Teresa Tuszyńska: Dlaczego nie wykorzystała szansy?

Rolą Marguerite w „Do widzenia, do jutra” Teresa Tuszyńska wywołała histerię publiczności. Francuscy producenci błagali, aby zagrała w jakimś ich filmie, a amerykańskie branżowe pismo Show nazwało ją najbardziej uzdolnioną polską aktorką. Jednak najlepiej zapowiadająca się kariera w historii naszej powojennej kinematografii została zaprzepaszczona.

Rolą Margueritte w „Do widzenia, do jutra” Teresa Tuszyńska wywołała histerię publiczności. Francuscy producenci błagali, aby zagrała w jakimś ich filmie, a amerykańskie branżowe pismo Show nazwało ją najbardziej uzdolnioną polską aktorką. Jednak najlepiej zapowiadająca się kariera w historii naszej powojennej kinematografii została zaprzepaszczona.

Była najlepszą i najbardziej rozchwytywaną modelką Mody Polskiej. Pozowała najlepszym polskim fotografom, m.in. Wojciechowi Plewińskiemu czy Andrzejowi Wiernickiemu. Skupiała na sobie uwagę wszystkich, kochała nocne życie, jazzową bohemę i środowisko artystyczne.

Uważa się, że Tuszyńska miała ogromne szanse zostać naszym towarem eksportowym i podbić zachodnie ekrany. Wydawało się, że nieprzeciętna uroda, nieco arystokratyczne zachowanie i zaskakujący profesjonalizm otworzą jej drzwi do światowej kariery. Jednak, na własne życzenie, tak się nigdy nie stało.

Teresa Tuszyńska przyszła na świat w 1942 roku na warszawskiej Woli. Mimo niebywałych zdolności, które ujawniły się kilkanaście lat później, aktorka nie pochodziła z rodziny z artystycznymi tradycjami. Jej ojciec był masarzem (ponoć nadużywającym alkoholu), a matka zwykłą gospodynią domową.

Miłość do sztuki – filmu i teatru – zaszczepili w niej wykładowcy stołecznego Liceum Techniki Teatralnej. Dziewczynę od najmłodszych lat ciągnęło do światka artystycznego, którego pragnęła być częścią.

Zanim na jej punkcie zwariowała cała Polska, Tuszyńska była nikomu nieznaną nastolatką, która uwielbiała chodzić na potańcówki do kultowej Stodoły. Tam została wypatrzona przez fotografa Andrzeja Wiernickiego.

Jej kariera zaczęła się właśnie dzięki zdjęciu oczarowanego jej seksapilem i łobuzerskim spojrzeniem Wiernickiego, który wysłał jedną odbitkę do Kobiety i Życia. Mimo protestów rozgoryczonej matki przyszłej gwiazdy, nastoletnia Teresa postanowiła kontynuować karierę.

Wiernicki przesłał kolejne zdjęcia do redakcji niezwykle popularnego Przekroju. Tygodnik organizował na swoich łamach konkurs „Film szuka młodych aktorek”. Wybrano 29 finalistek, a pierwsze miejsce zajęła niepełnoletnia Teresa.

Jedną z głównych nagród – oprócz zdjęć na okładce pisma – była rola w filmie „Ostatni strzał” Jana Rybkowskiego. I choć sam obraz nie wzbudził zbytniego entuzjazmu krytyki, wszyscy zgodnie chwalili dziewczynę o tajemniczym spojrzeniu i hollywoodzkiej urodzie.

Filmem, który przyniósł jej sławę i jest uznawany za najlepsze osiągnięcie powojennej kinematografii jest „Do widzenia, do jutra” w reżyserii Janusza Morgensterna. Rolą córki francuskiego konsula Tuszyńska wywołała furorę.

Był to początek jednej z najlepiej zapowiadających się karier w polskim kinie, która niestety została bardzo szybko zaprzepaszczona. Olbrzymie zainteresowanie mediów oraz sława zdobyta z dnia na dzień przerosły niespełna 18-letnią Teresę.

Pojawił się alkohol, a Tuszyńska jeszcze bardziej wsiąkła w życie towarzyskie warszawskiej bohemy. Interesowały ją przede wszystkim jazz, nocne życie i szalone imprezy. To był początek końca.

Teresa Tuszyńska zagrała łącznie w zaledwie dwunastu filmach – ostatnie występy to role w mało znanych zagranicznych produkcjach, m.in. NRD-owskich „Kluczach” z 1972 roku. Problem nie leżał w braku ofert, bo tymi Tuszyńska była zasypywana. Problemem była ona sama.

Teresa sama do końca nie wiedziała, czym tak naprawdę chce się zajmować i jak kontynuować karierę. Jej rola w „Do widzenia…” zwróciła uwagę francuskich producentów, którzy próbowali podpisać z nią kontrakt. Tuszyńska w niezbyt elegancki sposób odmówiła.

Oferty współpracy przychodziły również z demoludów, a także z Austrii czy Włoch. Za każdym razem aktorka kręciła nosem, rezygnowała, bała się iść za ciosem. Jednym z powodów miała być nieznajomość języków.

Na jej życzenie zakończyła się również kariera modelki. W latach 60. Teresa Tuszyńska była najpopularniejszą modelką Mody Polskiej. Jej fotosesje i występy na wybiegu zachwycały zarówno polskich, jak i zagranicznych odbiorców.

Ponieważ nie miała wykształcenia aktorskiego, za role dostawała grosze. Dlatego modeling był jej głównym źródłem utrzymania. Mimo to w pierwszej połowie lat 60. postanowiła odpuścić.

Tuszyńska tak po prostu zniknęła wybiegów, kończąc definitywnie swoją przygodę ze światem mody.

Karierę Teresy Tuszyńskiej uważa się za najbardziej zaprzepaszczoną, a samą aktorkę za jedną z niewielu rodzimych artystek, która miała szanse podbić zachodnie rynki. W 1963 roku na okładce amerykańskiego pisma branżowego Show pojawiło się jej zdjęcie z dopiskiem – „Najbardziej utalentowana polska gwiazda”. Niestety było już za późno.

Po raz ostatni Tuszyńska wystąpiła przed kamerą w latach 70. i zniknęła. Była trzykrotnie zamężna, jednak nigdy nie doczekała się dzieci. Powodów zakończenia kariery było kilka. Aktorka borykała się z postępującą chorobą alkoholową. Bardzo przytyła i nie mogła znieść myśli, że nie jest już tak piękna jak kiedyś. Podobno bardzo wstydziła się swojego ciała.

Do końca życia prowadziła bardzo skromną egzystencję, praktycznie nie opuszczając swojego warszawskiego mieszkania.

Odeszła w całkowitym zapomnieniu, porzucona przez dawnych przyjaciół i cały światek artystyczny, który kiedyś tak zabiegał o jej względy. Teresa Tuszyńska zmarła w 1997 roku. (gk/mf)