Timothy Dalton
Miejsce urodzenia: | Colwyn Bay, Walia, Wielka Brytania |
Filmografia: | Wuthering Heights (1970) (Heathcliff) Licencja na zabijanie (1989) (James Bond) Dzwoneczek i sekret magicznych skrzydeł 3D (2012) (Lord Milori) Piękna i Borys Bestia (1997) (Boris Pochenko) Flash Gordon (1980) (książę Barin) Nagi w Nowym Jorku (1994) (Elliot Price) Turysta (2010) (2010) (Nadinspektor Jones) Kleopatra (1999) (Juliusz Cezar) Chuck () (Alexei Volkoff / Gregory Tuttle) Hot Fuzz - Ostre Psy (2007) (Simon Skinner) Herkules () (Amphitryon) W obliczu śmierci (1987) (James Bond) Ludzie mafii (1999) (szeryf Dex Drier) Agata (1979) (płk Archibald Christie) 25 lat Jamesa Bonda (1987) (siebie) Looney Tunes znowu w akcji (2003) (Damien Drake) |
Brytyjski aktor teatralny i filmowy, który w świadomości szerokiej publiczności zapisał się przede wszystkim jako jeden z odtwórców roli legendarnego agenta 007 – Jamesa Bonda. Uważany jest za jednego z „wielkich niedocenionych” wśród aktorów.
Urodził się 21 marca 1944 roku w walijskim miasteczku Colwyn Bay, gdzie pod koniec wojny stacjonował jego ojciec. Wychowywał się w Belper w hrabstwie Derbyshire, gdzie cała rodzina przeniosła się pod koniec dekady. Timothy był najstarszy z piątki rodzeństwa.
Już jako nastolatek poczuł smykałkę w kierunku aktorstwa, odziedziczoną prawdopodobnie w genach po dziadkach – aktorach wodewilowych. Doświadczenie w zawodzie zbierał jako aktor wędrownego teatru Michaela Crofta oraz student prestiżowej Royal Academy of Dramatic Arts w Londynie, gdzie spędził dwa lata (1964-66), nigdy jednak nie ukończywszy studiów.
W 1967 roku zaliczył debiut telewizyjny, jako jeden z bohaterów serialu „Sat’day While Sunday”, a już w kolejnym roku po raz pierwszy wystąpił na dużym ekranie w głośnej adaptacji sztuki „Lew w zimie” w reżyserii Anthony’ego Harveya, z Katharine Hepburn, Peterem O’Toolem i również debiutującym Anthonym Hopkinsem (1968).
W kolejnych latach zagrał m.in. Heatcliffa w ekranizacji powieści „Wichrowe wzgórza” (1970), wystąpił w historycznym filmie biograficznym o „Cromwellu” z Richardem Harrisem i Alekiem Guinessem (1971), a także po raz pierwszy spotkał się z przyszłą życiową partnerką, Vanessą Redgrave na planie „Marii, królowej Szkocji” (1971).
W 1971 roku zdecydował się na kilkuletnią przerwę od występów na ekranie, którą poświęcił wyłącznie twórczości teatralnej. Jako rodowity Brytyjczyk „kolekcjonował” kolejne, szekspirowskie role. Owo przedkładanie teatru ponad film, czy telewizję pozostanie mu już na zawsze.
Na ekrany powrócił dzięki roli w szpiegowskim filmie „Spirala śmierci” z Avą Gardner i Dirkiem Bogardem (1975). Trzy lata później zadebiutował w nieudanej, hollywoodzkiej produkcji muzycznej „Sekstet” z Mae West (1978), dołączył też do obsady przygodowego serialu „Centennial” (1978-79). Na pewno warta wspomnienia jest tutaj także rola pułkownika Archibalda Christie w fikcyjnej historii dotyczącej autentycznego przypadku zniknięcia słynnej pisarki w filmie „Agata” Michaela Apteda, z Vanessą Redgrave w roli tytułowej (1979).
* Kolejną dekadę w karierze ekranowej Daltona zdominowała przede wszystkim jedna rola – ta, która rozsławiła jego twarz i nazwisko na całym świecie. Mowa oczywiście o kreacji agenta Jamesa Bonda w dwóch kolejnych częściach słynnej serii, zatytułowanych „W obliczu śmierci”(1987) i „Licencja na zabijanie” (1989). Daltonowski Bond, choć podobno najbliższy literackiemu pierwowzorowi (przynajmniej podówczas), nie wszystkim przypadł do gustu. Aktor nie miał zresztą łatwego zadania – wszak zastąpić musiał w tej roli legendarnego Rogera Moore’a. Wydaje się, że dopiero po latach docenia się jego wkład w oddanie charakteru postaci Bonda do tego stopnia, że niektórych dziwi fakt, że zagrał jedynie w dwóch filmach z tej serii.*
Na fali popularności Bonda, aktor otrzymał kilka ciekawych propozycji filmowych (m.in. komedia „Blenda Starr” z Brooke Shields 1989, kostiumowy film „Królewska Faworyta” 1990, fantastyczny „Człowiek rakieta” 1991, komedia romantyczna „Nagi w Nowym Jorku” 1993, wojenny obraz „Wejść między lwy” 1994). Ponadto, spośród produkcji filmowo-telewizyjnych tej dekady warto wspomnieć o mini-serialu „Scarlett”, gdzie wcielił się w postać Rhetta Butlera (1994), irlandzkim dramacie psychologicznym „Ostatni przyjaciel” (1997), czesko-amerykańskiej komedii romantycznej „Piękna i Borys Bestia” z Fran Drescher (1997), czy westernie „Ludzie mafii” (1999).
W 2000 roku zagrał jedną z głównych ról duchownego w horrorze TV „Opętanie” i wystąpił u boku Nastassji Kinski w komedii romantycznej „Gorzka melodia”, rok później pojawił się w drugoplanowej roli w komediowym westernie „Bandyci” (2001), a w 2003 roku zagrał rolę Taty w częściowo animowanym filmie „Looney Tunes znowu w akcji”.
Rok 2006 to gwiazdorski występ w filmie kryminalnym z cyklu „Panna Marple: Tajemnica Sittaford” z Geraldine McEwan, a 2007 – udział w komedii „Hot Fuzz: Ostre psy” z Simonem Peggiem. Jest to ostatnia, jak do tej pory, produkcja z udziałem aktora.
Komentarze