Christopher Nolan: jak dobrze znasz twórczość Mistrza?

Do polskich kin trafia długo wyczekiwany film Christophera Nolana pt. „Mroczny rycerz powstaje”. Obraz otrzymuje bardzo pochlebne recenzje i na starcie zarobił już ponad 160 milionów dolarów. Po prawie piętnastu latach od jego fabularnego debiutu Nolan stał się reżyserem kultowym, którego artystyczna wizja zdobywa uznanie milionów kinomanów na całym świecie. Prawdopodobnie nikt przed nim tak perfekcyjnie nie tworzył filmów, które sprawdzałyby się równie dobrze zarówno jako nastawione na rozrywkę letnie kino komercyjne, jak i wymagające artystyczne przedsięwzięcia.

Żadna z jego produkcji do tej pory nie zawiodła, za każdym razem zdobywając uznanie i publiczności, i krytyków. Zwykle współpracuje z żoną, uznaną producentką Emmą Thomas. Prześledź z nami artystyczną drogę Christophera Nolana od filmowego debiutanta do niemalże guru świata filmu, który może stać się Stevenem Spielbergiem swojego pokolenia.

Debiut fabularny Nolana, zrealizowany w rok po jego krótkometrażówce „Doodlebag”, w której mężczyzna… próbuje zabić muchę! W tę rolę wcielił się Jeremy Theobald, który powrócił później także w „Śledząc”, tym razem jako pisarz podążający na ulicy za przypadkowymi osobami w poszukiwaniu artystycznej inspiracji. Pewnego dnia śledzony przez niego mężczyzna (grany przez Alexa Hawa) zauważa go i doprowadza do konfrontacji. Okazuje się, że nazywa się Cobb i jest włamywaczem (jakiekolwiek skojarzenia z „Incepcją” nieprzypadkowe!). Spotkanie ma dla naszego bohatera poważne konsekwencje.

Zrealizowany prawie bez pieniędzy (budżet wyniósł jedynie 6 tysięcy dolarów) i kręcony w weekendy na przełomie roku, doczekał się jedynie limitowanej dystrybucji kinowej. Był jednak ważnym doświadczeniem dla reżysera i otworzył mu drogę do większych projektów.

Szeroka widownia po raz pierwszy poznała reżysera w filmie „Memento”, którego scenariusz powstał na podstawie opowiadania „Memento Mori” autorstwa Jonathana Nolana, brata artysty. Obaj zostali za swoją pracę wyróżnieni pierwszymi nominacjami do Oscara. Głównym bohaterem jest Leonard (Guy Pearce), cierpiący na nietypowy rodzaj amnezji – pamięta wszystko do momentu napadu, w wyniku którego zmarła jego żona, ale nie jest w stanie odtworzyć zdarzeń sprzed 15 minut. Utrwala więc wszystko w formie zdjęć, a nawet tatuaży.

Podobnie jak w „Śledząc” chronologia zdarzeń została zaburzona, co przyczyniło się do tego, że film stał się kultowy w wielu kręgach odbiorców i do dziś jest bardzo wysoko oceniany. W główną rolę kobiecą, Natalie, wcieliła się Carrie-Ann Moss, jeszcze sprzed sukcesu „Matrixa”. W roli Leonarda początkowo widziano Brada Pitta i Aleca Baldwina. Zdjęcia do filmu tym razem trwały jedynie przez miesiąc. Film kosztował 5 milionów dolarów i zwrócił się ponad pięciokrotnie.

Pierwszy remake w filmografii Nolana i pierwszy jego film, do którego oficjalnie nie napisał scenariusza (w rzeczywistości naniósł do niego liczne poprawki). Jest to amerykańska wersja norweskiego thrillera z 1997 roku, w której w porównaniu do oryginałów zmieniono kilka kluczowych aspektów historii. Grupa policjantów z Los Angeles przybywa na Alaskę, by rozwiązać zagadkę brutalnego morderstwa nastolatki. Przygotowana przez oficerów prowokacja nie idzie jednak zgodnie z planem – zabójca znika we mgle, a w trakcie pogoni dochodzi do kolejnej niespodziewanej tragedii.

W rolach głównych obsadzono zdobywców Oscarów – Ala Pacino, Robina Williamsa i Hilary Swank. Czwartym kluczowym bohaterem produkcji jest miejsce akcji – Alaska, gdzie noc nigdy nie nadchodzi i postacie mają wrażenie nieprzerwanej obserwacji. Przychody z wyświetlania filmu wyniosły prawie 114 milionów dolarów, przy 46 milionach wydanych na produkcję.

Pierwsza odsłona przygód Batmana w reżyserii Nolana, odświeżająca historię tego superbohatera, która po teledyskowych, nisko ocenianych filmach Joela Schumachera, została okrzyknięta arcydziełem. Bruce Wayne (Christian Bale) jako mały chłopiec jest świadkiem brutalnej i bezsensownej śmierci swoich rodziców. Po latach przejmuje rodzinne imperium i staje się jednym z największych filantropów w ponurym Gotham City. Aby zapobiec rozrastającej się przestępczości przywdziewa kostium Batmana i rozprawia się z bandytami. Jego przeciwnicy dla wielu widzów okazali się zaskoczeniem, jako że żaden z nich nie był portretowany w filmach Burtona ani Schumachera.

W trakcie 129 dni zdjęciowych Nolan osobiście doglądał każdego ujęcia. Przed rozpoczęciem zdjęć pokazał całej ekipie „Łowcę androidów” Ridleya Scotta i stwierdził: „W ten sposób nakręcimy Batmana”. Nolan sam stworzył postać Rachel, która nie występuje ani w komiksach, ani w poprzednich filmach o Batmanie, i uczynił to z myślą o Katie Holmes, która zagrała tę rolę. Budżet filmu wyniósł aż 150 milionów dolarów, ale wpływy wyniosły prawie 373 miliony na całym świecie.

W przerwie pomiędzy pierwszą a drugą częścią przygód Batmana Nolan zaangażował Christiana Bale’a do roli Alfreda Bordena, jednego z dwóch iluzjonistów toczących ze sobą intensywną rywalizację, która przeradza się w obsesję i doprowadza do tragedii. Drugiego magika, Roberta Angiera, zagrał Hugh Jackman. Osadzona na przełomie XIX i XX wieku w Londynie historia pokazuje, jak bohaterowie nigdy nie przestają sabotować swoje kolejne występy i wpływać na życie ludzi ze swego najbliższego otoczenia.

Film powstał na podstawie powieści Christophera Priesta, który był tak zachwycony pracą Nolana przy „Śledząc” i „Memento”, że nalegał, by to właśnie reżyser „Bezsenności” został twórcą filmowej wersji jego historii. Projektem początkowo zainteresowany był href="http://film.wp.pl/sam-mendes-6032092759425665c">Sam Mendes („American Beauty”). Film kosztował 40 milionów dolarów, ale zarobił 53 miliony na całym świecie. Główne role kobiece przypadły tym razem Rebeccę Hall i Scarlett Johansson, czyli późniejszym przyjaciółkom z „Vicky Cristiny Barcelony” Woody’ego Allena.

Powrót do Batmanowskiej sagi. Tym razem Batman (ponownie Christian Bale) podejmuje współpracę z prokuratorem okręgowym Harveyem Dentem (Aaron Eckhart) i porucznikiem Jimem Gordonem (Gary Oldman), która ma na celu rozpracowanie organizacji przestępczych nękających Gotham City. Miasto szybko pogrąża się jednak w anarchii za sprawą siejącego postrach Jokera (Heath Ledger).

Film zdobył już niemal status kultowego i jego brak nominacji do Oscara dla najlepszego filmu przyczynił się do zmian regulaminu i zwiększenia ilości wyróżnianych produkcji od następnego roku.

Spora część ekipy pierwszej części powróciła do swoich ról. Wyjątek stanowi tu Katie Holmes, którą w roli Rachel zastąpiła Maggie Gyllenhaal. Jako nowe gwiazdy błyszczą Aaron Eckhart i przede wszystkim Heath Ledger, nagrodzony za swoją kreację Oscarem. Ten słynny australijski aktor zmarł niespodziewanie 22 stycznia 2008 roku, prawie pół roku przed oficjalną premierą filmu. Za oficjalną przyczynę śmierci uznaje się przedawkowanie leków. Christopher Nolan ponownie nadzorował każde ujęcie, które pojawiło się w filmie. Przy 185 milionach dolarów wydanych na produkcję wpływy z całego świata przekroczyły miliard dolarów.

Dom Cobb (Leonardo DiCaprio) i jego współpracownicy pojęli groźną sztukę wkradania się do ludzkich umysłów i wydobywania z nich sekretów w fazie snu, kiedy świadomość umysłu jest najniższa. Poszukiwany przez policję nie może wrócić do domu, gdzie czekają na niego dzieci. Wpływowy biznesman Saito (Ken Watanabe) składa mu ofertę – oczyści jego imię i umożliwi powrót do rodziny, jeśli ten zdecyduje się włamać do umysłu jego biznesowego przeciwnika i, zamiast ukraść jego myśli, zaszczepi w nim ideę. Cobb podejmuje się tego zadania, mimo iż jego własny sekret może narazić resztę jego zespołu na śmiertelne niebezpieczeństwo.

Pod względem artystycznym href="http://film.wp.pl/incepcja-6029513675105409c">„Incepcja” była do tej pory największym sukcesem Nolana obok „Mrocznego rycerza”, zdobywając 8 nominacji do Oscara i wygrywając 4 statuetki. Nolan był nominowany dwukrotnie (jako producent w kategorii „najlepszy film” i jako twórca scenariusza) i brak nominacji za reżyserię spotkał się z kolejną falą krytyki pod adresem Akademii. Film okazał się również kinowym fenomenem, jako że jego fabuła – a szczególnie niejednoznaczne zakończenie – były gorąco dyskutowane przez widzów po wyjściu z kina i przede wszystkim na wszystkich możliwych portalach filmowych. Przy budżecie 160 milionów dolarów „Incepcja” przyniosła trochę ponad 825,5 mln dolarów zysku.

Trzecia odsłona przygód Batmana w interpretacji Christophera Nolana, który przyznał, że nie zamierza kręcić więcej filmów o Człowieku-Nietoperzu, choć dodał przy tym, że jego zdaniem seria ta wymaga odświeżania i nie miałby nic przeciwko, aby z historią komiksowego bohatera zmierzyli się inni twórcy. Tym razem Batman (po raz trzeci Christian Bale) będzie musiał stawić czoła szalonemu terroryście Bane’owi (Tom Hardy) i seksownej Kobiecie-Kot (Anne Hathaway).

Film był wyczekiwany przez fanów na całym świecie. Radość z powrotu superbohatera na ekrany kin została zmącona tragedią w Kolorado, gdzie 24-letni mężczyzna zaczął strzelać do ludzi zgromadzonych w kinie, zabijając 12 z nich i raniąc kilkadziesiąt innych. Twórcy filmu w publicznych oświadczeniach złożyli kondolencje rodzinom zmarłych, a Christian Bale odwiedził rannych w szpitalu. Nasza recenzentka, Katarzyna Kasperska, uważa, że „Mroczny Rycerz powstaje” jest idealnym dopełnieniem Nolanowskiej trylogii filmów o Batmanie i stanie się klasykiem kina. Całą recenzję możecie przeczytać tutaj. Oficjalne wpływy z 25 lipca (po 5 dniach od premiery) wyniosły prawie 270 milionów dolarów, a więc o prawie 20 milionów dolarów więcej niż wyniósł budżet całej produkcji. Film ma olbrzymią szansę powtórzyć
sukces „Mrocznego Rycerza”, który zarobił ponad miliard dolarów.

(kn)