Roberto Benigni

Charakterystyczny aktor komediowy, reżyser i scenarzysta włoski; jeden z najbardziej znanych filmowców włoskich ostatnich lat. Zasłynął przede wszystkim jako twórca niezapomnianego, wielokrotnie nagradzanego dzieła „Życie jest piękne”, filmowej wersji „Pinokia” oraz jako jeden z aktorów Jima Jarmuscha. Grał u Bertolucciego, Ferreriego i Felliniego.

Urodził się 27 grudnia 1952 roku w toskańskiej miejscowości Misericordia, we Włoszech.

W wieku 19 lat przeprowadził się do Rzymu, gdzie zaczynał od występów w kabarecie i teatrze eksperymentalnym. Później trafił do filmu, gdzie debiutował u Giuseppe Bertolucciego w komedii „Berlinguer ti voglio bene” (1977), a dwa lata później wystąpił u brata reżysera, mistrza Bernarda Bertolucciego w dramacie „Księżyc” (1979), dając dowód swojego kunsztu aktorskiego i wszechstronności.

W tym samym roku współtworzył scenariusz do filmu Marka Ferreriego „Proszę o azyl” (1979), w którym zagrał też główną rolę.

Debiutował jako reżyser i odtwórca głównej roli w komedii „Tu mi turbi” (1983) - filmu złożonego z czterech skeczy, w którym po raz pierwszy wzięła udział Nicoletta Braschi, późniejsza żona Benigniego i stała odtwórczyni ról w jego filmach.

W 1984 roku wraz z innym znanym włoskim komikiem, Massimo Troisim zrealizowali komedię „Non ci resta che piangere”. Później przyszedł czas na komedię fantasy „Il Piccolo diavolo” (1988 David za Najlepszą Rolę Męską), „Johnny’ego Wykałaczkę” (1991, Srebrna Taśma dla Najlepszego Aktora) oraz włosko-francuską komedię „Potwór” (1994), zanim zrealizował swoje przełomowe dzieło „Życie jest piękne” (1997).

W międzyczasie nie próżnował jako odtwórca ról w dziełach innych twórców.

Rozpoczął współpracę z Jimem Jarmuschem, pojawiając się u niego w trzech filmach: nowelowej „Kawie i papierosach” (1986), jako współwięzień i współuciekinier Toma Waitsa w „Poza prawem” (1986, nominacja do Independent Spirit Award, Srebrna Taśma dla Najlepszego Aktora) oraz jako taksówkarz w obrazie „Noc na ziemi” (1991) z Winoną Ryder, debiutując tym samym w USA.

W 1990 roku zagrał u samego Federico Felliniego w „Głosie z księżyca”, a w 1993 roku wystąpił w kolejnej części znanej komedii „Syn Różowej Pantery” Blake’a Edwardsa.

Największe dzieło Benigniego, tragikomiczna opowieść „Życie jest piękne” (1997) to nietypowa komedia, której tematem jest holocaust. Idealne wyważenie emocji w tym filmie nadaje mu status prawdziwego dzieła, które jednocześnie wzrusza, śmieszy, smuci, mówi o sprawach ważnych, a przede wszystkim nikogo nie zostawia obojętnym. Nic dziwnego, że stał się jednym z najważniejszych wydarzeń filmowych 1997 roku, zgarniając w sumie aż siedem nominacji do Oscara (w tym trzy statuetki) i mnóstwo wyróżnień na światowych festiwalach. Otrzymał Wielką Nagrodę Jury w Cannes, Oscara i Césara dla Najlepszego Filmu Obcojęzycznego, nagrodę Australijskiego Instytutu Filmowego, Niemiecką Nagrodę Filmową, nagrody publiczności na festiwalach w Toronto, Warszawie i Vancouver. Sam Benigni został uhonorowany Oscarem, BAFTA i Europejską Nagrodą Filmową dla Najlepszego Aktora, nominacjami do Oscara za scenariusz i reżyserię oraz do BAFTA – w kategorii Najlepszego Filmu Zagranicznego i za Najlepszy Scenariusz (razem z Vincenzo
Ceramim). Ponadto został obsypany rodzimymi statuetkami Davida i Srebrnej Taśmy.

W 1999 roku wystąpił obok Gérarda Depardieu w znanej adaptacji komiksu „Asterix i Obelix kontra Cezar”.

Trzy lata później zrealizował adaptację „Pinokia” (2002) z własnym udziałem, nie zjednując sobie przychylności krytyki (Benigni otrzymał wówczas Złotą Malinę dla Najgorszego Aktora oraz trzy dalsze nominacje w innych kategoriach).

Ostatnim projektem w reżyserii i z udziałem twórcy jest komedia „Tygrys i śnieg” (2005) z udziałem Nicoletty Braschi, Toma Waitsa i Jeana Reno.

W 2000 roku otrzymał Honorową Europejską Nagrodę Filmową za wkład w rozwój światowego kina.