żadnych. Nie dofinansowała nas telewizja ani żadna publiczna instytucja. Film powstał wyłącznie z prywatnych pieniędzy.

Podkreślam, że nie znam szczegółów, ale wiem, że zaangażował się w to finansowo nasz dystrybutor Kino Świat, wszedł w to również Lucjan Siwczyk...

Ale przede wszystkim właściciel dużej firmy oświetleniowej, która pracuje głównie dla TVN.

Nic z tych rzeczy, nic mi o tym nie wiadomo. Wiem za to, że pytany przez red. Monikę Olejnik o nasz film wicepremier Piotr Gliński powiedział, że co prawda go nie widział, ale od osoby, której ufa, słyszał, że nie jest dobry.

Przyzwyczaiłem się. Nie oglądał, ale wie, że słabe... To w sumie typowe.

**[

]( http://rp.pl/prenumerata/prenumerata.html?tab=0&utm_source=WPpl&utm_medium=Atykul-Stopka&utm_campaign=WPpl-Artykul-Prenumerata2016 )**

Bardzo mi to porównanie pochlebia. Greengrass to świetny reżyser.

Nie, ja w filmie uciekam od jednoznacznej puenty. Chcę tylko pokazać, co udowodniono, co wiemy o katastrofie.

Zdecydowanie! Może gdyby udało się go zrobić w rok, dwa lata, to po jakimś czasie dałbym się skusić, ale nie w tej sytuacji.

Zabierając się do „Smoleńska", nie wiedziałem, w co się pakuję, jakie będą tego koszty.

Ależ oczywiście, znam środowisko. I wie pan co? Cały czas myślę, że potraktowano mnie łagodnie, naprawdę mogło być znacznie gorzej. Nie czuję się więc ofiarą środowiska, ale na pewno nie chcę mieć z nim nic wspólnego.

Ani trochę. Nawet z zaciekawieniem obejrzałem galę przyznania Orłów, w końcu to mnie interesuje, ale zdałem sobie sprawę, że nic już mnie z tymi ludźmi nie łączy. Mówię to bez satysfakcji.

I teraz widzę, jak uważają za stosowne śmiać się z żartów w rodzaju „a tu polew". Nie sądzę, by ich to naprawdę bawiło, mam o nich nieco lepsze zdanie, ale widocznie uznają, że należy się z tego demonstracyjnie śmiać, że to należy do dobrego tonu.

autor: Robert Mazurek

**[

]( http://rp.pl/prenumerata/prenumerata.html?tab=0&utm_source=WPpl&utm_medium=Atykul-Stopka&utm_campaign=WPpl-Artykul-Prenumerata2016 )**