Top 10: Najciekawsze polskie filmy dokumentalne nakręcone po 1989 roku

Wielbiciele polskiego kina dokumentalnego mają ostatnio powody do radości. „Joanna” Anety Kopacz i „Nasza klątwa” Tomasza Śliwińskiego otrzymały nominacje do Oscara. Na zakończonym niedawno festiwalu Docs Against Gravity w Warszawie triumfowały natomiast „Nadejdą lepsze czasy” Hanny Polak.

''Takiego pięknego syna urodziłam''
Źródło zdjęć: © East news

/ 11Te historie wydarzyły się naprawdę

Obraz
© mat. dystrybutora

Równie dużych sukcesów możemy spodziewać się także na rozpoczynającym się 31 maja Krakowskim Festiwalu Filmowym.

Z tej okazji warto zapoznać się z subiektywnym wyborem najciekawszych polskich filmów dokumentalnych zrealizowanych po 1989 roku.


/ 11''Takiego pięknego syna urodziłam''

Obraz
© East news

Bodaj najgłośniejsza prowokacja słynnego enfant terrible polskiego dokumentu.

Marcin Koszałka postanowił zszargać jedną z najważniejszych świętości polskiej kultury i stworzyć film o toksycznej relacji ze swoją matką.

„Takiego pięknego syna…” to film boleśnie ironiczny, lecz także przejmujący i niosący oczyszczenie. Dokument Koszałki ma w sobie coś z terapii, która nie tylko pomogła reżyserowi, lecz ma także potencjał, by uzdrowić sytuację w wielu polskich domach.

/ 11''Jak to się robi''

Obraz
© East news

Marcel Łoziński, autor wybitnych antysystemowych dokumentów z okresu PRL-u, swoją prowokacją rozwiewa złudzenia na temat nowej rzeczywistości.

"Jak to się robi" z 2006 roku zuchwale demaskuje mechanizmy działania polskiej polityki. Przy pomocy specjalisty od kreowania medialnego wizerunku, Piotra Tymochowicza, Łoziński wskazuje na metody, dzięki którym szary człowiek bez poglądów łatwo może zamienić się w popularnego lidera.

"Jak to się robi" powstało między innymi po to, by *wyjaśnić fenomen Andrzeja Leppera, ale pozostaje równie aktualne dziś, *w przededniu wyborów prezydenckich.

/ 11''Jeden dzień w PRL''

Obraz
© East news

Mistrz polskiego dokumentu zrealizował pozbawiony publicystycznej dosadności film o minionym ustroju.

Macieja Drygasa nie interesują ważne daty z podręczników ani pełne hipokryzji słowa komunistycznych dygnitarzy.

Twórca „Cudzych listów” skupia się na codziennym życiu zwykłych ludzi. W dokonanym przez niego montażu materiałów archiwalnych z okresu PRL-u wyczucie absurdu rodem z filmów Barei łączy się z rozczulającą nostalgią.

/ 11''Dzieci z Leningradzkiego''

Obraz
© East news

Hanna Polak i Andrzej Celiński ruszyli do postsowieckej Rosji, aby opowiedzieć o bezdomnych dzieciach żyjących na moskiewskich dworcach i stacjach metra.

Przy tej okazji stworzyli film przejmujący, lecz pozbawiony tabloidowych sensacji i płaskiej dosłowności. Choć opowiadali o bohaterach z marginesu, ani przez moment nie tracili wobec nich szacunku i empatii.

Polak pozostała wierna wyznawanym przez siebie wartościom także w znakomicie przyjętym filmie „Nadejdą lepsze czasy”, w którym opowiedziała o dziewczynie dorastającej na największym moskiewskim wysypisku śmieci.

/ 11''Królik po berlińsku''

Obraz
© East news

Spécialité de la maison rodzimego dokumentu przyrządzone przez Bartka Konopkę i docenione nominacją do Oscara w 2010 roku.

Polski reżyser wpadł na pomysł, by opowiedzieć o upadku muru berlińskiego i przemianach politycznych w naszej części Europy.

Zamiast sięgać po skomplikowane wykresy i eksperckie analizy, Konopka zdecydował się na pomysłową metaforę. Tak jak autorzy klasycznych bajek, ubrał historię ludzkich losów i postaw w kostium powiastki o zwierzętach.

/ 11''Wojownik''

Obraz
© Film polski

Jacek Bławut od dawna upodobał sobie historie o silnych jednostkach, które stają do nierównego pojedynku z kapryśnym losem.

W "Wojowniku" pochylił się nad życiorysem Marka Piotrowskiego – znakomitego kickboksera, który w połowie lat 90. zrobił zawrotną karierę w Stanach Zjednoczonych. Niestety, Piotrowski okupił sportowe sukcesy kłopotami zdrowotnymi i problemami w życiu prywatnym.

Bławut ani przez moment nie traci jednak wiary w swojego bohatera i z podziwem portretuje jego nieustającą walkę o godność.

/ 11''Fuck For Forest''

Obraz
© East news

Opowieść o tytułowej organizacji ekologicznej, której członkowie znaleźli osobliwy sposób finansowania swoich akcji. Aby walczyć o przetrwanie lasów amazońskich, bohaterowie kręcą, a następnie dystrybuują w internecie amatorskie filmy porno.

Reżyser Michał Marczak spogląda na młodych buntowników bez świętego oburzenia, ale i naiwnej ekscytacji. W jego ujęciu „Fuck For Forest” okazuje się opowieścią o skazanych na porażkę idealistach, których niedojrzałość jest jednocześnie zabawna i ujmująca.

/ 11''Dziennik z podróży''

Obraz
© East news

Subtelny, poetycki, a chwilami niewymuszenie zabawny portret wybitnego fotografa Tadeusza Rolke.

Film Piotra Stasika to także dokumentalne kino drogi opowiadające o wspólnej podróży bohatera i jego kilkunastoletniego ucznia.

W trakcie jazdy przez prowincjonalną Polskę Tadeusz i Michał bezpretensjonalnie dyskutują o życiu, wartościach i miłości. Opowieść na temat relacji mistrz - uczeń na naszych oczach dyskretnie zmienia się w historię o narodzinach męskiej przyjaźni.

10 / 11''Miłość''

Obraz
© East news

Przebojowy dokument Filipa Dzierżawskiego rekonstruuje losy jednej z najciekawszych polskich grup muzycznych ostatnich lat.

Opowieść o karierze trójmiejskiego zespołu jazzowego to nie tylko fascynująca, obfitująca w zwroty akcji historia pięciu wyrazistych bohaterów.

Przez pryzmat sytuacji rynku muzycznego „Miłość” wiele mówi o politycznych i obyczajowych przemianach polskiej rzeczywistości. Przy okazji film Dzierżawskiego stanowi także uniwersalną historię wystawionej na próbę przyjaźni i godzenia napięć między niezależnością a sławą.

11 / 11''Joanna''

Obraz
© Film polski

Subtelny portret Joanny Sałygi, autorki bloga „Chustka”, który służył jej do opisywania zmagań ze śmiertelną chorobą. Zamiast skupiać się na cierpieniu bohaterki, twórczyni „Joanny” zrealizowała film o smakowaniu życia i celebrowaniu chwilspędzanych z najbliższymi.

Dokument w reżyserii Anety Kopacz okazał się opowieścią o kobiecie, która – mimo ciążącego na niej fatum – okazuje się szczęśliwa i spełniona.

Dzięki temu „Joanna” może być traktowana jako źródło inspiracji zarówno dla chorych jak i zupełnie zdrowych. W 2014 roku film Kopacz doczekał się nominacji do Oscara dla „Najlepszego dokumentu krótkometrażowego”.

Piotr Czerkawski

Wybrane dla Ciebie

Płomienne słowa Agnieszki Holland na scenie. "Przemoc i gwałt rozlewają się po świecie"
Płomienne słowa Agnieszki Holland na scenie. "Przemoc i gwałt rozlewają się po świecie"
Prezes TVP wyszedł na scenę. Złożył deklarację ws. tantiem
Prezes TVP wyszedł na scenę. Złożył deklarację ws. tantiem
Złote Lwy przyznane. Film o ministrantach triumfuje
Złote Lwy przyznane. Film o ministrantach triumfuje
"Wielka Warszawska" do ziewania. Miał być galop, jest spacerek
"Wielka Warszawska" do ziewania. Miał być galop, jest spacerek
Agnieszka Holland do dziennikarzy: "Ja wiem, że odmawia mi się polskości"
Agnieszka Holland do dziennikarzy: "Ja wiem, że odmawia mi się polskości"
Tego się nie da oglądać. "Poczujecie się oszukani i znudzeni"
Tego się nie da oglądać. "Poczujecie się oszukani i znudzeni"
Po morderstwie aktywisty Apple TV+ wstrzymuje premierę serialu. Aktorka zabiera głos
Po morderstwie aktywisty Apple TV+ wstrzymuje premierę serialu. Aktorka zabiera głos
Ciąg dalszy jednak nastąpił. "Wow, to naprawdę świetny film"
Ciąg dalszy jednak nastąpił. "Wow, to naprawdę świetny film"
Grał kochanka Kidman. Teraz mówi o reakcjach fanów. "Nie uwierzysz, co robiłam, oglądając ten film"
Grał kochanka Kidman. Teraz mówi o reakcjach fanów. "Nie uwierzysz, co robiłam, oglądając ten film"
Pobudza najniższe instynkty. "Nadmierna brutalność, ekranowy sadyzm"
Pobudza najniższe instynkty. "Nadmierna brutalność, ekranowy sadyzm"
Zwierzęca krwawa zemsta. Feministyczny horror pokazuje rogi
Zwierzęca krwawa zemsta. Feministyczny horror pokazuje rogi
Emma Watson o relacji z J.K. Rowling po jej transfobicznych komentarzach. "Chcę kochać ludzi"
Emma Watson o relacji z J.K. Rowling po jej transfobicznych komentarzach. "Chcę kochać ludzi"