16. Europejski Festiwal Filmowy Integracja Ty i Ja: Wciąż jest wiele do zrobienia
Europejski Festiwal Filmowy Integracja Ty i Ja potrwa od 3 do 7 września 2019 r. Zapytaliśmy Barbarę Bielińską – Jaroszyk, dyrektorkę festiwalu na czym organizatorzy będą skupiać się w tym roku.
Szesnasta edycja festiwalu odbędzie się pod hasłem - "Praca. Życie. Scenariusz dla każdego" - będzie ono patronować wielu wydarzeniom, spotkaniom i dyskusjom. Program wypełnią konkursowe i specjalne seanse filmowe, spotkania z ciekawymi gośćmi, wystawy, koncerty, warsztaty i happeningi.
Co jest nadrzędną misją Europejskiego Festiwalu Filmowego Integracja Ty i Ja?
W największym skrócie to integracja poprzez wydarzenia artystyczne. Docieranie z tą ideą do jak największej ilości miejsc – stąd pomysł na organizowanie Małych Festiwali Ty i Ja w małych miejscowościach oraz projekcje festiwalowych filmów w ramach EFF Integracja Ty i Ja w kinach w Polsce, równolegle do głównej imprezy. Na pewno też szeroko pojęta edukacja. W czasie festiwalu organizujemy między innymi spotkania młodzieży szkolnej z gośćmi, by bezpośrednio zetknąć ją z osobami z niepełnosprawnością, ale dla każdego uczestnika festiwalowe spotkania i rozmowy – te w ramach dyskusji i kuluarowe – są lekcją pokory, tolerancji, zrozumienia. Jedna z naszych uczestniczek powiedziała kiedyś, że jest to festiwal miłości człowieka do człowieka. To bardzo piękne i trafne określenie.
Do kogo jest skierowany festiwal? Jakie osoby przyciąga najczęściej?
Festiwal jako wydarzenie bez barier jest skierowany absolutnie do wszystkich. Pytanie o to, czy bardziej potrzebny jest osobom z niepełnosprawnością czy pełnosprawnym zadajemy sobie cały czas. Tym pierwszym daje możliwość wypowiedzi, stawia ich w centrum uwagi. Tym drugim pozwala spojrzeć na rzeczywistość i siebie głębiej. Na pewno jest atrakcyjny dla miłośników i koneserów kina, bo większość filmów to produkcje spoza mainstreamu, niedystrybuowane w Polsce. Impreza budzi coraz większe zainteresowanie wśród twórców filmowych, branży, mediów, a przyciąga wrażliwców, ludzi z otwartą głową, ciekawych świata i ludzi.
Na czym konkretnie organizatorzy skupiają się w tym roku? Czy jest jakaś myśl przewodnia, która odróżnia tegoroczna edycję od poprzednich?
Każda edycja ma temat przewodni, wokół którego w dużej mierze konstruujemy program. W tym roku hasło brzmi "Praca. Życie. Scenariusz dla każdego”. Będziemy rozmawiać o zatrudnieniu osób z niepełnosprawnością, o tym, co oferuje im rynek pracy i jak się w nim odnajdują. Poświęcimy temu zagadnieniu między innymi konferencję współorganizowaną z Powiatowym Urzędem Pracy w Koszalinie, a także spotkania z młodzieżą w szkołach i z publicznością. Chcemy pokazać problem z wielu perspektyw, także osób z niepełnosprawnością, które doskonale sobie radzą w sferze zawodowej, odnoszą sukcesy i inspirują innych do działania.
Jakich gości specjalnych możemy się spodziewać?
Wszyscy są dla nas gośćmi specjalnymi, więc jest ich bardzo wielu. Jak co roku zaprosiliśmy do Koszalina twórców filmów konkursowych wraz z bohaterami, z którymi będzie można spotkać się po seansach. Przyjedzie do nas Tomasz Karcz, projektant mody i stylista ze swoim nowym projektem. Jesteśmy ogromnie szczęśliwi, że udało nam się zaprosić znakomitego aktora, Roberta Więckiewicza, który spotka się z festiwalową publicznością i opowie o swojej roli w filmie "Jak pies z kotem” w reżyserii Janusza Kondratiuka.
Sercem festiwalu jest konkurs na najlepszy film. W jaki sposób te tytuły są oceniane? Jakie cechy filmu decydują o wyróżnieniu i kto będzie zasiadał z jury?
W konkursie filmowym o statuetki Motyla mierzą się filmy fabularne, dokumentalne i amatorskie – realizowane przez osoby z niepełnosprawnością lub przy ich znaczącym udziale. Wybieramy je spośród zgłoszeń z dosłownie całego świata. Bardzo nas cieszy, że sukcesywnie ich przybywa, choć wybranie kilkudziesięciu spośród kilkuset konkursowych obrazów jest zadaniem karkołomnym. Kryterium wyboru jest maksymalne zróżnicowanie – tematów, gatunków, nastrojów, stąd w konkursie zarówno filmy zabawne, jak i wstrząsające, o codzienności, sporcie, życiu emocjonalnym, zawodowym, starości, samotności, pasjach osób z niepełnosprawnością.
Nagrody przyznaje jury. W tym roku zasiada w nim Jowita Budnik, Marzena Trybała, Małgorzata Sobieszczańska, Piotr Wereśniak i Petro Aleksowski. Swojego laureata wybiera też publiczność, a po raz drugi swoją nagrodę przyzna w tym roku jury młodzieżowe.
Jak Polska wypada na tle innych krajów europejskich w podejściu do niepełnosprawności? Czy w ciągu ostatnich lat nastąpił wzrost zainteresowania osobami niepełnosprawnymi? Czy przekłada się ono na praktykę (np. więcej miejsc pracy, udogodnienia dla osób niepełnosprawnych w miejscach publicznych itd.)?
Z naszego doświadczenia wynika, że dziś temat niepełnosprawności jest obecny w mediach, przestrzeni społecznej i debacie publicznej silniej niż szesnaście lat temu, gdy organizowaliśmy pierwszą edycję festiwalu w 2003 r. Niewiele mówiło się wówczas – jeśli w ogóle – o sytuacji osób z niepełnosprawnością, filmów poświęconych temu tematowi było jak na lekarstwo, w sferze kultury był praktycznie nierozpoznany. Stawał się coraz ważniejszy z czasem, zwłaszcza że Polska wstąpiła do Unii Europejskiej i musiała się – na szczęście – z nim zmierzyć. Historia naszego festiwalu biegnie równolegle do tych zmian. Myślę, że choć wiele granic w otoczeniu, architekturze i myśleniu o osobach z niepełnosprawnością dało się zniwelować, również w Polsce, ale wciąż wiele jest do zrobienia.
Barbara Bielińska – Jaroszyk
dyrektor Europejskiego Festiwalu Filmowego Integracja Ty i Ja