"Krzyżacy": kulisy powstawania najsłynniejszych scen

Obraz
Źródło zdjęć: © Materiały prasowe

/ 8Film podzielił krytykę

Obraz
© Materiały prasowe

„Krzyżacy” Aleksandra Forda, adaptacja powieści Henryka Sienkiewicza, wciąż uznawani są za najbardziej dochodowy film w całej historii polskiej kinematografii – w ciągu kilku miesięcy obejrzały go aż 2 miliony widzów; do 1987 roku przed ekranami zgromadził ponad 32 miliony.

Pierwszy pokaz odbył się 15 lipca 1960 roku, w 550. rocznicę bitwy pod Grunwaldem, ale oficjalna premiera miała miejsce 2 września 1960 roku.

„Krzyżacy” od samego początku wzbudzali ogromne emocje i podzielili krytykę (byli nawet polskim kandydatem do Oscara, lecz nominacji nie uzyskali); furorę robili aktorzy, wcielający się w głównych bohaterów, a także anegdoty z planu – a tych było naprawdę wiele.

Ford i jego ekipa nie ukrywali, że musieli zmagać się z licznymi trudnościami – psującym się jedzeniem, agresywnymi zwierzętami i aktorami, którzy nieustannie łamali sobie kończyny.

/ 8Niegrzeczny niedźwiedź

Obraz
© Materiały prasowe

Jedną z najsłynniejszych scen jest ta, w której Zbyszko grany przez Mieczysława Kalenika bierze udział w polowaniu na niedźwiedzia. Naturalnie – nie obeszło się bez problemów. Niedźwiedź, wypożyczony z cyrku, został przywiązany do drzewa stalową linką, ale to i tak nie uchroniło Kalenika przed atakiem zwierzęcia.

- Prace nad filmem zaczęły się od mojej sceny walki z niedźwiedziem? A dlaczego tak? Bo jak ten niedźwiedź by mine rozszarpał, mogliby wziąć innego Zbyszka – żartował w wywiadzie z Adą Romanowską. - Ford przyszedł, podrapał się po wąsach i był zadowolony. Ale operator mówi, że ma jeszcze trochę taśmy. Mówi: „Mietek, Mietek! Ja jeszcze zrobię zbliżenie twojej głowy i niedźwiedziego łba”. Podszedłem wtedy do miśka i przestraszyłem się go. Dopiero! On to wyczuł, a że mańkut był, więc łupną mnie lewą łapął. I to z jaką siłą mnie walnął! Ważyłem wtedy 82 kg i przeleciałem około dziesięć metrów w powietrzu. Potem niedźwiedź uciekł — zerwał stalową linkę i poszedł do lasu. Kobiety, które zbierały jagody, o mały włos nie dostały zawału. Bo niedźwiedź w lesie?

/ 8Wypadki na planie

Obraz
© Materiały prasowe

Na tym pech Kalenika się nie skończył. Choć ze starcia z niedźwiedziem wyszedł cało, w scenach z koniem nie miał już takiego szczęścia.

- Gdy pewnego razu jechał na plan filmowy, koń, którego dosiadał pośliznął się i upadł na bok – opowiadał w „Tygodniku Ciechanowskim” Tadeusz Czarnecki, asystent reżysera. - Ponieważ aktor był w zbroi, nie zdążył na czas wyciągnąć nogi i doznał niedużego złamania nogi. Potem przez pewien czas z tego powodu miał nogę w gipsie i był fotografowany tylko z jednej, zdrowej strony.
Kalenik nie był jedynym poszkodowanym.

- Były też inne wypadki, ale żaden z nich nie był śmiertelny – dodawał Czarnecki. - Co najwyżej ktoś od czasu do czasu trafił do szpitala. Było też na planie podczas bitwy grunwaldzkiej jedno zderzenie koni w pędzie. Aż poszła im z nosów krew, ale przeżyły. Trzeba pamiętać o tym, że w tamtych czasach nie było zwyczaju korzystania z usług kaskaderów.

/ 8Bunt statystów

Obraz
© East News

Problemy pojawiły się też przy kręceniu scen uczt – albo statyści pożerali błyskawicznie stojące na stołach frykasy, albo jedzenie szybko się psuło.

- Pierwszego dnia, kiedy przywieźli te upieczone cielaki i prosiaki, jeszcze przed kręceniem sceny, statyści, a było ich tam ze dwie setki, rzucili się żreć to mięso, bo pachniało wspaniale. Kierownicy produkcji wrzeszczeli, że odbiorą im dniówkę. Statyści się przestraszyli – opowiadał Ryszard Ronczewski w „Gazecie Wyborczej”. Kolejny problem pojawił się kilka dni później.

- Na kręcenie scen trzeba czekać, w atelier od reflektorów było gorąco, a mięso wciąż tam stało. Kręcili dopiero trzeciego dnia, kiedy ono już woniało. Mówią do statystów: macie to jeść. Wybuchł bunt. Statyści, że do ust tego nie wezmą, bo śmierdzi – dodawał. - Musieli upiec jeszcze raz mięso i tym razem kręcili pierwszego dnia.

/ 8"Ty, Jagiełło..."

Obraz
© East News

Do buntu o mało nie doszło też podczas kręcenia scen uczty na Wawelu – wówczas ekipa znacznie się już wycwaniła i zrezygnowała z podawania prawdziwego jedzenia.

- Stoły były zastawione suto: dziczyzna, drób, bażanty, tylko że, jak to w filmie, z papier mâché – opowiadał Emil Karewicz, ekranowy Jagiełło. - Wszyscy udawali jedzenie, oczywiście za wyjątkiem króla, który jadł prawdziwego kurczaka. Podawano mi go do każdego ujęcia, a ujęć było sporo. Król nie mógł jeść napoczętego kurczaka, więc ciągle dostawałem nowego. Koledzy, grający polskich rycerzy i Krzyżaków, byli straszliwie głodni, bo kręciliśmy od rana, już sporo godzin. W brzuchach im burczało. W końcu jeden z Krzyżaków nie wytrzymał i powiedział: „Ty, Jagiełło, bądź człowiekiem, rzuć chociaż skrzydełko”...

/ 8Dwa nagie miecze

Obraz
© Materiały prasowe

Karewicz zdradzał też, jak powstała scena, w której rycerze krzyżaccy przynoszą mu dwa nagie miecze.

- Miecze błyszczą, koń się płoszy, a ja przy każdym ujęciu zlatuję na ziemię - wspominał w „Super Expressie”. - Wstyd mi się przyznać, ale musieliśmy nakręcić tę scenę ze mną siedzącym na koźle zbitym z desek, bo tylko w ten sposób mogłem dostojnie wypowiedzieć kwestię: "Biorę te miecze jako wróżbę zwycięstwa".

/ 8Krowi lincz

Obraz
© Materiały prasowe

Henryk Czarnecki wspominał, że Ford niezwykle dbał o szczegóły i chciał, by wszystko było jak najbardziej realistyczne – choć nie zawsze mu się to udawało.

- Ford chciał mieć na planie polskie bydło rasy czerwonej, bo takie w tamtych czasach na naszych ziemiach żyło. Biało-czarne holenderki pojawiły się w Polsce znacznie później, bodajże na początku XVIII wieku. Czerwone bydło na plan miało być dowiezione z jakiegoś PGR-u, ale z jakichś przyczyn nie dojechało – opowiadał asystent reżysera w „Tygodniku Ciechanowskim”. - Wtedy ktoś wpadł na pomysł, żeby łaciate krowy rasy holenderskiej pomalować na czerwono. To był szaleńczy pomysł. Bo po pomalowaniu jednej krowy na czerwono pozostałe szybko dostrzegły w niej odmieńca i siłą zaczęły wypychać ze stada. Czym prędzej trzeba było ją zabrać, aby nie dopuścić do krowiego linczu. Krowa ocalała, ale w filmie opowiadającym o czasach średniowiecze pojawiły się krowy z innej epoki.

/ 8Statysta z zegarkiem

Obraz
© East News

O błędach w „Krzyżakach” krążą już legendy – ale okazuje się, że nie wszystkie słynne filmowe wpadki faktycznie się wydarzyły.

- Często można usłyszeć, że w jednej ze scen „Krzyżaków” w dalekim tle widać pochodzącą z całkiem innej epoki historycznej ciężarówkę. To nieprawda. Ciężarówkę widać, ale w innym, choć też nakręconym na podstawie prozy Sienkiewicza filmie — „Panu Wołodyjowskim” - twierdził Czarnecki. - Można także usłyszeć, że w dalekim planie „Krzyżaków” można wypatrzyć druty linii energetycznej. To też nie jest zgodne z prawdą. Linia przed zdjęciami została położona, a słupy zamaskowane wiatrakami.

Przyznawał jednak:

- Prawda jest natomiast, że na ręku jednego ze statystów kamera wypatrzyła zegarek, którego w żadnym wypadku nie powinien na planie nosić.

Źródło artykułu: WP Film

Wybrane dla Ciebie

To były wczesne objawy demencji. Żona Bruce'a zauważyła, jak się zmienił
To były wczesne objawy demencji. Żona Bruce'a zauważyła, jak się zmienił
Ostatni film kultowego duetu. Zdjęcia z nowego filmu Pasikowskiego w plenerze
Ostatni film kultowego duetu. Zdjęcia z nowego filmu Pasikowskiego w plenerze
Hit do obejrzenia w domu. W kinach zarobił blisko 400 mln dolarów
Hit do obejrzenia w domu. W kinach zarobił blisko 400 mln dolarów
Nowy przebój Netfliksa. Tak makabrycznej historii jeszcze nie pokazali
Nowy przebój Netfliksa. Tak makabrycznej historii jeszcze nie pokazali
Znów będą kontrowersje? Mocny zwiastun nowego filmu Smarzowskiego
Znów będą kontrowersje? Mocny zwiastun nowego filmu Smarzowskiego
Dwayne Johnson o roli w "Smaching Machine". "Naprawdę tego pragnąłem"
Dwayne Johnson o roli w "Smaching Machine". "Naprawdę tego pragnąłem"
Nabrała masy mięśniowej. Niemal jak Dwayne The Rock Johnson
Nabrała masy mięśniowej. Niemal jak Dwayne The Rock Johnson
Gwiazda "Plotkary" w odważnym teledysku. Wystąpiła całkiem nago
Gwiazda "Plotkary" w odważnym teledysku. Wystąpiła całkiem nago
"Dzieci znów mogą być dziećmi". Żona aktora broni decyzji o umieszczeniu go w drugim domu
"Dzieci znów mogą być dziećmi". Żona aktora broni decyzji o umieszczeniu go w drugim domu
Toksyczny fandom. Widzowie atakują gwiazdy serialu, jest oświadczenie
Toksyczny fandom. Widzowie atakują gwiazdy serialu, jest oświadczenie
Polski przebój roku? O roli Lindy będzie głośno
Polski przebój roku? O roli Lindy będzie głośno
Channing Tatum o skutkach utraty wagi. Ekstremalnie schudł dla roli
Channing Tatum o skutkach utraty wagi. Ekstremalnie schudł dla roli