TOP 10: Filmy dokumentalne

Filmy dokumentalne, jak żadne inne, ukazują bez ogródek realia otaczającego nas świata. Często bezkompromisowe i szokujące, przedstawiają widzowi historie, do których scenariusz napisało samo życie. Najlepsze filmy dokumentalne nie tylko jednak rzetelnie opisują pewne wydarzenia, opierając się na potwierdzonych faktach, ale też posiadają w sobie wyjątkowy pierwiastek artystyczny.

Z okazji niedawnej premiery najnowszego dokumentu Janusza Mrozowskiego pt. „Autorki”, przygotowaliśmy specjalne zestawienie najlepszych filmów dokumentalnych wszech czasów.

To łamiąca wszelkie stereotypy historia o niepełnosprawnych zawodnikach rugby. Przed laty ich plany i marzenia legły w gruzach, gdy w wyniku nieszczęśliwych wypadków lub groźnych schorzeń utracili czucie w nogach. Przykuci do wózków inwalidzkich bohaterowie odnajdują w sporcie ucieczkę od problemów, z którymi muszą borykać się każdego dnia. Dzięki rugby choć na chwilę zapominają, że ich życie jest nierówną walką z otaczającą rzeczywistością.

„Murderball – gra o życie” to wyjątkowy obraz niepełnosprawnych herosów, którzy dzięki rugby pokonują własne granice. Dokument jest opowieścią o ludziach pełnych pasji, determinacji i wewnętrznej siły. Obraz Rubina i Shapiro został obsypany licznymi nagrodami filmowymi – w roku 2006 otarł się nawet o statuetkę Oscara.

Zapomniane i porzucone, każdego dnia dosłownie walczą o przetrwanie. Kamera z reporterską precyzją ukazuje okrutną rzeczywistość, w jakiej obracają się bohaterowie dokumentu.

Film Hanny Polak i Andrzeja Celińskiego to przygnębiający obraz, który na długo zapada w pamięci widza.Młodocianym bohaterom dokumentu nie obce są głód, mróz, alkohol, środki odurzające i brutalność policji. Choć cały świat odwrócił się do nich plecami, nadal wierzą, że spotka ich w życiu odrobina szczęścia.

Nagrodzony Cezarem obraz w niezwykle efektowny sposób pokazuje życie władców przestworzy – ptaków. Film zyskał uznanie krytyków oraz widzów dzięki zapierającym dech w piersiach zdjęciom, prezentującym migracje ptactwa w celu znalezienia pożywienia i przedłużenia gatunku.

„Makrokosmos” to kolejny po „Mikrokosmosie” film francuskiego producenta Jacques'a Perrina, który nadał gatunkowi kina przyrodniczego zupełnie nowej jakości. Dzięki zastosowaniu na etapie produkcji zaawansowanej techniki, widzowie po raz pierwszy mogli niemal od podszewki zobaczyć naturalne środowisko życia poszczególnych gatunków ptaków.

To piękny i jedyny w swoim rodzaju dokument, który na zawsze zapisał się na kartach historii kina.

To wyjątkowy film dokumentalny w reżyserii Jamesa Marsha, stanowiący osobistą relację głównego bohatera z przygotowań do największego wyczynu w jego artystycznej karierze, czyli przejścia po linie zawieszonej na szczytach legendarnych wież World Trade Center.

„Człowiek na linie” to pełna pasji opowieść o człowieku, dla którego nie ma rzeczy niemożliwych.Obraz Marsha zgarnął szereg prestiżowych nagród, w tym także Oscara za najlepszą pełnometrażową produkcję dokumentalną.

To ponad trzygodzinny zapis najważniejszego wydarzenia muzycznego zeszłego stulecia, czyli festiwalu Woodstock, który w roku 1969 zgromadził na farmie Bethel blisko pół miliona fanów gitarowych brzmień.

Dokument obrazuje fenomen hipisowskiego światopoglądu, sprzeciwiającego się działaniom militarnym w Wietnamie oraz propagującego wolną miłość. Przede wszystkim jednak „Woodstock” wypełniony jest ponadczasową muzyką, która nie starzeje się mimo upływu lat.

„Woodstock” to prawdziwa gratka dla wszystkich fanów klasyki rocka. Obraz Wadleigha w pełni oddaje atmosferę festiwalu, który urósł do rangi legendy.Film został w 1971 roku nagrodzony Oscarem za najlepszy pełnometrażowy dokument.

Głównymi bohaterami opowieści są króliki, które zamieszkiwały obszar między murami dzielącymi Berlin w czasie trwania zimnej wojny. To właśnie z perspektywy stworzeń zaprezentowany zostaje polityczny konflikt między kapitalistycznym zachodem a komunistycznym wschodem. Żyjące między murami króliki stają się wymowną alegorią zwykłego człowieka, cierpiącego na ideologicznym sporze toczonym na szczeblach władzy.

„Królik po berlińsku” zebrał niezwykle entuzjastyczne recenzje i zdobył kilka istotnych festiwalowych nagród. Film był także nominowany do Oscara w roku 2010.

Tuż za podium zestawienia najlepszych filmów dokumentalnych ulokowała się „Sól ziemi” w reżyserii Juliano Ribeiro Salgado i Wima Wandersa. To niezwykle barwna, pełna ciekawostek oraz rozmaitych smaczków opowieść o życiu i pracy słynnego brazylijskiego fotografa – Sebastiao Salgado.

Główny bohater dokumentu zasłynął w świecie jako „fotograf rynsztoków”. Jego zdjęcia przedstawiają najczęściej dramaty jednostek ludzkich spowodowane biedą, ubóstwem, pracą w nieludzkich warunkach, konfliktami zbrojnymi czy głodem.

„Sól ziemi” to jednak nie tylko zapis ścieżki zawodowej Salgado. Film jest swoistym hołdem jednego z reżyserów (będącego synem głównego bohatera) dla całego życia Sebastiao i wyznawanych przez niego wartości. Przejmujący i inspirujący dokument, który zdecydowanie warto poznać.

Nagrodzony Oscarem obraz jest niezwykłą historią amerykańskiego muzyka Sixto Rodrigueza, któremu pod koniec lat 60. producenci wróżyli ogromną karierę. Niestety, w rzeczywistości jego płyty nie zyskały w Stanach rozgłosu, a sam artysta całkowicie zniknął z życia publicznego. Nie brakowało nawet pogłosek, że Sixto popełnił samobójstwo. Tymczasem kopie albumów Rodrigueza trafiły do odległej Republiki Południowej Afryki. W przeciągu dwudziestu lat sprzedawały się tam lepiej nawet od płyt Elvisa Presleya. Dwóch afrykańskich fanów muzyki Sixto postanawia dowiedzieć się, gdzie przepadł ich idol.

„Sugar Man” to nieprawdopodobna historia człowieka, który przez lata nie był świadomy swej ogromnej popularności. Dokument jest świadectwem ogromnej potęgi muzyki, a także dowodem na to, że do każdego z nas szczęście może się wreszcie uśmiechnąć.

Obraz ten jest kilkunastominutową sondą społeczną, w której uczestnicy odpowiadali na trzy pozornie nieskomplikowane pytania: „Kim jesteś?”, „Czego byś chciał?”, „Co jest dla Ciebie najważniejsze?”. Udział w ankiecie wzięły łącznie 44 osoby w różnym wieku – od małego dziecka po stuletnią staruszkę. Każdemu z osobna Kieślowski przeznaczył tylko jedno ujęcie.

„Gadające do głowy” w wymowny sposób pokazują, jak zmienia się nasz światopogląd wraz z upływem czasu. Dokument jest niezwykle subtelnym obrazem ludzkiego przemijania, a zebrane w jedną całość odpowiedzi bohaterów filmu stanowią psychologiczny portret Polaków żyjących w czasach PRL-u.

To wzruszająca i skłaniająca do refleksji produkcja, ukazująca wszystkie aspekty życia na ziemi. Twórcy prezentują widzom uroki naszej planety – jej naturalne piękno i siłę - jednak przede wszystkim skupiają się na ludzkim gatunku, którego poczynania często doprowadzają do samozagłady.

„Baraka” to przejmujący film o narodzinach, śmierci, miłości, okrucieństwie, pięknie, brzydocie, radości oraz rozpaczy.Zrealizowana z ogromnym rozmachem produkcja stanowi skondensowany obraz życia ludzkości na Ziemi. Uniwersalna i ponadczasowa opowieść, która poruszy nawet najtwardsze serca widzów.

W. Chentkiewicz