TOP 10: Filmy francuskie

Filmy francuskie budzą skrajne emocje – jedni je kochają, drudzy natomiast starają się omijać produkcje z tego kraju szerokim łukiem. Pewne jest natomiast, że francuska kinematografia należy do jednych z najbardziej charakterystycznych w Europie i trudno nie zauważyć jej znaczącego wpływu na rozwój sztuki filmowej w innych krajach. To przecież we Francji pod koniec XIX wieku narodziło się kino i właśnie tam powstawały nurty, które inspirowały później wielu reżyserów na całym świecie.

Z okazji premiery filmu "W cieniu kobiet" postanowiliśmy przypomnieć dziesięć najlepszych filmów francuskich w historii. Zobaczmy raz jeszcze oryginalne i ponadczasowe obrazy, które nierzadko zmieniały oblicze kina. Oto TOP 10 najlepszych francuskich filmów wszech czasów.

Nasze zestawienie otwiera słynny obraz Rogera Vadima „I Bóg stworzył kobietę” z roku 1956. Film ten opowiada historię osiemnastoletniej sieroty Juliete Hardy (Brigitte Bardot), która trafia pod opiekę pewnego bezdzietnego małżeństwa. Dziewczyna została obdarowana przez naturę niezwykle atrakcyjną i ponętną urodą, co nie umyka uwadze mężczyzn. Juliete dodatkowo eksponuje swoje wdzięki wyzywającym ubiorem, a zainteresowanie ze strony płci przeciwnej sprawia jej prawdziwą radość. Główną bohaterkę szczególnie mocno adoruje zamożny Eric Carradine (Curd Jürgens), jednak dziewczyna zakochana jest jednak w Michaelu Tardieu (Jean-Louis Trintignant), z którym bierze ostatecznie ślub. W pewnym momencie los bohaterki wyjątkowo się komplikuje.

Film ten odniósł niebywały sukces zarówno we Francji, jak i w innych europejskich krajach. Ogromny w tym udział miała oczywiście wspomniana Brigitte Bardot, która niemal natychmiast stała się symbolem ówczesnego seksapilu. Widownia (szczególnie jej męska część) oszalała na punkcie aktorki, a jej występ w „I Bóg stworzył kobietę” znacząco przyczynił się do zmian w postrzeganiu zmysłowej erotyki w sztuce filmowej.

"Prorok" Jacques’a Audiarda to kryminalna opowieść o dziewiętnastoletnim Maliku El Djebenie, który zostaje skazany na sześcioletni pobyt w więzieniu. Chłopak początkowo czuje się za kratkami osamotniony i opuszczony. Jego osoba przykuwa jednak uwagę szefa gangu z Korsyki. Malik zostaje przez niego wciągnięty w mroczny i niebezpieczny świat mafijnych porachunków, a dzięki kolejnym wykonywanym misjom, bohater buduje swoją reputację wśród innych więźniów. Malik w pewnym momencie jest w stanie zrobić dosłownie wszystko, aby objąć szefostwo w gangu.

"Prorok" został okrzyknięty jednym z najlepszych filmów francuskich ostatnich lat – krytyka doceniła jego bezkompromisowość oraz rewelacyjne kreacje aktorskie. Obraz zgarnął szereg prestiżowych nagród, w tym aż siedem statuetek Cezarów. Film był również nominowany do Oscara w kategorii „Najlepszy film nieanglojęzyczny”.

Ósmą lokatę rankingu najlepszych francuskich filmów zajął „Wielki błękit” w reżyserii Luca Bessona. Jest to opowieść o dwóch wybitnych nurkach - Enzo Molinarim i Jacques’u Mayolu (Jean Reno i Jean-Marc Barr) - rywalizujących ze sobą w tzw. free divingu. Mimo że prywatnie łączy ich przyjaźń, podczas zawodów bohaterowie chcą za wszelką cenę udowodnić swoją wyższość nad rywalem. Obaj nurkowie znacząco się od siebie różnią – Enzo to typ celebryty i duszy towarzystwa, natomiast Jacques jest niezwykle skrytym i nieśmiałym mężczyzną, który zdecydowanie lepiej czuje się w towarzystwie delfinów niż ludzi. W życiu Mayola dochodzi do małej rewolucji, gdy poznaje piękną Johannę (Rosanna Arquette).

"Wielki błękit" urzeka swoją atmosferą oraz przepięknymi zdjęciami. Szczególne wrażenie robią liczne ujęcia podwodne, ukazujące magię tytułowego błękitu. Godna pochwały jest także warstwa muzyczna filmu, nagrodzona zresztą dwoma statuetkami Cezarów w roku 1989.

"Nieodwracalne" w reżyserii Gaspara Noégo to jeden z najbardziej kontrowersyjnych filmów w historii francuskiej i światowej kinematografii. Wyprodukowany w 2002 roku obraz przedstawia historię dwóch mężczyzn poszukujących sprawcy brutalnego gwałtu na dziewczynie jednego z nich. Całość zostaje zaprezentowana w kolejności odwrotnej do chronologicznej (przedstawione na początku filmu sceny wydarzyły się tak naprawdę na samum końcu fabuły). W głównych rolach wystąpili Monica Bellucci, Vincent Cassel oraz Albert Dupontel.

"Nieodwracalne" z pewnością nie należy zaliczyć do filmów łatwych i przyjemnych w odbiorze.To niezwykle brutalny obraz, który wręcz z reporterską precyzją ukazuje widzowi nawet najokrutniejsze sceny. Dzieło Noégo podzieliło krytykę i wywołało wiele kontrowersji. Część widowni doceniła techniczny warsztat reżysera i jego eksperymentalne podejście do prowadzenia historii. Nie brakowało jednak wielu głosów sprzeciwu wobec narażenia widowni na niezwykle brutalny seans, mogący pozostawić po sobie wyraźne ślady w psychice.

W naszym zestawieniu „Filmy francuskie – TOP 10” nie mogło zabraknąć miejsca dla jedynych w swoim rodzaju francuskich komedii. Niekwestionowaną ikoną tego gatunku w kraju żabich udek był oczywiście Louis de Funès. Szósta lokata rankingu przypadła ponadczasowemu „Żandarmowi z Saint-Tropez” w reżyserii Jeana Giraulta.

Głównym bohaterem filmu jest tytułowy żandarm, a konkretnie Ludovic Cruchot, który mimo swej niegroźnej postury daje się poznać jako funkcjonariusz o despotycznym i bardzo nerwowym usposobieniu. Cruchot zostaje pewnego dnia mianowany szefem żandarmerii w słynnym kurorcie Saint-Tropez. Po przyjeździe do miasta bohater rozpoczyna pełną humoru i groteski walkę z wszechobecnymi na plaży nudystami. Cruchot tak bardzo oddaje się swojemu zadaniu, że nie zauważa problemów, z jakimi problemami boryka się jego 18-letnia córka Nicole.

W połowie zestawienia najlepszych francuskich filmów znaleźli się „Nietykalni” w reżyserii Erica Toledano i Oliviera Nakache. To oparta na faktach historia przyjaźni sparaliżowanego milionera Philippe’a (François Cluzet) i jego opiekuna Drissa (Omar Sy). Na pozór dzieli ich wszystko – Philippe to prawdziwy hrabia XXI wieku żyjący w eleganckiej i ekskluzywnej willi ze służbą. Driss natomiast to wywodzący się z imigranckiej rodziny młody mężczyzna z kryminalną przeszłością, dla którego liczy się przede wszystkim dobra zabawa. Los sprawia, że życiowe ścieżki Drissa i Philippe’a krzyżują się. Z czasem sparaliżowany arystokrata i jego pielęgniarz stają się dla siebie największymi przyjaciółmi.

„Nietykalni” to bardzo sprawnie i lekko opowiedziana historia o przyjaźni, która potrafi pokonać wszelkie bariery. Sporo nietuzinkowego (także czarnego) humoru, świetne kreacje aktorskie oraz brak sztampy sprawiają, że film ten przypadł do gustu widzom na całym świecie.

Czwarta lokata rankingu najlepszych filmów francuskich w historii przypadła kultowej "Nienawiści" Mathieu Kassovitza. Głównymi bohaterami opowieści są młodzi mieszkańcy paryskich przedmieść – Vinz, Hubert oraz Saïd (Vincent Cassel, Hubert Koundé oraz Saïd Taghmaoui). Młodzi mężczyźni na wieść o tym, że ich bliski przyjaciel został poważnie ranny w starciach imigrantów z policją, wyrażają swoją wściekłość wobec służb i organów państwa. Gdy wszystko wskazuje na to, że kolejny dzień spędzą na bezcelowym szwendaniu się po blokowiskach, Vinz znajduje zgubioną przez policję broń. Chłopak odgraża się, że jeśli jego ranny kolega umrze, dokona morderstwa na policjancie.

„Nienawiść” w naturalistyczny sposób pokazuje mechanizm myślenia człowieka przesiąkniętego agresją i zawiścią. To także bardzo realistyczny obraz ukazujący problemy mieszkańców biednych przedmieść Paryża, ukazywanego do tej pory jako miasta miłości, tradycji i kultury.

Jednym z największych wydarzeń w historii francuskiej kinematografii, jest pojawienie się na przełomie lat 50. i 60. nowego nurtu, który wpłynął znacząco na twórczość reżyserów całego świata. Mowa tu oczywiście o Nowej Fali, będącej swoistym odrzuceniem dotychczasowych konwencji oraz ustalonych ram.* Za najsłynniejszy film tego kierunku bez wątpienia należy uznać „Do utraty tchu” w reżyserii Jeana-Luca Godarda.*

„Do utraty tchu” opowiada historię Michela Poiccarda (Jean-Paul Belmondo) – młodego i zbuntowanego mężczyzny, który korzystając z okazji kradnie samochód i zabija policjanta chcącego złapać go na gorącym uczynku. Michel ucieka do Paryża, gdzie ma odebrać od dłużnika należne mu pieniądze. Te posłużyć mają głównemu bohaterowi w ucieczce za granicę. W Paryżu Michel nawiązuje bardzo intymną znajomość z amerykańską studentką Patricią (Jean Seberg). Namawia on gorąco młodą kobietę do wspólnego wyjazdu i gdy wydaje się, że jego plan opuszczenia Francji się ziści, niepokorny buntownik napotyka niespodziewane problemy…

Drugie miejsce rankingu najlepszych filmów francuskich przypadło „Leonowi zawodowcowi” w reżyserii Luca Bessona. Ta amerykańsko-francuska koprodukcja to niezwykła opowieść o bezwzględnym płatnym mordercy Leonie (Jean Reno), który zawiązuje niezwykłą przyjaźń z pochodzącą z patologicznego środowiska dziewczynką Matyldą (Natalie Portman). Leon nie jest typem macho i agresywnego brutala. To prawdziwy profesjonalista w swoim fachu, zachowujący zimna krew oraz spokój. Gdy Matylda zostaje przygarnięta pod dach głównego bohatera, postanawia pomóc mu w wykonaniu morderczego zlecenia.

„Leon zawodowiec” okazał się wielkim komercyjnym sukcesem– film zdobył uznanie krytyków i dziś zaliczany jest do najlepszych produkcji lat 90. Dzieło Bessona otworzyło również młodziutkiej Natalie Portman drzwi do wielkiej kariery, a sama aktorka zaliczyła jeden z najbardziej spektakularnych debiutów na wielkim ekranie.

Pierwsze miejsce rankingu „Filmy francuskie – TOP 10” przypadło „Amelii” Jean-Pierre Jeuneta. To magiczna opowieść o dwudziestoletniej skromnej dziewczynie, która wiedzie spokojne życie w Paryżu. Pewnego dnia bohaterka odnajduje pudełko ze skarbami z dzieciństwa, należącego do nieznanego mężczyzny. Amelia postanawia znaleźć właściciela przedmiotów i zwrócić mu je, zanim dostaną się w niepowołane ręce. Radość sprawiona zaskoczonemu mężczyźnie powoduje, że Amelia odnajduje swoje życiowe powołanie. Od teraz jej głównym celem staje się uszczęśliwianie innych.

„Amelia” to niezwykle plastyczny oraz napawający optymizmem film, który urzeka swym klimatem oraz atmosferą. Nie bez przyczyny obraz ten jest najpopularniejszą francuską produkcją poza Francją. Dzieło Jeuneta obsypane zostało wieloma nagrodami, w tym między innymi dwoma statuetkami BAFTA oraz pięcioma Cezarami.
W. Chentkiewicz