Joanna Szczepkowska
Polska aktorka filmowa i teatralna, publicystka, pisarka i poetka. Laureatka wielu nagród aktorskich za swoje dokonania artystyczne. 28 października 1989 roku zasłynęła z legendarnej już wypowiedzi „Proszę Państwa, 4 czerwca 1989 roku skończył się w Polsce komunizm”, na antenie „Dziennika TV”.
Urodziła się 1 maja 1953 roku w Warszawie. Jej ojciec, Andrzej Szczepkowski był aktorem, dziadek, Jan Parandowski – słynnym pisarzem. Od dziecka miała kontakt z artystyczno- intelektualnym środowiskiem warszawskim, dorastając w jego atmosferze, co siłą rzeczy miało wpływ na jej duchowy rozwój.
W 1975 roku ukończyła PWST w Warszawie, jeszcze jako studentka debiutując w filmie („Con amore” Jana Batorego 1976, Złota Kamera za debiut aktorski), w telewizji (spektakl „Trzy siostry” 1974 w reżyserii Aleksandra Bardiniego, serial „Czterdziestolatek” Jerzego Gruzy 1974) i na scenie Teatru Współczesnego („Jan Gabriel Borkman” Ibsena w reżyserii Bardiniego 1975). W latach 1975-81 była aktorką Teatru Współczesnego, później – Teatru Polskiego (1981-88) i Powszechnego (1988-92 i 2000-2005), przez lata tworząc wiele wybitnych i wielokrotnie wyróżnianych (nagrody im. Zelwerowicza, im. Schillera, Feliks Warszawski) kreacji teatralnych.
** Począwszy od debiutu w 1974 roku, nieprzerwanie związana była również z Teatrem TV, gdzie zagrała w sumie niemal wszystkie najbardziej znaczące, dramatyczne role kobiece, w 1988 roku otrzymując Nagrodę Przewodniczącego Komitetu ds. Radia i Telewizji za całokształt działalności na tym polu.** Prócz sukcesów na niwie teatru, Szczepkowska od samego początku z powodzeniem występowała w filmie. W latach 70-tych zagrała m.in. w komedii „Bezkresne łąki” (1976) Wojciecha Solarza, czy w wojennych filmach: „Mgła” (1976) Sylwestra Szyszki i „Ostatnie okrążenie” (1977) Krzysztofa Rogulskiego, kolejną dekadę otwierając występem w serialu „Dom” (1980) Jana Łomnickiego.
W okresie stanu wojennego aktywnie działała w strukturach podziemnych, a w ramach bojkotu radia i telewizji, przez pewien czas nie pojawiała się na małym ekranie.
** W 1982 roku zagrała u Janusza Kondratiuka w „Klakierze”, u Tadeusza Konwickiego w „Dolinie Issy” i u Janusza Zaorskiego w „Matce Królów”. Za rolę w tym ostatnim otrzymała w 1987 roku Nagrodę Aktorską na FPFF w Gdyni.**
W 1985 roku ponownie spotkała się z Zaorskim na planie „Jeziora Bodeńskiego” oraz wystąpiła w filmie Andrzeja Wajdy „Kronika wypadków miłosnych”. Rok później zagrała Martę w ekranizacji „Cudzoziemki” w reżyserii Ryszarda Bera (1986), a w 1988 roku wzięła udział w „Alechemiku” Jacka Koprowicza, w „Meczu” Roberta Tutaka (nagroda aktorska na przeglądzie Młode Kino Polskie w Gdańsku) oraz w III części głośnego cyklu TV „Dekalog” w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego.
Zagrała Marię Walewską w wyreżyserowanym przez Krzysztofa Zanussiego odcinku polsko-francuskiego serialu o „Napoleonie” (1990) oraz Zuzannę w serialu TV „Panny i wdowy” Zaorskiego (1991). W 1992 roku wystąpiła wraz z Irène Jacob w filmie Sławomira Idziaka „Enak”, a w kolejnych latach wzięła udział w dwóch obrazach Andrzeja Barańskiego „Dwa księżyce” 1993, „Horror w wesołych bagniskach” 1995). Rok 1996 to ponowne spotkanie z Zanussim na planie filmu „Damski interes”, z telewizyjnego cyklu„Opowieści weekendowe”, a 1997 – udział w serialu Kazimierza Kutza „Sława i chwała” i w serialu Izabelli Cywińskiej „Boża podszewka”.
W 2001 roku powstał serial wg jej scenariusza, z jej współpracą reżyserską i z jej udziałem, zatytułowany „Garderoba damska”.
Później wystąpiła jeszcze w niezależnej produkcji „Sobowtór” (2005) i w zrealizowanym w ramach projektu „30 minut” filmie Marii Sadowskiej „Non-stop kolor” (2007). Rok 2007 to także udział w głośnej komedii Stanisława Tyma „Ryś”.
Ostatnim projektem filmowym z jej udziałem jest film Rafała Wieczyńskiego „Popiełuszko”.
** Joanna Szczepkowska jest laureatką Wiktora z 1990 roku dla „osobowości telewizyjnej”. W 2007 roku została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.**
Na początku lat 90-tych poszerzyła pole swojej działalności twórczej o literackie obszary – najpierw jako felietonistka w „Gońcu Teatralnym” (1990), później – autorka recitalu „Joanna Szczepkowska contra fortepian” (1995), poetka (pierwszy tomik „Miasta do wynajęcia” 1997), autorka monodramu „Goła Baba” (1997), wreszcie jako felietonistka „Wysokich Obcasów” (od 1999 roku). Do tej pory zostały wydane m.in. dwa zbiory jej felietonów (okraszony rysunkami autorki tom „Drugie podwórko” 2000; „Sześć minut przed czasem” 2006), zbiór opowiadań „Fragmenty z życia lustra” (2006), będący faktycznym debiutem literackim, a ostatnio - powieść „Kocham Paula McCartneya” (2008).
