Bohdan Stupka

Jeden z najwybitniejszych, współczesnych aktorów ukraińskich. Polskim widzom znany jest głównie jako gwiazda głośnych ekranizacji Jerzego Hoffmana: Popiel w „Starej baśni” i hetman Bohdan Chmielnicki w „Ogniem i mieczem”.

Urodził się 27 sierpnia 1941 roku w Kulikowie, pod Lwowem. Studiował filologię ukraińską na Uniwersytecie Lwowskim, następnie kontynuował studia w tamtejszej Szkole Teatralnej i w Instytucie Teatralnym w Kijowie. Pierwsze kilkanaście lat kariery scenicznej spędził w Teatrze im. M. Zamkowieckaja (1961-78), następnie związał się z Teatrem Narodowym im. Iwana Franki w Kijowie. Od 2001 roku pełni funkcję dyrektora artystycznego tej placówki.

Jego sceniczny repertuar jest bogaty i wszechstronny. Prócz licznych kreacji bohaterów ukraińskich i rosyjskich sztuk (m.in. Mikołaja Gogola), aktora rozsławiły również m.in. doskonałe interpretacje ról szekspirowskich (Króla Leara, Ryszarda III), tytułowa rola „Tewiego Mleczarza” w sztuce Scholema Aleiehema, będącej pierwowzorem słynnego musicalu „Skrzypek na dachu” (1993, nagroda Tarasa Szewczenki), czy kreacja Zadrożnego w „Ukradzionym szczęściu” Iwana Franki (Międzynarodowa Nagroda im. Stanisławskiego).

Z filmem związał się na początku lat 70-tych. Na ekranie zadebiutował w 1971 roku w radzieckim dramacie wojennym „Biały ptak z czarnym znamieniem” Jurija Ilienki. Od tego czasu dzielił czas między teatr i film, z czasem stając się jedną z najważniejszych postaci ukraińskiej sceny i ekranu. Jednym z głośniejszych filmów z jego udziałem był obraz Siergieja Bondarczuka „Widziałem narodziny nowego świata”, zrealizowany w koprodukcji radziecko-meksykańsko- włoskiej (1982).

W 1999 roku wziął udział w słynnym, nominowanym do Oskara dramacie/romansie „Wschód-Zachód” Régisa Wargniera, z Catherine Deneuve. W tym samym roku dał się poznać polskiej publiczności, jako odtwórca roli hetmana Bohdana Chmielnickiego w słynnej ekranizacji „Ogniem i mieczem” Henryka Sienkiewicza, w reżyserii Jerzego Hoffmana. Z Hoffmanem spotkał się ponownie kilka lat później na planie adaptacji „Starej baśni” Józefa Ignacego Kraszewskiego, w której brawurowo wcielił się w postać księcia Popiela (2003). Na planie partnerowała mu m.in. Małgorzata Foremniak w roli jego żony.

Ciąg występów w kostiumowych, historycznych produkcjach polskich przerwał pierwszoplanowy udział w komediowym filmie Krzysztofa Zanussiego „Serce na dłoni” (2008), który przyniósł mu nagrodę aktorską na MFF w Rzymie.

Największą ilość laurów i wyróżnień filmowych w karierze, przyniosła Stupce kreacja Starca w historyczno-wojennym, rosyjskim dramacie „Nasi”, w reżyserii Dmitrija Meskhijewa (2004). Otrzymał za nią nominację do Europejskiej Nagrody Filmowej, nagrodę dla Najlepszego Aktora na MFF w Moskwie i w Marrakeszu, nagrodę Nika oraz nagrodę rosyjskiej krytyki.

Wśród ostatnich, filmowych kreacji aktora znajduje się m.in. rola Leonida Breżniewa w komedii „Mołdawskie wesele” (2006) oraz tytułowa kreacja w zrealizowanej z ogromnym rozmachem, rosyjskiej produkcji historyczno-kostiumowej „Taras Bulba” Władimira Bortko, z Magdaleną Mielcarz i Danielem Olbrychskim w pozostałych rolach (2009).

W 2000 roku został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej. W latach 2000-2001 pełnił funkcję ministra kultury na Ukrainie.