Tadeusz Kantor

Urodzony w 1915 roku Tadeusz Kantor kształcił się na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, pod okiem wybitnego scenografa międzywojnia Karola Frycza. Jako artysta odegrał wiele ról - tuż po II wojnie światowej współtworzył Grupę Młodych Plastyków (1945), a następnie, w okresie odwilży, przyczynił się do reaktywowania przedwojennej Grupy Krakowskiej (1957).

Z jego inicjatywy powstała również krakowska Galeria Krzysztofory, jedna z pierwszych powojennych galerii prezentujących sztukę aktualną. Był też zaangażowany w organizację I Wystawy Sztuki Nowoczesnej (Kraków 1948). Kantor przez niemal całe życie próbował łączyć różne rodzaje aktywności: był animatorem życia artystycznego, malarzem i jednym z pierwszych w Polsce twórców happeningu, przede wszystkim jednak był człowiekiem teatru: autorem, reżyserem, scenografem, aktorem. Już podczas okupacji stworzył w Krakowie tajny Teatr Niezależny, w którym wystawiał dla zaufanej publiczności repertuar narodowy - "Balladynę" Juliusza Słowackiego i "Powrót Odysa" Stanisława Wyspiańskiego. Jego kontynuację stanowił powstały w roku 1956 teatr Cricot 2, nawiązujący także do tradycji przedwojennego awangardowego teatru plastyków Cricot, założonego przez malarza Józefa Jaremę. Wczesne dokonania teatralne Kantora były inspirowane przede wszystkim tekstami Witkacego (m.in. "Wariat i zakonnica" - 1963, "Nadobnisie i koczkodany" -
1972); światowe uznanie zyskały jednak przede wszystkim późniejsze realizacje, tworzone częściowo pod wpływem prozy Brunona Schulza, a zarazem - co stanowiło o ich klimacie - odwołujące się do biografii autora, do jego własnych wspomnień: "Umarła klasa" (1975), "Wielopole, Wielopole"(1980), "Niech sczezną artyści" (1985), "Nigdy tu nie powrócę" (1988) oraz wystawione pośmiertnie "Dziś są moje urodziny" (1991).