Zofia Merle
Jedna z najbardziej charakterystycznych aktorek polskich, słynąca z drugoplanowych ról gosposi, służących, ciotek, sprzedawczyń, bufetowych etc., nasyconych specyficznym tylko dla Merle walorem komediowym. Typowe bohaterki grane przez Zofię Merle są gadatliwe, wścibskie, „wszystkowiedzące” i wszystkim się interesujące, a przy tym nigdy nie budzące antypatii, lecz śmiech.
18.07.2011 11:38
Zofia Merle urodziła się 30 marca 1938 roku w Warszawie. Zadebiutowała w 1957 roku w Studenckim Teatrze Satyryków, z którym była związana aż do 1966 roku, kiedy dostała angaż w Teatrze Komedia, gdzie grała - z krótką przerwą –aż do 1990 roku. Wzięła też udział w kilkudziesięciu spektaklach Teatru TV.
Debiut filmowy wiąże się z 1961 rokiem, kiedy aktorka pojawiła się w filmie „Komedianty”. W 1965 roku wystąpiła w jednym z odcinków „Wojny domowej”, rok później zagrała pierwszą większą rolę w „Ktokolwiek wie…” oraz w „Szyfrach” Wojciecha Jerzego Hasa, a w 1967 roku – jako pracownica sklepu w „Komedii pomyłek”.
W 1969 roku zagrała panią sierżant Irenę Molendę w znanej komedii „Rzeczpospolita babska”. Lata 1972⁄73 to rola Magdy Kozłowej w ekranizacji (film i serial) „Chłopów” Stanisława Reymonta w reżyserii Jana Rybkowskiego, a 1975⁄1977 – udział w „Nocach i dniach” Elizy Orzeszkowej w reżyserii Jerzego Antczaka (także jako film i serial).
Zasłynęła jako aktorka w komediach Stanisława Barei („Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz?” 1978, „Miś” 1980, „Alternatywy 4” 1984, „Zmiennicy” 1986). W 1988 roku pojawiła się w produkcji dla młodzieży „Pan Kleks w kosmosie”, później z kolei grała służącą Adelę w serialu dla młodzieży „Janka” (1989-90).
W 1991 roku pojawiła się w roli służącej w „Pannach i wdowach” oraz w „Rozmowach kontrolowanych” Sylwestra Chęcińskiego i Stanisława Tyma, z którym nieraz spotykała się wcześniej na estradzie i na planie filmów Barei. W 2007 roku brawurowo zagrała Marię Wafel w wyreżyserowanej przez Tyma komedii „Ryś”.
** Pojawiła się w „Sławie i chwale” Kutza (1997), w znaczących epizodach u Marka Koterskiego(„Dzień świra”, „Wszyscy jesteśmy Chrystusami”), ponownie u Jerzego Antczaka w filmie „Chopin-pragnienie miłości” oraz gościnnie w takich serialach, jak „Graczykowie”, „Złotopolscy” (rola Cyganki na dworcu centralnym), czy „Świat według Kiepskich”. Na dłużej związała się z „Klanem”, gdzie gra panią Stenię,** gosposię Lubiczów, oraz z „Na dobre i na złe”, w którym wcieliła się w rolę bufetowej Burczykowej. W 2009 roku zagrała w filmie “Piksele” oraz “Fundacja Kultura”.
W 1987 roku Zofia Merle otrzymała odznaczenie Zasłużony Działacz Kultury, a w 2001 - Nagrodę dla Najlepszej Aktorki na Festiwalu Dobrego Humoru w Trójmieście. W 2009 roku otrzymała nagrodę za całokształt twórczości na X Festiwalu Dobrego Humoru w Gdańsku.
Od lat przyjaźni się i współpracuje – zarówno w filmie, jak i na estradzie - ze Stanisławem Tymem. Jest żoną Jana Mayzla.
