Hollywood założyli Polacy. Braci Wrona i Szmula Gelbfisza nikt dziś nie zna pod takimi nazwiskami

Paweł Ferdek pojechał tam, gdzie zaczęło się Hollywood. Nie, nie w USA. W Krasnosielcu na Mazowszu, gdzie urodzili się bracia Wrona. To oni założyli później wytwórnię Warner Brothers. Cud rozrywki ma swoje korzenie w małych polskich mieścinach.

"Pollywood", bo wszystko zaczęło się w Polsce
Magdalena Drozdek

Krasnosielec. Krowy, szare bloki, drewniane domy, a wśród nich ten, w którym przed wieloma laty mieszkali bracia Wrona. Rodzina była biedna. Benjamin Wrona (ojciec Sama, Jacka, Alberta i Henryka) był szewcem, jak 15 innych chłopów we wsi. Nikt by nawet nie pomyślał, że jego rodzina za jakiś czas dorobi się wielkiego biznesu w Stanach Zjednoczonych i stworzy podwaliny pod Hollywood, jakie dziś znamy. Aktorki zgarniające milionowe gaże za role w filmach, które potem obsypywane są Oscarami? Bez kilku Polaków w Hollywood możne nadal byłoby pustkowie.

Zobacz: Scarlett Johansson chce przyjechać do Polski szukać swoich korzeni

Do mieściny nie tak daleko od Warszawy pojechał Paweł Ferdek, autor filmu dokumentalnego "Pollywood". To historia o tym, jak Polacy stworzyli fabrykę snów i filmowych marzeń. Dziś on ma marzenie, by być wziętym filmowcem, a kiedyś to jego rodacy rzucili się na głęboką wodę i z polskiej wsi ruszyli odkrywać USA.

Ferdek zaczyna w Kranosielcu, gdzie przepytuje mieszkańców, czy słyszeli o rodzinie Wronów. Coś tam słyszeli, ale konkretów nikt nie zna.

W 1903 r. Albert i Sam założyli w USA teatr Cascade, który następnie przekształcili w salę kinową; cztery lata później bracia prowadzili już kilkanaście kin oraz zajmowali się dystrybucją i wynajmem filmów. Tworzenie medialnej potęgi rozpoczęli w 1918 r., powołując do życia wytwórnię filmową Warner Features, przekształconą w 1923 r. w Warner Bros., która - po Paramount Pictures i Universal Studios - należała do pierwszych tego typu przedsięwzięć w Stanach.

Autor filmu spotyka się z historykami i filmowcami, którzy pamiętają to "stare Hollywood". Celem Ferdka w filmie jest dotrzeć do Sama Goldywna Jr., Stevena Spielberga i Harveya Weinsteina - najgrubszych ryb w Hollywood. Ten pierwszy urodził się jako Szmul Gelbfisz, najstarszy z szóstki dzieci Abrahama i Hanny Gelbfisz.

Gelbfisz mieszkał w Warszawie. Szmul po śmierci ojca postanowił wyjechać z Polski. Nie miał kasy na pociąg, więc poszedł pieszo. Aż do Niemiec, potem trafił do Birmingham w Anglii. Kradł, kombinował, dorobił się dopiero, gdy udał mu się handel skórzanymi rękawiczkami. Już w USA, w 1913 r. Szmul razem ze szwagrem (jakie to polskie!) zajęli się produkcją filmową.

Emigrant z Polski, który do końca życia nie nauczył się poprawnie mówić po angielsku, bezpowrotnie zmienił oblicze kina. To on jako pierwszy filmowiec położył nacisk na historię opowiadaną w filmach, dbając o jej wysoką jakość. Paramount Pictures to jego dziecko.

W "Pollywood" Ferdek pokazuje ich nieco pokręcone (czyt. zwariowane) historie. A jacy byli prywatnie? "Ludzie byli dla nich szmatami" - mówi jeden z bohaterów filmu.

Reżyser znalazł świetny sposób, by pokazać zarówno to, jak tworzyło się Hollywood, jak pamięć o tych wspominanych Polakach w ich rodzinnym kraju zanikła, ale i genialnie przedstawia swoje próby dotarcia do wielkich ludzi, którzy współcześnie rządzą przemysłem filmowym. Nawet nie wiecie, ilu z nich ma korzenie w Polsce.

"Pollywood" otwiera Krakowski Festiwal Filmowy, który startuje online 1 czerwca. Jeśli możecie wydać tylko te 6 złotych na jeden bilet, to wybierzcie właśnie ten film.

Wybrane dla Ciebie

Aktor i modelka OnlyFans? To nie tak, jak wszyscy pomyśleli
Aktor i modelka OnlyFans? To nie tak, jak wszyscy pomyśleli
Do obejrzenia w domu. Alternatywna historia I wojny światowej
Do obejrzenia w domu. Alternatywna historia I wojny światowej
Kręciły intymne sceny. Sieklucka mówi o kulisach
Kręciły intymne sceny. Sieklucka mówi o kulisach
Metamorfoza Russella Crowe. Zaskoczył widzów swoim wyglądem
Metamorfoza Russella Crowe. Zaskoczył widzów swoim wyglądem
Tych premier nie możecie przegapić jesienią. Największa rola The Rocka
Tych premier nie możecie przegapić jesienią. Największa rola The Rocka
Jennifer Lopez o rozwodzie z Affleckiem: "To najlepsze, co mnie spotkało"
Jennifer Lopez o rozwodzie z Affleckiem: "To najlepsze, co mnie spotkało"
"Rola godna Oscara". Takiego DiCaprio jeszcze nie widzieliśmy
"Rola godna Oscara". Takiego DiCaprio jeszcze nie widzieliśmy
Festiwal narcyzmu. Quebo zrobił film o swojej własnej wyjątkowości
Festiwal narcyzmu. Quebo zrobił film o swojej własnej wyjątkowości
Płomienne słowa Agnieszki Holland na scenie. "Przemoc i gwałt rozlewają się po świecie"
Płomienne słowa Agnieszki Holland na scenie. "Przemoc i gwałt rozlewają się po świecie"
Prezes TVP wyszedł na scenę. Złożył deklarację ws. tantiem
Prezes TVP wyszedł na scenę. Złożył deklarację ws. tantiem
Złote Lwy przyznane. Film o ministrantach triumfuje
Złote Lwy przyznane. Film o ministrantach triumfuje
"Wielka Warszawska" do ziewania. Miał być galop, jest spacerek
"Wielka Warszawska" do ziewania. Miał być galop, jest spacerek