TOP 10: Najbardziej kontrowersyjne filmy z erotyką w tle

Na polskie ekrany wchodzi długo wyczekiwane „Love" Gaspara Noe – film, który wywołał skandal jeszcze zanim skończono jego kręcenie. Kontrowersję wzbudzały plakaty i miano pierwszego mainstreamowego filmu porno w 3D. Sam reżyser traktuje „Love” jako sentymentalną podróż w stan zakochanego umysłu i portret szalejącej za sobą pary. Sceny erotyczne są dla niego jedynie dodatkiem do tej przejmującej historii.

W istocie, postacie w filmie częściej ze sobą rozmawiają niż się kochają, a owiany nimbem skandalu ekranowy seks kończy się zaledwie na kilku dosłownych scenach. Krążą legendy, że wybrani w długim castingu amatorzy naprawdę kochali się przed kamerą, a ujęcia z ich udziałem powstawały całymi godzinami.

Reżyser chętnie wykorzystywał podrzucane przez nich uwagi, kwestie i obserwacje. Ostatecznie powstał film o pożądaniu i niemożności jego zaspokojenia – eksperymentująca w łóżku para w końcu zderza się bowiem z szarą rzeczywistością, w której nie ma miejsca na ich dziką miłość.

Jednak skandal, jaki wywołał Gapsar Noe, nie jest dla kina niczym nowym. Już kilkadziesiąt lat temu podobni mu filmowcy przekraczali kolejne granice i walczyli z ostrzem cenzorskich nożyc.

Jednym z pierwszych dokonań artystycznego kina erotycznego był szwedzki film „Jestem ciekawa - w kolorze żółtym” (1967) Vilgota Sjomana.

Opowiadał on o drodze młodej dziewczyny, odkrywającej powoli swoją seksualność, z zaciekawieniem kontemplującej męskie ciała i nie kryjącej swego apetytu w poznawaniu własnych granic.

Film wypłynął na fali kontrowersji i oczywiście w wielu krajach został zakazany (w Hiszpanii nie można było go obejrzeć aż do 2005 roku), za to dzięki ciągnącej się za nim famie świetnie sprzedawał się w Stanach Zjednoczonych. Do tego stopnia, że aż wymieniono go w jednym z komiksów o Spider-Manie – w tym, w którym Mary Jane sugeruje Peterowi, aby wybrał się na niego do kina.

Choć „Dzieciaki” (1995) Larry’ego Clarke’a wydają się filmem improwizowanym, w rzeczywistości było zupełnie inaczej.

Reżyser dosyć konsekwentnie podążył za scenariuszem napisanym przez wówczas 18-letniego Harmony'ego Korine. Przenikający świat młodzieży, pełen narkotykowych i erotycznych eksperymentów, film dorobił się najwyższej kategorii wiekowej.

Pojawiły się również naciski, aby wyciąć z materiału część scen zbliżeń między nieletnimi. Reżyser pozostał jednak nieugięty. Pozostawił w filmie nawet scenę, w której obok gwałconej dziewczyny na kanapie śpi małe dziecko.

Wiele pokazów, zwłaszcza w Wielkiej Brytanii, zakończyło się protestami, a tamtejszy parlament ostatecznie zakazał rozpowszechniania "Dzieciaków". Doszło nawet do tego, że twórcy musieli założyć firmę, aby móc legalnie dystrybuować film na terenie Stanów Zjednoczonych.

Catherine Breillat ma w temacie przełamywania tabu ogromne doświadczenie, nie tylko dlatego, że zatrudniała do swoich filmów słynnego aktora porno, Rocco Siffrediego. On zresztą ponoć był dużo bardziej wstydliwy na planie niż partnerujące mu aktorki, chętnie zrzucające z siebie ubrania.

Tak było choćby na planie „Mojej siostry” (2001), jednego z najbardziej nagradzanych filmów Breillat.

Autorka opowiada w nim o rywalizacji dwóch sióstr, jednej śmiało wkraczającej w wiek dojrzewania oraz drugiej, młodszej, za to ciekawskiej, z lubością podglądającej siostrę w licznych intymnych sytuacjach.

Film został zakazany w kilku krajach, w innych zaś bezlitośnie go ocenzurowano.

Film z Charlotte Rampling pamięta się do dziś, a jego kontrowersyjność nie gaśnie, nawet mimo ponad 40 lat od premiery i wielu innych skandalicznych ról w dorobku aktorki.

„Nocny portier” (1974) Liliana Cavani wije fabułę z wielu niewygodnych połączeń. Historia opowiada bowiem o byłej więźniarce obozu koncentracyjnego, która po latach spotyka swojego oprawcę – i wikła się z nim w niebezpieczny romans zbudowany na fascynacji, strachu i walce o dominację.

Główną rolę odrzuciło mnóstwo aktorek z Mią Farrow, Dominique Sanda i Romy Schneider na czele. Autorka wymagała bowiem od aktorów wiele i oczekiwała natychmiastowego wejścia w rolę. Pierwszą nakręconą do filmu sceną była ta, gdzie naga Rampling, odziana w skąpy nazistowski mundur, tańczy przed swym niedawnym oprawcą.

„9 songs” (2004) Michaela Winterbottoma to jedne z tych słynnych filmów, z którego każdy chciał wycofać swoje nazwisko z napisów końcowych.

Najmocniej walczyła o to Margo Stilley, prosząc, aby podpisywano ją wszędzie imieniem bohaterki. Aktorka starała się chronić resztki własnej prywatności po tym, jak w wystąpiła w kilku scenach niesymulowanego seksu ze swoim ekranowym partnerem, Kieranem O’Brienem.

Cały plan sprzyjał intymnej atmosferze na tyle, na ile mógł: byli na nim jedynie aktorzy, operator, reżyser i dźwiękowiec. Powstały setki godzin materiału, a para spędziła na planie pięć miesięcy zamiast obiecanych dziesięciu tygodni.

Ostatecznie powstał kameralny film o romansie w rytmie muzyki. Odtwórcy głównych ról nie mieli zbyt wiele czasu na poznanie się przed rozpoczęciem zdjęć, bo reżyserowi zależało, aby na ekranie autentycznie wydawali się sobie obcy.

Inspiracją do filmu była ponoć „Platforma” Michela Houellebecq’a. W Meksyku zatytułowano go po prostu „9 orgazmów”.

Meksykański reżyser Amat Escalante również nigdy nie stronił od skandalu. W jego „Los Bastardos” dwójka emigrantów z Meksyku włamuje się do domu bogatej Amerykanki, nie po, aby ją okraść, ale brutalnie torturować i zgwałcić.

W „Heli” (2013) Escalante poszedł dalej.Pokazując, jak mafia, gangi, układy i świat bez reguł niszczą ludzi, ośmielił się przedstawić wykorzystywanie na kilka sposobów. Życie ludzkie i ciało nie mają w tej rzeczywistości bowiem żadnej wartości. Są nieprzerwanie niszczone, miażdżone, masakrowane.

Najbardziej z „Heli” zapada w pamięć scena, w której lokalni gangsterzy podpalają porwanemu przeciwnikowi przyrodzenie.

Głośny „Gwałt” (2000) Virginie Despentes – film chętnie porównywany z „Nieodwracalnym” Gaspara Noe – został zakazany w wielu państwach, m.in. w Australii (podczas jednego z pokazów interweniowała policja) i Kanadzie. Z kolei tam, gdzie się pojawił, zyskiwał kategorię najwyższą z możliwych. W Polsce można było go obejrzeć dopiero mając ukończone co najmniej 21 lat.

W innych krajach, w których „Gwałt” wszedł na ekrany, tytuł szybko wycofano, gdy tylko zorientowano się, jak ostre sceny zawiera. A o tym, że były naprawdę mocne, może świadczyć choćby fakt, że „Gwałt” został w całości zrealizowany przez ekipę na co dzień realizującą filmy pornograficzne.

Z tego światka wzięła się zarówno reżyserka jak i odtwórczynie głównych ról – Nadine i Manu, które przemierzają Francję wykorzystując seksualnie napotykane na drodze osoby w sposób zupełnie pozbawiony skrupułów.

Stanley Kubrick nie zdołał ukończyć swojego najpotężniejszego filmu, „Oczu szeroko zamkniętych” (1999), umierając zaledwie kilka miesięcy przed zamknięciem ostatecznego montażu.

Aby go dokonać, ponoć w ostatniej fazie prac reżyser pasł się oglądaniem filmów takich jak „Showgirls”, „Nagi instynkt” i „Fatalne zauroczenie” – chciał bowiem, żeby „Oczy...” nie dostały najwyższej kategorii wiekowej, a mimo to pokazywały dosłownie sceny seksu.

W wielu krajach celu osiągnąć mu się nie udało, a ponieważ filmu nie można było pociąć, kontrowersyjne fragmenty zamazano. Pierwsze tego typu przeróbce padły scena orgii i zbliżenie między parą głównych bohaterów. Zostali oni zresztą zagrani przez Nicole Kidman i Toma Cruise’a, wówczas stanowiących parę w prawdziwym życiu.

Aktorzy wielokrotnie wspominali, że film kosztował ich wiele. Kubrick nie cofnął się przed niczym, aby przeniknąć ich intymność – w tym przed wprowadzeniem w ich życie łóżkowe obcych ludzi.

Kontrowersje wokół „Bitwy w niebie” (2005) Carlosa Reygadasa zaczęły się w tym samym momencie, co przy okazji „Love” Noe – już na etapie plakatu. Pojawia się na nim rozebrana do pasa dziewczyna z rozkoszą wymalowaną na twarzy. Dalej nie jest łagodniej.

Pierwsza scena pokazuje nastolatkę dogadzającą dorosłemu mężczyźnie. Jak się później okazuje, jest on pracownikiem jej ojca. Im dalej, tym mocniej rysuje się relacja między nieletnią dziewczyną a otyłym, podstarzałym szoferem bogatej rodziny.

Reygadas nie cofa się przed niczym, pokazując ich związek naturalistycznie, bez załagodzeń, za to z podkreśleniem wszelkich różnic między bohaterami.

Ponoć to jest jeden z pierwszych filmów, w jakich zakochali się bracia Weinstein. Sami osobiście postanowili go kiedyś sprowadzić do Stanów i – po odpowiednim przemontowaniu – sprzedać jako świetny erotyk.

Mowa o „Wakacjach z Moniką” (1953) Ingmara Bergmana, jednym z pierwszych filmów tak beztrosko poczynającym sobie z zagadnieniem pokazywania erotyki w kinie.

Tytuł reklamowano zresztą sprytnym sloganem: „Film dla szerokich ekranów i otwartych umysłów”, nawołując do nie oburzania się na erotyczne przygody głównej bohaterki, eksperymentującej z mężczyznami podczas wakacyjnego wypadu.

Na nic to jednak się zdało. Film chętnie puszczano w kinie wraz z dużo mniej wyrafinowanymi tytułami wyreżyserowanymi przez Russa Meyera, specjalistę od kina wypiętych biustów i podkreślonych pośladków.

Urszula Lipińska