Aleksander Żabczyński

Jeden z najpopularniejszych polskich aktorów okresu dwudziestolecia międzywojennego - w swoim dorobku ma ponad 30 filmów. W czasie II Wojny Światowej brał udział w Kampanii Wrześniowej, po której został internowany na Węgrzech. Po wojnie wrócił do kraju, lecz niestety jego przedwojenna przeszłość uniemożliwiła mu zrobienie kariery w realiach PRL-u.

Aleksander Żabczyński urodził się 24 lipca 1900 roku w Warszawie, zmarł 31 maja 1958 roku, także w Warszawie. Gdy był dzieckiem chciał pójść w ślady swego ojca, Aleksandra Daniela Żabczyńskiego, i zostać oficerem. Po maturze rozpoczął naukę w Szkole Podchorążych w Poznaniu, którą ukończył z wynikiem bardzo dobrym i w 1921 roku, jako podporucznik artylerii zenitowej, przeszedł do rezerwy.

Następnie za namową rodziny rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim, które jednak wkrótce przerwał. Myślał o tym, by być architektem, malował, interesowała go matematyka. Wkrótce odkrył jednak swoją nową pasję – teatr oraz aktorstwo.

Zadebiutował w 1922 roku na scenie teatru Reduty w Pastorałce Leona Schillera.Od 1924 roku związał się z teatrem im. Wojciecha Bogusławskiego. Zagrał m.in. Floryzela w Opowieści zimowej czy Żurosława w Skalmierzankach. W 1927 roku wyjechał z Warszawy. Grał w teatrach dramatycznych Lwowa i Łodzi. W 1929 roku brał udział w imprezach kulturalnych towarzyszących I Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu. Na stałe wrócił do stolicy w 1930 roku i zaangażował się w Morskim Oku.

Jeśli chodzi o kino, Aleksander zaczynał od filmu niemego, w Jonnville pod Paryżem zetknął się z filmem dźwiękowym. Wystąpił w takich filmach jak: „Manewry miłosne”, „ Ada! To nie wypada!”, „Jadzia”, „Pani minister tańczy” czy „Zapomniana melodia”.

* W sierpniu 1939 roku Aleksander Żabczyński został zmobilizowany. Wziął udział w kampanii wrześniowej,* a po jej zakończeniu przedostał się do Rumunii. Internowany w obozie na Węgrzech zdołał zbiec do Francji. W 1947 roku powrócił do kraju. Niestety w Polsce powojennej nie było miejsca dla aktorów przedwojennych. Prawdopodobnie otrzymał jakieś propozycje filmowe, ale żadnej z nich nie przyjął. Występował początkowo gościnnie w Teatrze Małym (w 1947 r.), następnie w Teatrze Klasycznym (1948-1949), a potem do śmierci był aktorem Teatru Polskiego.

W teatrze Osterwy Aleksander Żabczyński poznał swoją żonę, Marię Zielenkiewicz. Byli małżeństwem od 1923 roku aż do jego śmierci.