Ryszard Bugajski

Uznany reżyser, zarówno filmowy, teatralny jak i telewizyjny, również pisarz oraz scenarzysta zyskał rozgłos wstrząsającym obrazem „Przesłuchanie” z Krystyną Jandą w roli głównej. Film, który w demaskatorski i bezkompromisowy sposób obnażał działania aparatu komunistycznej władzy, ze zrozumiałych powodów nie mógł w roku 1982 być dopuszczonym do regularnej dystrybucji. Obraz przeleżał na półce do 1989 roku, kiedy to odbyła się jego oficjalna premiera.

Bugajskiemu, który za zrobienie „Przesłuchania” został dyscyplinarnie wyrzucony z pracy w Zespołach Filmowych, nie pozostawało nic innego, jak tylko opuścić kraj. W roku 1985 wyemigrował do Kanady wraz z rodziną. Do Polski wrócił na stałe pod koniec lat dziewięćdziesiątych. Tymczasem film został wyróżniony nagrodą dziennikarzy oraz publiczności na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Rok później, w 1990, „Przesłuchanie” raz jeszcze zostało docenione podczas gdyńskiego festiwalu. Tytułowi przypadła wówczas Nagroda Specjalna Jury. W tym samym roku, na MFF w Chicago, film otrzymał "Srebrnego Hugo". W 1990 na Festiwalu Filmowym w Cannes Krystyna Janda otrzymała Złotą Palmę za główną rolę. W 1991 roku w Belgradzie film dostał z kolei nagrodę FIPRESCI.

Ryszard Bugajski urodził się w roku 1943 w Warszawie. Studiował filozofię na Uniwersytecie Warszawskim i reżyserię na łódzkiej „filmówce”. Szkołę filmową ukończył w roku 1973. W kinie zadebiutował filmem „Kobieta i kobieta” (wraz z Januszem Dymkiem), który tak jak zresztą wszystkie zrealizowane przed swoją emigracją tytuły nakręcił w ramach kierowanego przez Andrzeja Wajdę Zespołu Filmowego „X”. W nim to powstały też w 1980 „Zajęcia dydaktyczne” i dwa lata potem „Przesłuchanie”, które w konsekwencji „przyczyniło” się jednocześnie do zamknięcia Zespołu X przez władze PRL. W Ameryce Północnej zrealizował film kinowy „Clearcut” oraz wiele epizodów seriali telewizyjnych „Alfred Hitchcock przedstawia”, „The Twilight Zone”, „The Hitchhiker”, „T and T”, „E.N.G.” itd.

Mieszkając jeszcze Kanadzie, Bugajski zrobił w Polsce w 1995 roku obraz zatytułowany „Gracze” – sensacyjną historię, której głównym motywem były prezydenckie wybory w roku 1990 i zamach na Lecha Wałęsę. Film nie okazał się jednak dziełem znaczącym w dorobku reżysera. W roku 2005, powstała wyreżyserowana przez Bugajskiego jedna z części projektu „Solidarność, solidarność”, zatytułowana „Co się stało z naszą Solidarnością”. Wydał trzy powieści: „Przesłuchanie” (1982), „Przyznaję się do winy” (1983) i „Sól i pieprz”.

Autor „Przesłuchania” poza kinem posiada w swym dorobku również bogatą twórczość telewizyjną. Ostatnia jego realizacja pod szyldem teatru telewizji: „Śmierć rotmistrza Pileckiego” otrzymała m.in. nagrodę za oryginalny polski tekst dramatyczny podczas Krajowego Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru TV "Dwa Teatry” w Sopocie (2007), a także Specjalną Nagrodę Jury na World Fest Independent Film Festival w Huston (2007). Wśród spektakli w reżyserii Bugajskiego znaleźć można m.in.: „Okruchy czułości” (2000), „Opera mydlana” (2000), „Miś Kolabo” (2001), „Niuz” (2002), „Akwizytorom dziękujemy” (2003) czy „Profesjonalista” (2004).