Filmy dokumentalne
Materiały prasowe Filmy dokumentalne - rodzaj twórczości filmowej, która ma na celu zaprezentować widzowi zastaną rzeczywistość bez (lub z minimalnym udziałem) wszelkich autorskich ozdobników artystycznych i elementów fabularnych.
Początków filmów dokumentalnych należy doszukiwać się w czasach narodzin kina. Pierwsze obrazy zarejestrowane okiem kamery miały właśnie znamiona dokumentu. Prezentowały one bowiem typowe scenki z życia codziennego zwykłych ludzi (np. "Wyjście robotników z fabryki Lumière w Lyonie", "Wjazd pociągu na stację w La Ciotat" oraz "Polewacz polany").
Pierwszą osobą, która wyodrębniła dokument spośród innych gatunków filmowych, był polski fotograf i teoretyk filmu - Bolesław Matuszewski. To właśnie on zwrócił uwagę na bardzo istotną rolę dokumentacyjną kina. Dwa opublikowane przez niego pod koniec XIX wieku teksty - "Ożywiona fotografia, czym jest, czym być powinna" oraz "Nowe źródło historii" uznaje się zresztą za pierwsze na świecie manifesty programowe dotyczące X muzy.
Z biegiem czasu filmy dokumentalne zaczynały zyskiwać na znaczeniu. W okresie kina niemego wiodącymi twórcami tego gatunku byli m.in. Robert J. Flaherty i Dziga Wiertow. Początkowo podstawowym rozróżnieniem dokumentów od produkcji fabularnych było skupienie się tylko na przedstawieniu faktów. Filmy dokumentalne były bardzo często kręcone w celach informacyjnych, dydaktycznych, a nawet propagandowych.
Z czasem dokumenty stały się przedmiotem różnych eksperymentów. Obecnie elementy twórczości dokumentalnej spotkać można nawet w fabularyzowanym kinie rozrywkowym. Mówi się wtedy o tzw. kinie dokumentalizowanym (np. "Dystrykt 9"). Formą tradycyjnego filmu dokumentalnego lubi posługiwać się w swoich komediach Petr Zelenka. Same dokumenty również czerpią z innych gatunków. Przykładem może być np. "Królik po berlińsku", który opowiada o prawdziwych historycznych wydarzeniach przez opowiedzenie fabularyzowanej historii widzianej oczami zwierząt.
Filmy dokumentalne prezentują historię o różnej tematyce. Wśród nich można wyróżnić produkcje przyrodnicze, historyczne, społeczne, sportowe itp. Gatunek często wykorzystywany jest w telewizji. Za jego pochodne można uznać bowiem reportaż lub format reality-show.
Do najwybitniejszych współczesnych dokumentalistów zalicza się takie nazwiska jak Werner Herzog, Michael Moore, Steve Jame oraz Wim Wenders. W Polsce filmy dokumentalne zaczęły powstawać na szerszą skalę po roku 1950. Swoją przygodę z kinem od kręcenia tego typu obrazów zaczął sam Krzysztof Kieślowski. Za mistrza polskiego dokumentu uznaje się natomiast Andrzeja Fidyka.