Egzorcyzmy – na czym polegają i kto je odprawia?

Gdy myślimy o egzorcyzmach, wyobrażamy sobie leżącą w łóżku opętaną osobę, wijącą się w gniewnym szale i księdza próbującego wypędzić demona. Według dekretów zawartych po drugim Soborze Watykańskim rytuał zwany egzorcyzmem ma nie tylko walczyć z Szatanem, ale przede wszystkim nieść posługę miłości – taką, jaką Chrystus kierował do cierpiących ludzi. Jak powiedział ks. Gabriele Amorth – oficjalny egzorcysta watykański i diecezji rzymskiej – dziś Kościół poprzez egzorcyzmy i błogosławieństwa udziela władzy kapłanom, by w imieniu Boga wypędzali demony z ludzi opętanych.

Według istniejących teorii nikt nie może zostać opętany przez demona bez przyczyny. Aby do tego doszło, musi pojawić się jasna deklaracja ze strony człowieka, że chce wejść we współpracę ze złymi siłami. Być może stąd słynne powiedzenie: "Jeśli Bóg nie pomoże, to diabeł pomoże". Bardzo często do opętania dochodzi w kryzysowych momentach życia, np. w czasie choroby, utraty majątku czy kogoś z rodziny. Nie ma jednak nic za darmo. Zawierając pakt z siłami nieczystymi, trzeba potem spłacić dług.

Im dalej człowiek jest od Boga, tym trudniej mu osiągnąć wewnętrzne dobro i zbawienie. Co więcej, taka osoba bywa narażona na odrzucenie, a w niektórych kulturach na publiczny lincz. Dla przykładu, w pewnych społecznościach afrykańskich ludzi opętanych wypędza się z wioski lub uśmierca. W Europie też znamy mnóstwo historii tzw. polowań na czarownice. Dziś wiele rytuałów możemy zobaczyć w filmach, które, jak wiadomo, nie ukazują całej prawdy. Jednak pokazywane w nich nadnaturalne rzeczy naprawdę dzieją się podczas egzorcyzmów.

Jak właściwie wygląda rytuał egzorcyzmu? Jego istotnym elementem jest to, że przez konkretny rytuał liturgiczny Kościół chce pokazać osobie opętanej, że niesie jej miłość i pomoc. Kiedy egzorcysta przychodzi na modlitwę, mogą mu towarzyszyć inni księża, osoby zakonne czy odpowiednio przygotowane osoby świeckie. Obrzęd egzorcyzmu jest po prostu modlitwą liturgiczną Kościoła skierowaną do Pana Boga. Rozpoczyna się jak większość nabożeństw – ksiądz ubrany w sutannę i stułę wykonuje dłonią znak krzyża, a następnie pozdrawia wiernych bardziej rozbudowaną formułą.

Kolejnym etapem egzorcyzmu jest poświęcenie wody i pokropienie wszystkich obecnych, którzy będą modlić się w intencji osoby opętanej. Akt z wodą święconą ma przypomnieć opętanemu moment chrztu – niekiedy powoduje to wściekłość złego ducha. Ks. Michał Olszewski, autor książki "Egzorcyzm – posługa miłości", wspomina, że w czasie jednego z egzorcyzmów pewna kobieta zaczęła wymiotować szkłem. Pisze też, że demony często posługują się wulgaryzmami, a nawet potrafią ściągnąć ofiarę z łóżka w środku nocy. W takich sytuacjach warto pomyśleć o obecności Matki Bożej. Można bowiem uwolnić się od opętania poprzez jej wstawiennictwo.

Początkowo egzorcyzmy w Polsce były przeprowadzane na podstawie Rytuału Rzymskiego z 1614 r. Następnie w 1998 r. papież Jan Paweł II wprowadził ich zreformowaną wersję. Wyróżniamy w niej podział na dwa rodzaje opętania – fałszywe, związane z chorobami psychicznymi, oraz prawdziwe, natury metafizycznej. Dziś w Polsce mamy ponad stu egzorcystów, a pod względem liczby wyprzedzają nas tylko Włosi. Według ekspertów opętania mogą wynikać z traum psychicznych, np. u pewnej zakonnicy wiązało się to z tłumieniem potrzeb seksualnych. Ale są też zdarzenia bardziej irracjonalne. Podobno w czasie jednego z egzorcyzmów młoda kobieta zwymiotowała przeklęte mleko, którym 10 lat temu poczęstowała ją teściowa.

Według naukowców nie powinno się traktować egzorcyzmów jako alternatywnej metody leczenia zaburzeń psychicznych. Okazuje się bowiem, że często pacjenci, którzy przerywają leczenie, znów stają się ofiarami zła. Najsłynniejszy przypadek opętania dotyczy Anneliese Michel – Niemki opętanej przez Szatana. Dziewczyna mówiła wieloma męskimi głosami, żywiła się robactwem, a egzorcyzmy były przeprowadzane aż do jej śmierci. Równie przerażająca jest historia małego chłopca o imieniu Robbie. W trakcie rytuału wypędzania złych duchów z jego ciała dochodziło do dramatycznych scen. Pomieszczenia, w których odbywały się obrzędy liturgiczne, ulegały destrukcyjnej sile ujawnianej przez dziecko.

Przyczyny opętania nie są do końca zbadane. Przypuszcza się, że mają związek z ogólnym złem, żądzą pieniądza, konsumpcjonizmem oraz odejściem od Kościoła. Jesteśmy świadkami toczących się wojen i ataków terrorystycznych, a rola religii w społeczeństwie nie jest już tak znacząca jak dawniej. Problem ten został szeroko ujęty w publikacjach ks. Gabriele Amortha, który w 1985 r. został oficjalnym egzorcystą Watykanu i diecezji rzymskiej. Napisał m.in. takie książki, jak "Wyznania egzorcysty" czy "Egzorcyści i psychiatrzy". Z jego inicjatywy w 1990 r. powstało Międzynarodowe Stowarzyszenie Egzorcystów. W sumie duchowny przeprowadził ponad 160 tys. rytuałów liturgicznych, a niektóre trwały nawet do kilku godzin.

Ks. Gabriele Amorth urodził się 1 maja 1925 r. w Modenie, a zmarł 16 września 2016 r. w Rzymie. Pytany o to, czy Szatan może uderzyć w Watykan, odpowiadał, że już to się stało w 1981 r., kiedy doszło do zamachu na papieża Jana Pawła II. Na bazie prawdziwych dokumentów ks. Gabriele Amortha powstał horror pt. "Egzorcysta papieża". Ujrzymy w nim to, co kryje się za murami Watykanu, a także próbę przeciwstawiania się działaniu Szatana mocą Słowa Bożego. Produkcja jest zrealizowana na podstawie książki "Wyznania egzorcysty" wydanej w roku 1990. Reżyserem filmu jest Julius Avery, a w rolę główną wcielił się nagrodzony Oscarem Russel Crowe. Film "Egzorcysta papieża" trafi do kin 12 kwietnia 2023 r.

Zobacz zwiastuj filmu: