Zobacz 20 filmów, po których świat już nigdy nie był taki sam

Prezentujemy tytuły amerykańskich produkcji, które odmieniły oblicze kultury popularnej

Im bardziej na początku XX w., kino zyskiwało na popularności, tym szybciej zmieniał się świat i rządzące nim wartości oraz wzorce zachowań.

Niezależnie od kraju, rasy czy religii, ruchome obrazy stały się równie wartościowym dziedzictwem kulturowym co wyposażenie Luwru.

Symbole amerykańskiego kina tj.:
‘Yippee Ki Yay Mother-Fucker’, pieprzyk nad ustami z platynową fryzurą, czy ‘Dawno, dawno temu w odległej galaktyce…’ odmieniły oblicze kultury masowej na całym świecie.

Zobacz filmy, które nie tylko rozszerzyły przyciasne ramy sztuki wysokiej, ale i nieodwracalnie odmieniły utarte kody komunikacji w społeczeństwie.

Przy tym nazwisku nikt chyba nie ma wątpliwości. Charlie Chaplin to z gatunku taki reżyser, którego geniusz przekształcił przemysł filmowy w sztukę naszego wieku.

Magia kina w swym materialnym wcieleniu.

Mimo upływu ponad 80 lat "Gorączka złota" to wciąż wspaniała komedia pod powierzchnią której kryją się narracyjne i komediowe wzorce. Dla takich historii warto było wynaleźć X muzę.

Któż bowiem nie kojarzy tak legendarnych momentów, jak zjadanie z głodu własnych butów, patrzenia na towarzysza zmieniającego się w kurczaka czy gotowanie spaghetti z własnych sznurowadeł. Te sceny wielokrotnie wykorzystywano w animacjach i późniejszych komediach.
Dla nas jedna z najbardziej znaczących scen w tym filmie to taniec bułeczek. 'Gorączka złota', aż po dziś dzień stanowi niekwestionowany wzorzec komedii.

Czy naprawdę trzeba tłumaczyć, dlaczego ten film odmienił dalsze losy filmu i zmienił widzów na lata?

Humphrey Bogart, który jest klasyką samą w sobie, potwierdził to również w ponadczasowym ‘Sokole maltańskim’.

Jego kapelusz i nonszalanckie zachowanie. Te drinki nierozerwalnie związane z głównymi bohaterami… no i co najważniejsze – te dialogi!

Na liście ‘100 najsłynniejszych filmowych cytatów wszech czasów’ zrealizowanej przez Amerykański Instytut Filmowy, ‘Casablanka’ bryluje ilością niezapomnianych kwestii:
„Here's looking at you, kid” (do Ingrid Bergman)
"Louis, I think this is the beginning of a beautiful friendship"
"We'll always have Paris"
"Of all the gin joints in all the towns in all the world, she walks into mine"
"Play it, Sam. Play As Time Goes By"
Ach...

Takich filmów już się dziś nie kręci. Ale prawie co 5. do tej pory zrealizowany film, w mniejszym lub większym stopniu nawiązuje do produkcji Gene’a Kelly’ego.

"Deszczowa piosenka" to nie tylko - bezsprzecznie - najlepszy musical wszech czasów, ale ogólnie jedna z czołowych produkcji w dziejach kina. Ten entuzjazm, ta ekspresja... po ponad pięciu dekadach, uśmiech nadal bezczelnie wykrzywia usta, a nogi rwą się do tańca.

Ta niepowtarzalna jakość ustanowiła nadal obowiązujące standardy filmu muzycznego i jako jedna z nielicznych podjęła się autotematycznej fabuły.

Deszcz po ’52 roku już nigdy nie był taki sam, a dziś każdy w pochmurny dzień potrafi wcielić w czyn słowa piosenki I’m singin’ and dancin’ In the rain….

Monroe zmieniła nie tylko Hollywood ale i męski sposób patrzenia na kobiety. Niedościgniony symbol seksu ustanowił z namalowanego pieprzyka, platynowej fryzury i uśmiechem wartym 1 mln. dolarów, prawdziwą ikonę kina.
Stała się idolką i wyrocznią stylu dla takich gwiazd jak Madonna lub Christina Aguilera.
I to ona przekazała całemu światu prawdę o kobiecych preferencjach…

Jest to pierwszy film, z którym utożsamiać mogła się amerykańska młodzież. Aż do tego momentu stłamszone cenzurą Hollywood wolało udawać, że jedynymi problemami nastolatków są złe stopnie i pierwsza randka.
Reżyser pokazał więc świat widziany ich oczyma: młodzieńczy bunt, seksualne fascynacje, społeczne podziały, a w końcu dezorientację i zagubienie jednostek.

Trójka bohaterów boryka się z własną codziennością, w której trudno im o sojusznika pośród dorosłych - ci są albo zaabsorbowani sobą, albo nie potrafią słuchać. Rodzice są tu antagonistami: słabymi, egocentrycznymi, pustymi.

Film ustanowił z Jamesa Deana wielką gwiazdę. Jego ubiór w filmie był szeroko naśladowany na całym świecie. Dżinsy, czerwona kurtka, biały podkoszulek i papieros w ustach stały się synonimem nastoletniego buntu.

Mimo całej serii niezapomnianych ról w wykonaniu Audrey Hepburn, to chyba tylko długonoga Holly w swojej czarnej, eleganckiej sukni, z delikatnym blond balejażem na włosach i nonszalanckim papierosem między palcami stoi nam przed oczami ilekroć pomyślimy o legendarnej aktorce.

Kobiety, po premierze filmu w USA, masowo zaczęły naśladować styl zachowania i ubierania się nietuzinkowej bohaterki. Narodziły się nowe trendy w modzie, a atmosfera nowojorskich wyższych sfer na długo w wyobraźniach widzów była tożsama z tą zaprezentowaną w filmie.

Dzięki temu filmowi NYC zaczął być tak samo modny i stylowy jak mała czarna, czy buty na obcasie. To właśnie ‘Śniadanie u…’ było inspiracją do powstania serialu ‘Sex w Wielkim Mieście’.

Jeden z najsłynniejszych filmów w historii kinematografii.
Sceny, muzyka, lub też kreacja aktorska Anthonego Perkinsa weszły do kanonu kina światowego. Od czasu premiery prawie każdy reżyser stara się wzorować lub chociaż nawiązać do tego klasyku klasyków.
A w nas zasłona prysznicowa już zawsze będzie budzić niepokojące uczucie.

‘Absolwent’ jest jednym z nielicznych filmów, które opierają się próbie czasu. Dramat, który liczy sobie już grubo ponad 40 lat wzbudza emocja u coraz to nowych pokoleń widzów.

Z młodego Dustina Hoffmana uczyniła gwiazdę, a Mike Nichols dzięki temu filmowi stał się jednym z najbardziej cenionych reżyserów Hollywood.

Kwestia „Pani Robinson” stała się pojęciem definiującym starszą kobietę uwodzącą niedoświadczonego chłopca. Ten zwrot na stałe trafił do kulturowego słownika.

Dodatkowym wymiarem całego filmu jest rewelacyjna ścieżka dźwiękowa skomponowana przez Paula Simona i Arta Garfunkela. Można się dosłownie rozpłynąć z rozkoszy, słuchając jednego z najlepszych soundtracków w historii kina.

Stanley Kubrick tym filmem zrewolucjonizował gatunek science-fiction i wyprzedził o kilka lat możliwości ówczesnych ekspertów od efektów specjalnych.

Film Kubicka jest uznawany za jeden z najwybitniejszych filmów s-f i wszedł na stałe do kanonu kina. Jest to obraz, który jednak wykracza poza ramy swojego gatunku, stawia ważne pytania i nie jest jednoznaczny w wymowie.

Obraz Kubricka w filozoficzny sposób opowiada o powstaniu człowieka i kontakcie z istotą z kosmosu. Doczekał się kontynuacji.

Muzyka, scenografia i efekty specjalne do dziś szokują i inspirują filmowców takich jak: Ridley Scott, Steven Spielberg czy James Cameron.

Jest to pierwszy film drogi, ukazujący między innymi styl życia obyczajowych rebeliantów końca lat 60 XX wieku: Beat Generation, hippisów oraz rockersów.

Filmy takie jak „Easy Rider’, ‘Świt żywych trupów’ czy "Znikający punkt" są postrzegane jako artystyczny manifest pokolenia kontrkultury w USA.

Kontrkultura jest terminem zastosowany pod koniec lat 60. jako nazwa kultury alternatywnej, reprezentowanej zwłaszcza przez środowiska młodzieży. Kontrkultura jako ruch kontestatorski skierowany był przeciwko konsumpcyjnej kulturze europejskiej.
Kontrowersyjna i często destrukcyjna aktywność młodzieży w tych czasach związana była z rewolucją seksualną, anarchizmem, feminizmem, pacyfizmem i narkotykami.

Ojciec Chrzestny (włos. Il Padrino) to termin używany przez członków mafii, odnoszący się do najstarszego lub najbardziej szanowanego członka mafijnej rodziny. Do Ojca Chrzestnego może zwrócić się o radę i pomoc każdy Włoch, a w zamian za nie przysięga mu dozgonną wierność i służbę.

Od daty premiery filmu, ten termin wszedł do języka codziennego i stał się ikoną amerykańskiego snu i rodzinnej hierarchii.

Film-legenda Coppoliego jest swoistą biblią dla każdego kinomana. Wszystko, poczynając od muzyki poprzez sceny a na dialogach kończąc, tworzy zmitologizowany obraz mafii i rodziny samej w sobie. Cytaty z filmu są rozpoznawalne i powtarzane na całym świecie:

"Złożę mu propozycję nie do odrzucenia"
„Na materace”

Film, który doskonale spełnia wszystkie założenia filmu kultowego opracowane przez Umberto Eco. Od ponad 30 lat jest bez przerwy pokazywany w kinach amerykańskich i ma swoje niezwykle oddane grono wielbicieli.

Jim Sharman nakręcił na podstawie teatralnego musicalu film, który – mimo iż na początku poniósł porażkę – do dziś jest wyświetlany w kinach.

Fenomen filmu ‘Rocky Horror Picture Show’ to pierwsze takie zjawisko w historii kina. Nigdy wcześniej żaden film nie zyskał sobie takiej rzeszy wiernych widzów, pomimo miażdżącej krytyki. Wśród wąskiej specyficznej widowni, stał się on filmem kultowym.

Ten film jest swoistym bękartem po skrzyżowaniu się campu, glam rocka i midnight movies. Pozycja obowiązkowa dla fanów horroru.

Zrealizowane w 1975 roku "Szczęki" Stevena Spielberga to dziś jedna z największych legend kina.

Film, który stał się fenomenem kulturowym, jako pierwszy zarobił ponad 100 milionów dolarów i uczynił ze Spielberga jednego z najpopularniejszych reżyserów naszych czasów.

To również ‘Szczęki’ zapoczątkowały nurt w amerykańskim kinie, zwany Kinem nowej przygody. Dawno, dawno temu, w odległych latach 70., kilku reżyserów zapaleńców – m.in. Spielberg i George Lucas – postanowiło konsekwentnie realizować w kinie swoje śmiałe pomysły.

Tak powstały filmy z serii "Gwiezdne wojny", "Bliskie spotkania trzeciego stopnia" czy "Szczęki". Twórcy swoimi przygodówkami w najwyższej jakości, ożywili cały nurt kina rozrywkowego i bardzo szybko znaleźli licznych naśladowców.

Scena treningu pochodzącego z nizin boksera-amatora , należy do jednej z najbardziej rozpoznawalnych w kinie amerykańskim, szczególnie moment wbiegania po schodach. Muzyka towarzysząca tej sekwencji stała się międzynarodowym hymnem dla wszystkich pasjonatów boksu.

Film ‘Rocky’ na długo ustanowił sztandarowe schematy fabularne w produkcjach, opowiadających o tzw. ‘triumfie ludzkiego ducha’.

Film zapoczątkował pierwszą amerykańską serię, w której główną, heroiczną rolę gra kobieta. W roku 2002 Biblioteka Kongresu USA uznała film za "znaczący kulturowo". Oznacza to jego szczególną ochronę, jako dziedzictwa kulturowego.

A oto jedna z najbardziej kultowych scen, wielokrotnie powielana w późniejszych filmach amerykańskich i nie tylko...

Francis Ford Coppola pragnął stworzyć film, który "pozwoli widzom doświadczyć czym naprawdę był Wietnam: przybliży im szaleństwo, upojenie, horror, zmysłowość i moralne dylematy tej najbardziej surrealistycznej i koszmarnej wojny Ameryki."

Nieprzemijający podziw nad tym filmem, pomimo 31 lat, świadczy o nieprześcignionym kulcie zmaterializowanym m.in. w takich cytatach jak:

"Sajgon. Cholera. Wciąż tylko Sajgon" czy "Uwielbiam zapach napalmu o poranku".

Pamiętajmy też, że żółtki srają ze strachu jak słyszą Wagnera.

Klasyczna już sentymentalna historia 10-letniego chłopca z rozbitego domu, który zaprzyjaźnia się z przybyszem z kosmosu - pacyfistycznym stworem, który odłączył się od statku.

Magia kina w najlepszym wydaniu.

Nadprodukcja sentymentalizmu wciąż zbiera plony w kolejnych pokoleniach. „E.T. go home” jest nadal jedną z najbardziej wzruszających kwestii filmowych, którą nie tylko zna każde dziecko, ale i każdy dorosły.

Postać chłopca na rowerze trzymającego sympatycznego stwora w koszyku, stała się logiem i ikoną hollywoodzkich wytwórni filmowych.

Warto wiedzieć, że ten ponad 20-letni film Spielberga, po raz pierwszy w historii przedstawia kosmitę jako pozytywną i sympatyczną postać.

Trzymający w napięciu i jeden z najbardziej brutalnych filmów mistrza - Briana De Palmy, ze świetnym scenariuszem Olivera Stone'a i doskonałą muzyką Giorgio Morodera. Nowa wersja filmu Howarda Hawksa z 1932 roku.
Al Pacino za każdym razem w wywiadach podkreśla, że jest to jego ulubiona postać, którą było mu dane zagrać.
Gangsterzy na całym świecie po ’83 roku zaczęli masowo naśladować styl Montany. Dlaczego? A no dlatego…

"Szklana pułapka" to przełomowe i znakomicie zrealizowane kino akcji Absolutny klasyk tego gatunku. Bruce Willis ponad 20 lat temu zaprezentował jedną z najlepszych swoich kreacji i na długo ugruntował wzór bohatera tego gatunku.

To dzięki całej serii ‘Szklanej pułapki’ widzowie już wiedzą, że gdyby pasażerem Titanica był Bruce Willis, ten statek nigdy w życiu by nie zatonął.

Kiedy za 100 lat ktoś będzie robił ranking najważniejszych filmów XX wieku na pewno znajdzie się w nim "Matrix" braci Wachowskich.

Obraz, który bardzo szybko opuścił kinowy ekran by stać się kulturowym fenomenem do dziś inspirującym i skłaniającym do dyskusji.
Obecnie "Matrix" to nie tylko 3 filmy kinowe, to również kolekcja 9 animowanych krótkometrażówek "Animatrix", gra wideo, dwa albumy komiksowe a już niebawem olbrzymia gra MMORPG. Motywy z ‘Matrixa’ były i nadal są często powielana i równie często parodiowane.

Bracia Wachowscy doskonale wiedzą, co robią. Nie wskazują nowych ścieżek, ale z chaosu czynią cnotę.
A dla nas – widzów, okulary przeciwsłoneczne i długie skórzane płaszcze nabrały zupełnie nowego znaczenia.